Nieuws Coronavirus
Thuiswerken oplossing fileprobleem? ‘Niet meer met z'n allen naar Utrecht voor vergadering’
Al jaren wordt meer thuiswerken gezien als een van de oplossingen tegen de fileproblematiek. Maar er bleek een coronacrisis voor nodig om Nederlanders daadwerkelijk zover te krijgen. Is het fileprobleem hiermee van de baan?
Foto: Thinkstock
,,Je kunt hier absoluut winst mee boeken”, meent Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt aan Tilburg University, aan BN De Stem. ,,Tot nu toe stimuleerden we thuiswerken niet om die reden, maar we kunnen het nu wel gaan bespreken.”
De grote winst die de coronacrisis oplevert is volgens Wilthagen dat we met z'n allen hebben gemerkt dat we veel meer kunnen op het gebied van smart werken. Ook degenen die voor het coronatijdperk niets moesten hebben van ‘moderne snufjes’ als beeldbellen via Google Hangouts of Microsoft Teams, worden nu gedwongen om zich deze toepassingen toch eigen te maken. ,,We hebben noodgedwongen een enorme stap gemaakt in online werken en vergaderen. We worden daardoor een stuk slimmer", aldus Wilthagen. ,,Dat effect zal wel blijven en daar zullen we veel plezier van hebben. De economie digitaliseert immers steeds meer.”
''We hebben nu gezien dat het helemaal niet nodig is om met z'n allen naar Utrecht te komen voor een vergadering''
Voor een definitieve conclusie over een toename van thuiswerken na de crisis is het nog te vroeg, aldus de hoogleraar. ,,Maar na de crisis zullen mensen er wel over praten.” Hij verwacht dat werknemers in eerste instantie weer naar kantoor komen. ,,Mensen zullen ernaar terugverlangen om collega's weer te zien. Het zal een soort reünie zijn. Maar daarna zul je zeker zien dat mensen steeds meer thuis werken. In ieder geval de vergadercultuur zal veranderen. We hebben nu gezien dat het helemaal niet nodig is om met z'n allen naar Utrecht te komen voor een vergadering. Het zal nu meer back to basic worden.”
Lees ook: Nederland massaal aan de webcam: voorraden bijna op, prijs verdubbeld
Inzicht
Anton van Beers, bestuurslid van VNO-NCW en voorzitter van de West-Brabantse afdeling, toont zich nog wat voorzichtig. ,,Het is veel te vroeg om er iets over te zeggen. Degenen die er nooit voor open stonden, staan nu niet ineens spontaan te juichen. Bovendien gaat op dit moment de volle aandacht naar het instandhouden van het bedrijf.”
Toch ziet ook hij mogelijkheden voor het fileprobleem. ,,Wij roepen al jaren ‘alles loopt vast’. Als we mensen toestaan om meer thuis te werken, dan komen we misschien verder. We mogen hopen dat de huidige situatie aan beide kanten inzicht brengt. Het staat al jaren op onze agenda, maar het leefde onvoldoende.”
''Als we vrije dagen wat meer zouden spreiden en mensen toestaan om meer thuis te werken, dan komen we misschien verder''
Cascadesysteem
Het is niet eens nodig dat we en masse thuis blijven werken, aldus Van Beers. ,,Personenautoverkeer is de grote veroorzaker van het fileprobleem, niet het vrachtverkeer. Dat wijst wetenschappelijk onderzoek uit. We zouden al bijzonder geholpen zijn als we het personenautoverkeer 5 tot 10 procent zouden kunnen verminderen.” Hij stelt een ‘cascadesysteem’ voor. ,,Je ziet dat mensen vaak op woensdag of vrijdag vrij zijn. Als we vrije dagen wat meer zouden spreiden en mensen toestaan om meer thuis te werken, dan komen we misschien verder. We hebben nu de kans om daar eens intelligent naar te kijken.”
''Als 5 procent thuis werkt, is de andere 95 procent veel relaxter op de zaak''
Het spreiden van het werk levert de werkgever ook nog een voordeel op, zegt Van Beers: ,,Als 5 procent thuis werkt, is de andere 95 procent veel relaxter op de zaak. Die hoeft niet in de file te staan of te haasten om op tijd op de kinderopvang te zijn.”
Niet alle werkgevers zijn even enthousiast over thuiswerken, maar dat is ook een stukje conservatisme aldus Van Beers. ,,Er zullen altijd werkgevers zijn die er mordicus op tegen zijn dat hun werknemers thuiswerken. Maar vaak is het ook onbekendheid met de materie en zijn ze gewend dat om zes uur het werk gereed is. Thuiswerkers doen overdag misschien andere dingen tussendoor, maar werken 's avonds wel door.”
Lees ook: Thuiswerken als een pro: dit zijn de beste mechanische toetsenborden
Noodmaatregel
Werkgeversvereniging AWVN (Algemene Werkgeversvereniging Nederland) heeft onlangs onderzoek gedaan onder haar leden naar maatregelen ze hebben genomen om de coronacrisis tegen te gaan. ,,Thuiswerken stak daar met kop en schouders bovenuit", zegt AWVN-woordvoerder Jannes van der Velde. ,,Maar, het is een noodmaatregel. Thuiswerken is misschien wel in meer gevallen mogelijk, maar het brengt ook wel problemen met zich mee. Bijvoorbeeld bij grote bedrijven. Mensen op de administratie kunnen wel thuiswerken, maar als iemand in de productie een vraag heeft over zijn loonstrookje, is er niemand op kantoor aan wie hij die vraag kan stellen.”
Schaduwzijde
AWVN verwacht dan ook niet dat Nederlandse bedrijven thuiswerker nu massaal gaat omarmen. ,,Het is vaak een prima oplossing voor een paar dagen per week. Maar er is ook een schaduwzijde, want er gaat ook veel productiviteit verloren. Uit onderzoek blijkt dat mensen elkaar moeten aankijken. Er zijn beroepen waarin ik me kan voorstellen dat thuiswerken moeilijker gaat, zoals in de verkoop.”
''Naarmate de werkzaamheden complexer worden, wordt de productiviteit hoger''
Dat er productiviteit verloren gaat is logisch, bevestigt hoogleraar Ton Wilthagen.,,Zeker nu, met kinderen thuis of zieken, zijn we niet per se gigaproductief. Maar in z'n algemeenheid leidt thuiswerken juist tot meer productiviteit. Naarmate de werkzaamheden complexer worden, wordt de productiviteit hoger. Als mensen er dan aan gewend zijn, zakt de productiviteit weer wat in, maar hij blijft hoger dan normaal.”
