Zeeman in grensdorp Baarle: ‘Onderbroeken? Liggen op Belgisch grondgebied, mevrouw’

Baarle-Hertog en Baarle-Nassau. Ze vormen één dorp, maar ze hebben een Nederlands gemeentebestuur in Nassau en een Belgisch in Hertog. En dus wethouders in Nederland en ‘schepenen’ in België. Ieder een eigen gemeenteraad, maar om de paar maanden vergaderen ze toch ook wel samen.

Een bibliotheek en een cultureel centrum delen ze ook. Politie hebben ze dan weer apart, maar voor de brandweer zijn er ook afspraken gemaakt tussen Hertog en Nassau. Dat is Baarle. En toch woont iedereen er vredig naast elkaar. Belgen en Nederlanders, dat bestaat in Baarle niet. Je bent van Boal of je bent het niet. Het is je voordeur die bepaalt of je nu Belg of Nederlander bent, want eigenlijk ben je gewoon een Boalenaar.

Coronacrisis en de Nederlands-Belgische grens...

Maar dan is daar de coronacrisis en die zorgt dan plots toch voor een bizarre en bij momenten zelfs absurde verdeeldheid in Baarle-Hertog en Baarle-Nassau.

,,Als u hier woont, zal niemand het verschil horen. In Baarle spreekt iedereen hetzelfde. Kom je van verderop, dan hoor ik dat wel. Maar ik ga zeker geen identiteitsbewijs vragen’’, zegt de uitbater van een winkel waar strikt gezien geen Belgen meer mogen komen. ,,Maar als ik eerlijk moet zijn: ik denk dat ik binnenkort de deuren maar sluit. Veel klanten komen hier toch niet meer.”

Een absurd voorbeeld is de winkel Zeeman in de Kerkstraat. Een van die voorbeelden waarbij de grens pal door de winkel loopt. Op een normale doordeweekse dag, zou je er nooit bij stilstaan. Maar wél wanneer er coronamaatregelen gelden. ,,U zoekt onderbroeken mevrouw? Helaas. Daar kunnen we niet bij. Die liggen op Belgisch grondgebied.” Je zou bijna denken dat er ergens een verborgen camera staat opgesteld, maar het is bittere ernst in Baarle.

Burgemeester De Bont: 'Het is aan Zeeman om te beslissen'

,,Het klinkt inderdaad ridicuul”, zegt burgemeester Frans de Bont van het Belgische Baarle-Hertog. ,,Maar hun voordeur ligt op Nederlands grondgebied, dus ze mogen strikt gezien de winkel openen. Maar voor de vierkante meters die op Belgisch grondgebied liggen zijn we duidelijk: die vallen onder de Belgische wetgeving. Dus die mogen niet toegankelijk zijn. Het is aan Zeeman om te beslissen wat ze dan doen en zij kiezen ervoor om de winkel zo op te delen.”

Al is dit voor Zeeman ook niet lang vol te houden. In de winkel willen ze niet reageren, maar een klant reageert toch verbolgen. ,,Kom ik speciaal hierheen om eens wat door de winkel te kijken, maar blijkt een deel afgesloten. Compleet absurd. Sluit de winkel dan helemaal.”

De Bont schreef enkele dagen geleden nog een open brief waarin hij opriep tot het gebruik van gezond verstand en waarin hij vroeg aan de Nederlandse winkels om ook de deuren te sluiten. Velen hebben dat gedaan, maar grote zaken als Zeeman en Blokker blijven dus gewoon open. Corona of niet.

,,Velen zeggen: pas toch gewoon het voordeurprincipe toe. Dat zou handig zijn, maar dat geldt eigenlijk alleen voor waar je bent ingeschreven. Voor andere zaken geldt dat niet. Kadastraal inkomen bijvoorbeeld? Als de grens door je huis loopt, betaal je een deel in België en een deel in Nederland.”

Uitzondering voor Jumbo en AH

Een van de strikte regels is: Belgen mogen niet naar Nederland om te winkelen. Probleem in Baarle: de supermarkten Jumbo én Albert Heijn liggen beiden in Nassau. ,,Daar hebben we een uitzondering gemaakt", zegt De Bont. ,,We kunnen moeilijk onze mensen laten verhongeren. Eigenlijk geldt voor inwoners van Baarle-Hertog de regel: je mag naar winkels in Nassau als je ook op Belgisch grondgebied nog naar die winkels zou kunnen. Dat wil dus zeggen naar de supermarkt, de krantenwinkel, de apotheek , de bank, de post of het tankstation.”

Open, dicht, open dicht...

En dat zorgt voor bizarre beelden. Een opticien op Belgisch grondgebied is gesloten, net als een kledingzaak. Enkele panden verder ligt een lingeriewinkel of een fietsenzaak op Nederlands grondgebied: ze zijn allebei gewoon open. Meubelzaak Goossens was of is nog zo’n voorbeeld. De voordeur staat op Belgisch grondgebied, dus die mag niet open. Dan maken we toch een zijdeur op Nederlands grondgebied? In de winkel zijn ook kasten verschoven om te beletten dat klanten op Belgisch grondgebied zouden komen.

,,En weet je dat eigenlijk zelfs hetzelfde geldt voor feestjes bij mensen thuis ? Als je garage op Nederlands grondgebied staat en de rest in België, zou je daar nu bij elkaar mogen komen, maar in de rest van je woning niet. Misschien toch eens iets om over na te denken... Na de crisis, want het is redelijk absurd, ja.”