In Alblasserdam staat de wieg van de ‘e-Sub’, de Tesla van de onderzeeboot-wereld

Nevesbu is in Alblasserdam naast de McDonald’s gevestigd. Maar wat de engineers van dit bedrijf bedenken, is allesbehalve simpel en snel in elkaar te draaien, schrijft het AD. Sinds 1935 levert Nevesbu technische ontwerpen voor alle Nederlandse onderzeeboten. Zodat bijvoorbeeld nieuwe wapen-, communicatie- of radarsystemen kunnen worden ingepast waarna er weer prima 15 tot 20 jaar mee wordt gevaren.

Het concept van de volledig elektrische e-onderzeeër kent volgens Bart van Rijssen ‘een lijst met voordelen die echt niet ophoudt’ ten opzichte van de onderzeeboten zoals wij die al kennen. Dus de diesel-elektrische voortgedreven exemplaren zoals Nederland die heeft en de nucleaire onderzeeërs waar zes grote landen op deze aardbol over beschikken.

Stillere onderzeeboot e-Sub is veiliger

„De twee belangrijkste pluspunten van een volledig elektrisch ontwerp zijn dat zo’n onderzeeboot simpeler te maken is en dat ‘ie stiller is’’, vertelt de directeur over het project waaraan vanaf 2017 is gewerkt. „Een onderzeeboot hoor je onder water, dus je moet zorgen dat je geruislozer bent. Dat is veiliger, want de kans op ontdekking wordt kleiner.’’

Omdat er minder motoren en systemen inzitten, is de ‘onderwater-Tesla’ volgens hem ook sneller en goedkoper te realiseren. Nevesbu heeft twee varianten ontworpen: een e-Sub van 43 meter die 15 bemanningsleden mee kan nemen en een onbemande full-electric onderzeeër van 10 meter lengte.

Het onbemande vaartuig heeft als extra voordeel dat de veiligheidseisen minder hoog zijn én dat er geen accommodatie voor bemanning in gemaakt hoeft te worden.

Bart: „We hebben er nog geen contract voor, maar je zóu morgen kunnen starten met bouwen en dan is ‘ie ongeveer vijf jaar later klaar. Je kunt hem helemaal volstoppen met spullen die je nodig hebt voor specifieke missies.’’

Omvangrijk eisenpakket marine

Uiteraard weet de Nevesbu-baas dat geen enkele marine-leiding over één nacht ijs gaat als er nieuw materiaal besteld moet worden. Dus ‘morgen start bouw’ ligt in alle eerlijkheid niet voor de hand. „Dit zijn grote projecten. Daar wordt een omvangrijk eisenpakket voor opgesteld en er gaat politieke besluitvorming aan vooraf. De aankoop van zoiets heeft altijd tijd nodig.’’

Bart zijn vertrouwen in onbemande onderzeeboot is groot. En dat is niet raar, als je ziet hoe graag krijgsmachten over de hele wereld voor de onbemenste aanpak gaan. Oorlogsvoering met drones wordt dagelijks genoemd in het nieuws en er bestaan ook al autonoom rijdende militaire voertuigen.

„We merken dat de interesse voor dit onbemande e-ontwerp de laatste tijd sterk toeneemt. Wij vinden het concept heel geschikt voor missies op lokale tot middellange afstand; een interessante optie dus om het eigen grondgebied en de bevolking te verdedigen. Verschillende landen hebben ons al uitnodigd om erover te komen vertellen.’’

Veel werk aan windparken op zee

Het ingenieursbureau verzet dus veel werk voor defensie, maar is er niet geheel van afhankelijk. Circa dertig procent van de klussen wordt gedaan voor offshore energie. „Dan moet je denken aan wind of zon op zee, maar ook olie en gas op zee. De grootste hoeveelheid offshore-werk dat we nu doen is voor windparken’’, weet Bart van Rijssen.

Zijn knappe koppen hebben vrij recent een drijvend transformatorhuisje ontworpen, die de windenergie van de turbines naar de wal brengt. In de Noordzee bijvoorbeeld staan die huisjes nu op palen in de zeebodem.

Maar omdat de ruimte voor duurzame energieparken relatief dichtbij de kust zo langzamerhand schaars begint te worden, ging Nevesbu samen met zusterbedrijf Iv uit Papendrecht nadenken wat beter past bij windparken in diepere zeegebieden. „Op een gegeven moment is het water zo diep dat je palen niet meer fatsoenlijk in de grond kunt krijgen. Daarom hebben we een drijvende variant bedacht en die ook al getest bij het Maritiem Research Instituut Nederland in Wageningen.’’

De testen ging voorspoedig verklaart Bart. Het schaalmodel hield zich goed in hoge, nagebootste golven en harde wind.

Knokken voor werk

Zowel voor defensie als voor de offshore neemt het werk toe voor Nevesbu. Natuurlijk tot tevredenheid van de leiding, want die heeft zich een lange periode flink moeten inspannen om voldoende werk te vinden.

„Voorgaande decennia was er niet altijd veel marine-werk in Nederland. Daardoor zijn we letterlijk ver weg gegaan om onderzeeboot-projecten te kunnen blijven doen. In Maleisië, Indonesië en Spanje’’, vertelt Bart. „Zo is het ons zonder steun gelukt om kennis te behouden en een waardevolle partner te blijven op marinegebied.’’

Miljoenencontract voor Nevesbu

In 2023 sleepte Nevesbu een miljoenencontract binnen om de komende jaren ‘s lands complete marinevloot up-to-date te houden. Voor de vier nieuw te bouwen (conventionele) onderzeeboten die de Nederlandse Staat vorig jaar bestelde bij de Franse Naval Group verwacht de directeur dat Nevesbu een aantal hoogwaardige deelsystemen gaat tekenen en berekenen.

In de offshore-markt profiteert het bedrijf van de duurzame energie-ambities in met name Europese landen.

Zichtbaarder

Met een volle orderportefeuille draait het tegenwoordig meer om het binnenhalen en behouden van mensen. Daarom wil het bedrijf nu ook zichtbaarder zijn in de media, want Nevesbu is voor velen geen goede bekende. Ook doen medewerkers hun verhaal op de Technische Universiteiten van Delft en Eindhoven en bij de hogescholen in Rotterdam en Leeuwarden die maritieme techniek doceren.

Bart van Rijssen: „Zodra studenten weten wat wij doen, vinden ze het echt heel leuk. Onderzeeboten zijn toch een beetje de Formule 1 van hun vakgebied.’’