Harde lockdown tot en met 19 januari: niet-essentiële winkels dicht

De maatregelen op een rij

1. Scholen gaan vanaf woensdag tot 19 januari dicht, zowel basisscholen als middelbare scholen. Ook de kinderopvang zou de deuren moeten sluiten. Alleen voor mensen met een essentieel beroep zou opvang mogelijk blijven.
2. Niet-essentiële winkels gaan tot die dag dicht, net als musea en dierentuinen en andere ‘doorstroomlocaties’. Supermarkten en andere levensmiddelenwinkels, banken en apotheken blijven open.
3. Ook contactberoepen, zoals kappers moeten stoppen. Medische contactberoepen als fysiotherapeuten worden uitgezonderd.
4. Sportscholen en zwembaden zouden weer hun deuren moeten sluiten tot 19 januari. Sporten mag de komende maand alleen nog buiten, met maximaal vier of zelfs twee mensen.
5. Mensen moeten thuis afzien van bezoek, waar dat kan. Het maximum wordt twee personen. Behalve met kerst: dan is het aantal van drie toegestaan.
6. Een avondklok wordt (vooralsnog) niet ingesteld.

Update 17:45 uur

Het is nog de vraag of bouwmarkten dicht moeten. Een woordvoerster van Gamma denkt dat de keten als essentieel aangemerkt zal worden, aangezien ook producten worden verkocht die problemen met kranen, elektriciteit en gas verhelpen.

Bouwmarktketen Hornbach laat weten te wachten op de persconferentie voordat uitspraken kunnen worden gedaan. Als bouwmarkten toch dicht moeten, zou Hornbach graag de mogelijkheid bieden kerstbomen te laten afhalen. Ook dat hangt af wat de regels zullen zijn vanaf dinsdag.

Intratuin laat weten nog geen signalen van drukte te krijgen. Het tuincentrum wil de persconferentie van het kabinet afwachten voor het verdere uitspraken doet. Wat betreft de kerstbomenverkoop is er de hoop dat klanten de voorraad aan echte kerstbomen kunnen afhalen.

Ook Praxis wil nog niet reageren op het mogelijke kabinetsbesluit. Bij de Praxis Megastore in Amsterdam-Zuidoost lopen ze maandag wel alvast vooruit op een mogelijke sluiting van de winkels. Hier kunnen klanten naar huis met twee kerstbomen voor de prijs van één en kerststukjes voor de helft van de prijs.

Update 15:54 uur

Nu niet-essentiële winkels waarschijnlijk in de nacht van maandag op dinsdag dicht moeten wegens het grote aantal coronabesmettingen, staat webwinkels een enorme klus te wachten. Dat zegt directeur Wijnand Jongen van brancheorganisatie Thuiswinkel.org, dat circa 80 procent van de markt vertegenwoordigt. ,,Webwinkels moeten alles op alles gaan stellen om te zorgen dat consumenten hun pakketjes op tijd ontvangen", aldus Jongen.

De webwinkels zullen waarschijnlijk komende week op maximale capaciteit gaan draaien. ,,De online bestedingen zullen enorm aanzwengelen. Aankopen van spullen om thuis te overleven en te kunnen werken komen bovenop de enorme drukte die we nu al ervaren rond de feestdagen", zegt Jongen. De directeur verwacht dat het merendeel van de pakketjes alsnog op tijd wordt afgeleverd, omdat de meeste mensen thuis zullen zijn en bezorgers minder last zullen hebben van het verkeer. Toch zal een significant deel van de bestellingen later aankomen. ,,Hoe groot dat deel is, hangt er vanaf of de afhaalpakketpunten in winkels mogen openblijven. Tegelijkertijd vragen we webwinkels om consumenten, daar waar dat past, langer de tijd te geven om hun pakketje te retourneren, zodat daar geen onnodige drukte ontstaat."

Update 15:33 uur

Burgemeesters Peter den Oudsten van Utrecht, Jan van Zanen van Den Haag en John Jorritsma van Eindhoven roepen op niet meer naar de binnenstad te komen. De berichten rond de strenge lockdown die er vermoedelijk aankomt, zorgen voor een grotere toeloop in de winkelgebieden. In Utrecht is de drukte nog het best te vergelijken met een rustige zaterdag, maar volgens Den Oudsten mag het niet uitlopen op de grote drukte van een zaterdag.

Ook in koopcentrum in de Bogaard in Rijswijk staan rijen mensen voor de winkels. Bij onder meer de cosmeticawinkels Douglas en Rituals en bij de Hema en boekhandel Bruna is er grote drukte. Ook zijn er mensen die nog snel een kerstboom kopen nu het nog kan. In onder meer Eindhoven is het druk bij verkooppunten van kerstbomen. ,,Gebruik je gezonde verstand. Blijf weg uit de binnenstad. Doe niet mee aan de gekte om voor sluitingstijd alle spullen binnen te halen en jezelf te infecteren. Koop die cadeautjes maar na 19 januari", waarschuwt Jorritsma.

In het centrum van Dronten is het eveneens enorm druk. Er is, net als tijdens het begin van de eerste coronagolf, een run op wc-papier in sommige winkels. Voor een drankenwinkel en drogist staan lange rijen mensen te wachten. Ook in het centrum van Houten en in Maastricht zijn veel mensen op de been, met voor veel winkels lange rijen.

Update 15:17 uur

Het ziet er naar uit dat naast de supermarkten ook tal van andere winkels open mogen blijven die levensmiddelen verkopen. Het gaat niet alleen om bakkers, groentewinkels, viswinkels en slagerijen, maar ook om slijterijen en drogisterijen. De Tweede Kamer heeft onlangs het kabinet daartoe opgeroepen, mocht er sprake zijn van een strenge lockdown. De motie van VVD en D66 werd unaniem aangenomen. Ingewijden melden dat het kabinet goed rekening houdt met dit lijstje.

Er zouden meer uitzonderingen komen, melden bronnen. Naast de winkels op het lijstje van de Kamer zouden winkels zoals de Hema, die een aparte voedselafdeling hebben, gedeeltelijk open mogen blijven. Klanten zouden dan via afgebakende routes de voedselproducten mogen kopen en vervolgens meteen de winkel weer moeten verlaten.

Update 15:03 uur

Burgemeesters in het Veiligheidsberaad vinden het goed dat er strenge coronamaatregelen komen, zo lieten zij voorafgaand aan het overleg met de burgemeesters van de 25 veiligheidsregio's weten.

Ahmed Aboutaleb van Rotterdam: ,,Wij moeten nu stevig ingrijpen. Deze afslag hebben wij een paar maanden geleden gemist."

Jan Hamming van Zaanstad noemt het verloop van het virus "buitengewoon zorgelijk".

Jan van Zanen van Den Haag: ,,De situatie is dermate ernstig dat we niet veel kanten op kunnen. Het is niet anders."

Annemarie Penn-te Strake, Burgemeester van Maastricht: ,,Wij snakken naar een enorme hamer. Zo trekken wij het niet langer. De situatie is ook bijna niet meer handhaafbaar." Volgens haar is de angst van het begin van het jaar weg en is boosheid daarvoor in de plaats gekomen. ,,Maar we moeten door en positief blijven. De vaccinaties komen eraan. Volgend jaar rond deze tijd ziet het er allemaal heel anders uit."

Update 14:32 uur

Non-food-vertegenwoordiger INretail noemt de te verwachten maatregelen “desastreus”. ,,Bovendien moet eerst worden gedefinieerd wat niet-essentiële winkels dan zijn, dat zal vanavond pas duidelijk worden. Dan gaan we kijken wat er nodig is deze maatregelen het hoofd bieden. Wij zijn voortdurend in overleg met het ministerie Economische zaken over de situatie, daar leeft het besef van urgentie binnen de sector enorm.”

Update 13:40 uur

De mogelijk harde lockdown die het kabinet vanavond waarschijnlijk aankondigt, zal een "groot en belangrijk gat slaan" in de omzet van ondernemers in de schoonheidsindustrie. Normaal gesproken is de kerstperiode de drukste tijd van het jaar. ,,Dit is gewoon vreselijk", zegt Jantine van ‘t Klooster, bestuursvoorzitter van Anbos, de branchevereniging van schoonheidsspecialisten.

,,De agenda's zitten bomvol, schoonheidsspecialisten maken rond de kerstperiode meestal overuren. Als het zo lang duurt, dan wordt er een groot gat geslagen in de omzet van ondernemers. ,,Ik weet bijna niet wat ik moet zeggen, dit is gewoon hartstikke sneu", aldus Van 't Klooster.

Update 13:05 uur

De meeste partijen in de Tweede Kamer vinden het goed als er strengere maatregelen tegen het coronavirus komen. Veel politici willen actie zien na de oplopende cijfers van de afgelopen dagen.

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers: ,,Ik maak me zorgen. Ik denk dat maatregelen een goed idee zijn." Volgens hem is niets uitgesloten en ligt alles nog op tafel. ,,Ingrijpen is wel noodzakelijk, lijkt me."

Volgens VVD’er Klaas Dijkhoff houden we ons nu minder goed aan dezelfde regels die tijdens de eerste golf golden. ,,Dus met dezelfde regels boek je minder resultaat."

PvdA-leider Lodewijk Asscher ziet een "patroon van laat reageren". Hij vroeg al eerder om actie van het kabinet. ,,Je ziet de cijfers al weken stijgen." Hij wil ook snel een debat over de besmettingscijfers en de houding van het kabinet.

Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet zou strengere coronaregels juist "verschrikkelijk" vinden. ,,De schade aan de samenleving is verbijsterend. Ik hoop niet dat Rutte nog meer schade wil aanrichten." Dat zou Baudet "heel verkeerd en stupide" vinden.

SP-leider Lilian Marijnissen heeft "Grote zorgen".

Fractievoorzitter van 50PLUS, Corrie van Brenk vindt het eveneens "heel zorgelijk als je de cijfers ziet". Haar achterban "verwacht wel meer maatregelen". De veiligheid van mensen gaat immers voor.

Update 12:15 uur

Er gaat in Nederland een harde lockdown van kracht die zeker tot en met 19 januari actief blijft, bevestigen Haagse bronnen na berichtgeving van de NOS. Scholen gaan dicht en moeten overstappen op online onderwijs, vrijwel alle niet-essentiële winkels moeten de deuren sluiten en ook gelegenheden als bioscopen en theaters gaan dicht.

De maatregelen gaan vannacht om 00.00 uur al in, om een run op winkels morgen te voorkomen, zo melden Haagse bronnen aan de NOS. Contactberoepen zoals fysiotherapeuten en massagesalons moeten ook stoppen, en mensen moeten zo veel mogelijk thuisblijven. Scholen moeten vanaf woensdag hun deuren sluiten, en op online onderwijs overstappen.

Geen bezoek

De maatregelen worden maandagavond aangekondigd door premier Mark Rutte, die om 19.00 uur een toespraak houdt vanuit het Torentje. De nieuwe coronamaatregelen gelden vanaf middernacht, om een laatste grove drukte bij sluitende winkels te voorkomen.

Contactberoepen als kappers, fysiotherapeuten en schoonheidsspecialisten moeten voorlopig stoppen met werken. Inwoners worden daarnaast gevraagd om zo veel mogelijk thuis te blijven. Het kabinet roept ook op om geen bezoek te ontvangen.

Volgens de NOS is het instellen van een avondklok besproken, maar nog niet aan de orde.

Volgens een Haagse bron van het AD is het ‘logisch dat naar de detailhandel wordt gekeken’. Tot nu toe werden niet-essentiële winkels - zoals tuincentra, bouwmarkten en kledingwinkels - ontzien bij de coronamaatregelen. Deze zaken werden niet verplicht hun deuren te sluiten, ook niet tijdens de eerste coronagolf.

Zondag bereikte het aantal besmettingen een nieuwe piek sinds de tweede golf van eind oktober. Ook de ziekenhuis- en IC-opnames stijgen. Het kabinet vreest dat de zorg in Nederland nog meer overbelast raakt. De beelden van volle winkelstraten, in aanloop naar de kerstdagen, baren ook de deskundigen van het RIVM zorgen.

Ministerie waarschuwt: fakelijst nieuwe besluiten coronamaatregelen in omgang

Het Ministerie van Justitie en Veiligheid waarschuwt voor een lijst die op sociale media circuleert met nieuwe besluiten rondom coronamaatregelen, omdat deze onjuist zouden zijn. Het ministerie vraagt mensen hierbij de officiële informatie te lezen op de website van de Rijksoverheid.

In de lijst is onder meer te lezen dat niet-essentiële winkels gesloten zouden worden en dat de norm voor gezelschappen (ook thuis) naar maximaal twee personen zou gaan. Volgens de woordvoerder zijn dit soort fake berichten 'vrij geraffineerd'. Het gaat om een mix van maatregelen die eerder in de media rouleerden, maar ook die erbij zijn verzonnen. Dat zijn vaak de zwaardere maatregelen. Justitie is alert op deze berichten 'die vaak razendsnel via WhatsApp worden verspreid'.

Advies INretail: niet alle non-food winkels op slot

Koninklijke INretail adviseert de overheid de lokale aanpak voor veilig winkelstraten te blijven volgen en het scenario dat Duitsland gekozen heeft, te vermijden. ,,Neem intelligentere maatregelen en zet de boel niet totaal op slot. Consumenten willen kerstaankopen doen en het online kanaal is al overbelast. Het landelijke beeld is rustiger winkelstraten dan normaal. Lokaal ingrijpen bij drukte werkt nu goed en moeten we blijven doen. We kennen 2.500 winkelgebieden in ons land en in 99% van de gevallen gaat het daar prima. Sluiting van alle non-food winkels in ons land is niet de oplossing van het probleem.”

De brancheorganisatie gelooft in spreiding en beperking van bezoekers aan drukke winkelgebieden. Zij wordt overspoeld door ondernemers uit het hele land die laten weten dat er in hun dorp, wijkwinkelcentrum of stadsdeel niets aan de hand is.

Lees hier de complete reactie van INretail op de mogelijk nieuwe coronamaatregelen.