QR-code op de werkvloer: 5 vragen voor ondernemers

Na de persconferentie-Rutte verschijnt deze week dagelijks een speciale De Ondernemer-nieuwsbrief met het dan laatste nieuws over de coronamaatregelen. Deze nieuwsbrief wordt bovendien voorgelezen door een virtuele stem. Aanmelden kan hier: www.deondernemer.nl/nieuwsbrief

1 Zijn er al bedrijven die personeel vragen naar de QR-code?

Slechts een handjevol bedrijven vraagt ernaar. Accountantskantoor Deloitte is er één van. ,,Wie naar kantoor gaat, kan steekproefsgewijs naar de CoronaCheck-app worden gevraagd, maar we staan niet voor de deur te controleren'', reageert woordvoerder Wilma Bontes. Wie de code niet wil tonen, wordt gevraagd naar huis te gaan. Voor zover Bontes weet, heeft de maatregel niet geleid tot geschillen. ,,Er zijn wel mensen met zorgen of twijfels. Met hen gaan we het gesprek aan.'' Onder andere voedselverwerker Marel, autoverhuurbedrijf LeasePlan en Ticketmaster vragen medewerkers alleen naar kantoor te komen als ze gevaccineerd zijn. Ze controleren hier niet actief op. Als voorzitter Hubert Bruls van het Veiligheidsberaad zijn zin krijgt, dan blijft het niet bij een vriendelijk verzoek van de baas.

2 Wat verandert er met de QR-code?

Nu is het bij wet geregeld dat bezoekers in de horeca, bij evenementen, sportwedstrijden en in de kunst- en cultuursector hun QR-code in de CoronaCheck-app moeten laten zien. De werkvloer is in de wet uitgezonderd van die regel. Als Bruls' plan het haalt, wordt de uitzondering geschrapt. De werkgever mag dan actief controleren en de medewerker bij een rood vinkje de toegang ontzeggen. Werkgeversclubs zien invoering wel zitten, ook met het oog op hun taak te zorgen voor een veilige werkplek. Vakbonden vinden het een schending van privacy en grondrechten.

3 Is het plan van Bruls op de werkvloer haalbaar?

Juridisch en formeel is het haalbaar, zegt arbeidsrechtadvocaat Pascal Besselink van juridisch dienstverlener DAS: ,,Ter voorkoming van de verspreiding van besmettelijke ziekten en omwille van de volksgezondheid mag inbreuk worden gemaakt op fundamentele rechten.'' Het 'enige' wat nodig is, is politiek draagvlak. Het kabinet moet het plan omarmen en een meerderheid in de Tweede en Eerste Kamer moet voor zijn. In dat geval kan de maatregel al over een maand van kracht zijn. Of het zover komt, is volgens Besselink lastig te zeggen. ,,Dit is voor de politiek misschien wel de lastigste beslissing tot dusver. Anders dan bij een bezoek aan theater of horeca, kun je als medewerker niet de afweging maken om niet naar je werk te gaan.''

4 Wat zijn de gevolgen voor niet gevaccineerde werknemers?

De QR-code op de werkvloer betekent niet dat medewerkers zich moeten laten vaccineren, maar wel dat zij zich moeten laten testen voordat ze naar het werk gaan, zegt Besselink. Vicevoorzitter Kitty Jong van vakfederatie FNV ziet veel gevaren en onduidelijkheden. ,,Hoe werkt dit in de praktijk? Gaan bedrijven iedereen elke dag controleren? Wat gebeurt er bij een rood vinkje? Minister De Jonge heeft gezegd: het mag geen rechtspositionele gevolgen hebben. Wat dan wel? Stuur je iemand met onbetaald verlof tot hij gevaccineerd is? Ik vrees dat je een doos van Pandora opent.'' Ook Besselink verwacht dat het leidt tot geschillen, hoger ziekteverzuim en procedures.

5 Er wordt ook gesproken over invoering van de QR-code voor sportscholen. Hoe kansrijk is dat?

Dit ligt politiek vast minder gevoelig dan de invoering van de coronapas op de werkvloer. Net als in de horeca of het theater, kunnen mensen kiezen om niet naar de sportschool te gaan. Volgens DAS-jurist Sjaak Drinkenburg kan deze maatregel relatief eenvoudig worden doorgevoerd, mits de Tweede en Eerste Kamer instemmen. Sportverenigingen vrezen dat het een drempel opwerpt om te sporten en zien het als een maatregel voor de bühne. ,,Als mensen zich niet fit voelen, gaan ze al niet deelnemen aan sportactiviteiten'', reageert NL Actief-directeur Ronald Wouters.