Energiesteunpakket verandert niks aan onzekerheid: ‘We hebben nergens grip op’

Schot, wiens bedrijf al 25 jaar een begrip is in Bergen op Zoom, merkt dat zijn klanten sinds het einde van de zomervakantie het geld minder uitbundig laten rollen. ,,Mensen moeten keuzes maken, slaan speciaalzaken zoals de onze wat sneller over. Ik snap het wel. Als je honderden euro’s per maand meer kwijt bent aan energie, ga je op alles besparen, ook op boodschappen die steeds duurder worden,” zegt hij in het AD.

De visboer zelf pijnigt intussen zijn hersenen hoe zijn eigen energienota er in 2023 uit komt te zien. ,,Mijn tarief loopt nog even door. Ik lig nog niet letterlijk wakker, maar de zorgen nemen toe. Ik ben samen met mijn accountant bezig om alles in kaart te brengen.” Aan energieslurpers geen gebrek in zijn winkel: koel- en gasinstallaties, en een elektrische oven voor de bereiding van kant-en-klaarmaaltijden en visspecialiteiten.

Steunpakket: te weinig, te laat

Het vrijdag gepresenteerde steunpakket voor het midden- en kleinbedrijf gaat veel ondernemers trouwens niet helpen, aldus MKB Nederland en VNO-NCW Brabant Zeeland. Het is te weinig en te laat. ,,Ondernemers moeten de winter zien door te komen. Hopelijk verlagen energiebedrijven de voorschotten richting ondernemers. Anders vrees ik met grote vreze”, zegt voorzitter Eric van Schagen van VNO-NCW Brabant Zeeland.

Ook brancheorganisatie Koninklijke Nederlandse Slagers (KNS) is stellig: als de voorwaarden voor steun niet opgerekt worden, gaat de helft van de ambachtelijke slagers en bakkers kopje onder.

Dat zou niet alleen een ramp zijn voor ondernemers, maar ook voor de leefbaarheid van wijken en dorpen, zegt Frank van der Zande (54) die samen met zijn vrouw Marleen al dertig jaar een ambachtelijke slagerij runt in het dorpshart van Halsteren. Frank is de vijfde generatie van het familiebedrijf, terwijl jongste zoon Laurant (bijna 25) ook al het slagersmes hanteert.

Van alles proberen om kosten te drukken

,,Het zou mooi zijn als er nog kans is voor een zesde generatie, als Laurant dat zelf wil uiteraard. We hebben gelukkig nog een ruim middenstandsaanbod in Halsteren. Dat is zó belangrijk voor de sfeer en sociale samenhang. Mensen komen niet alleen voor brood, kaas of een stukje vlees. Ze zien elkaar, praten met elkaar. Los van de huidige energiecrisis staat het voortbestaan van ambachtelijke bedrijven toch al onder druk. Grote retailers hebben zeker wat betreft kosten een veel gunstiger speelveld.”

Slager Van der Zande had het ‘geluk’ dat afgelopen februari, de maand waarin Rusland de oorlog met Oekraïne begon, zijn energiecontract afliep. Weliswaar liepen de prijzen al op, maar met het nieuw afgesloten meerjarencontract weten Frank en Marleen tenminste waar ze aan toe zijn. Dat schept rust, en het vertrouwen dat de zaak het zonder overheidssteun wel redt. ,,Maar ik weet dat er bij anderen grote zorgen zijn. Een energierekening die vijf, zes keer over de kop gaat. Hoe doe je dat?”

Het gaat trouwens niet alleen om stijgende energiekosten, zegt Van der Zande. Door de sterk gestegen graanprijzen is ook het vlees dat slagers betrekken van hun toeleveranciers veel duurder geworden. ,,Maar denk ook aan de stijgende verpakkingskosten. In overleg met leveranciers proberen we van alles om de kosten te drukken”, aldus de slager, die werkweken maakt van 70 tot 80 uur.

Sigaar uit eigen doos

De stijgende prijzen één op één doorberekenen aan zijn klanten doet Van der Zande niet. ,,We weten dat er in een bedrijf altijd mindere jaren zijn. We zijn dankbaar voor wat we hebben. Mijn oma zei vroeger al: ‘Als er minder vlees aan de botten zit, heb je altijd nog het botje om soep mee te trekken’.”

Visboer Arie Schot weet dat de verhuurder van zijn winkelruimte in de Bergse versmarkt nadenkt over verduurzaming van het pand om kosten te drukken. ,,Bijvoorbeeld zonnepanelen op het dak. Hopelijk kunnen we daarop meeliften.” Maar voor de korte termijn levert dat niets op. Op alle fronten blijft de onzekerheid regeren.

,,Wie weet hoe de wereld er in 2023 uitziet? Niemand”, aldus Schot. Trouwens, hij vindt dat het kabinet niet moet doen alsof het Sinterklaas is die met geld strooit voor burgers en ondernemers. ,,In feite zijn alle steunmaatregelen een sigaar uit eigen doos. We hebben er met z’n allen belasting en accijnzen voor betaald.”