Fruitteler met koelcellen ziet energierekening in maand tijd verzesvoudigen

Frans Buijsrogge sloeg deze week alarm op sociale media. Zijn koelkosten rijzen inmiddels zodanig de pan uit, dat de ‘koelboer’ het zweet uitbreekt. ,,Het is de eerste keer dat ik mijn bedrijf een energiecrisis meemaak. De energienota van september was zes keer zo hoog als de maand ervoor. Ik zorg elk jaar dat ik een appeltje voor de dorst heb om onverwachte kosten op te vangen, maar op deze manier verdwijnt die buffer in sneltreinvaart'', aldus de Zeeuw tegen BN DeStem.

Eén gelukje: op de daken van de koelcellen liggen zonnepanelen. Afgelopen zomer kon Buijsrogge daarom stroom terug leveren aan het net. Nu de dagen korter zijn, loopt de eigen stroomproductie terug en de energierekening op. De Goese ondernemer begon in 1995 met de bouw van deze ‘flinke’ koelruimten. Niet alleen voor hemzelf, want hij bezit een perenboomgaard van een bescheiden 8 hectare, maar vooral voor fruittelers in de regio.

Exorbitante energieprijzen schoppen verdienmodel fruitteler onderuit

Inmiddels huren een kleine 25 fruittelers koelcapaciteit bij hem. Buijsrogge: ,,Het idee was om zo grotere partijen fruit in de markt te kunnen zetten, want supermarkten vragen niet om een paar kisten, maar om grote volumes.” Dat wierp zijn vruchten af, maar de exorbitante energieprijzen schoppen nu het verdienmodel onderuit. ,,De koelkosten zijn meer dan verdubbeld van 3 cent naar 6 tot 7 cent per kilo fruit. Zo'n enorme stijging kan ik nooit doorberekenen aan mijn huurders.”

Het zijn niet alleen de energiekosten die het energie-intensieve midden- en kleinbedrijven zoals koelboeren, glastuinbouwers, zwembadexploitanten en bakkers in de hoek drijven. Over de hele linie zijn ook andere kosten fors gestegen. Buijsrogge: ,,Kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen zijn duurder geworden. Dat geldt ook voor verpakkingen. Voor een fruitdoos betaalde je vorig jaar 73 cent. Nu tik ik 1,32 euro per stuk af.”

Verkoop als de wiedeweerga het opgeslagen fruit, zou je denken. Maar zo simpel is het niet, zegt de Goese ondernemer. ,,Iedereen wil nu het liefst zijn appels en peren verkopen, maar de marktprijzen zijn momenteel laag. Bovendien hebben we zelf een markt gecreëerd die is gebaseerd op spreiding van de fruitproductie over het jaar. Supermarkten willen het hele jaar door appels en peren aanbieden. Door appels en peren te koelen, kunnen we daaraan voldoen.”

'We moeten zelf werken aan onze kwaliteit en marketing'

Op sociale media reageren mensen dat in deze crisis supermarkten geen appels en peren uit het buitenland in de schappen moeten leggen. Koopt eigen waar, is het adagium. Buijsrogge begrijpt de discussie, maar wijst erop dat Nederland zelf ook veel agrarische producten exporteert . ,,Je kunt wel roepen dat we ons eigen fruit moeten opeten, maar we spelen op een internationale markt. Zo'n 85 procent van onze peren gaat de grens over. We leven van export. Ik begrijp ook dat supermarkten de nieuwe oogst appels uit Nieuw-Zeeland kopen als de kwaliteit beter is dan wat Nederland op dat moment te bieden heeft. We moeten zelf werken aan onze kwaliteit en marketing.”

Hoewel het kabinet ook de energielasten van mkb-bedrijven wil gaan compenseren, hoeft Buijsrogge geen geld uit Den Haag. ,,Het kabinet moet energiebedrijven die nu goud verdienen aan hun jas trekken. Met hun enorme winsten kunnen ze het mkb overeind houden. Dat is op de lange duur ook in hun voordeel. Bovendien kunnen ze zo de held van Nederland worden.”