Inflatie eist grote tol: steeds meer ondernemers dreigen kopje-onder te gaan door hoge kosten

,,Het gaat om stijgende loonkosten en hogere grondstof- en energieprijzen. Verder zijn er nog veel ondernemers die een belastingschuld moeten terugbetalen die was uitgesteld tijdens de coronacrisis. Tel daar nog allerlei lastenverzwaringen vanuit de overheid bij op. Wij zien nu al bedrijven die nauwelijks het hoofd boven water kunnen houden en te maken hebben met enorme margedruk'', vertelt Jacco Vonhof aan NU.nl.

Het leven was in september in doorsnee 17,1 procent duurder dan een jaar eerder. Niet eerder liepen de prijzen zo hard op, zo blijkt uit een eerste raming van statistiekbureau CBS. De hoge inflatie is vooral het gevolg van de stijgende prijzen voor gas en elektriciteit. Die hogere kosten voor energie werken ook steeds harder door in de voedselprijzen.

Economen: 'Van een loon-prijsspiraal is nog geen sprake'

Voor de vakbonden reden om met forse looneisen te komen om de koopkracht van werknemers te repareren. Dat leidt tot hogere loonkosten bij bedrijven die dat doorberekenen in hun prijzen. En dat kan weer tot nog hogere looneisen leiden: ofwel een loon-prijsspiraal.

De zorgen over de kostencrisis nemen met de dag toe in ons land, maar van een loon-prijsspiraal is nog geen sprake, zeggen economen. ,,Dan moet de lonen veel harder stijgen dan nu het geval is. Als vuistregel kan gemiddeld meer dan 6 procent aangehouden worden, en daar zitten we nog lang niet op. Dus zo'n vaart zal het niet lopen", zegt econoom Jan-Paul van de Kerke van ABN AMRO.

'Bakker kan prijs van brood niet meer verhogen'

Ook Rabobank-econoom Hugo Erken laat weten dat de loonontwikkeling nog altijd vrij mild is. ,,Maar het risico op een loon-prijsspiraal neemt wel toe nu het kabinet ook de koopkracht fors gaat stimuleren, terwijl de economie al tegen de maximale grenzen aan zit. Ook dat kan de inflatie aanwakkeren, wat weer betekent dat de vakbonden hogere lonen zullen eisen.''

Volgens werkgeversvoorman Vonhof zullen bedrijven de huidige kostenstijgingen op de een of andere manier moeten repareren. ,,Dat kan door in diezelfde kosten te snijden of door de productie plat te leggen. Of ze berekenen de hogere kosten door aan de consument, waardoor de inflatie nog verder stijgt."

'Dat de bakker omvalt, heeft niks te maken met hogere loonkosten'

In het ergste geval kunnen ondernemers geen kant meer op, zo merkte Vonhof onlangs tijdens een bezoek aan een bakker. ,,Deze ondernemer kan de prijzen van zijn brood op een gegeven niet meer verhogen. Dan lopen zijn klanten weg. En dat geldt natuurlijk voor heel veel bedrijven."

FNV-voorzitter Tuur Elzinga is totaal niet bang voor een loon-prijsspiraal. ,,Daar zien we geen enkel signaal van. Wel zien we dat veel bedrijven flink winst maken en de top daarvoor flink wordt beloond ten koste van de werkenden. Bedrijven rekenen vooral de hogere energieprijzen door aan de consument."

Ondertussen worden de lonen hierdoor steeds minder waard, meent Elzinga. ,,Dat de bakker omvalt, heeft niks te maken met hogere loonkosten, want de lonen zijn daar niet gestegen. De bakker valt om vanwege de torenhoge energieprijzen en het feit dat de lonen van de klanten achterblijven."