Nieuws Inflatie
Cor Molenaar: ‘Verlaging accijnzen en belasting is oplossing voor koopkrachtcrisis’
‘Kortzichtig’, noemt econoom en bijzonder hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Cor Molenaar het plan van vakbond FNV om de prijzenwet in te zetten als oplossing voor de koopkrachtcrisis. Volgens hem ligt de oplossing juist bij het verlagen van accijnzen en belastingen om het besteedbaar inkomen te laten toenemen. ‘Het is allemaal symptoombestrijding en de oorzaak wordt niet aangepakt.’

Foto: De Ondernemer.
Molenaar begrijpt dat het FNV wil opkomen voor consumenten nu zij steeds meer geld kwijt zijn aan de oplopende prijzen in de supermarkt, voor energie en aan de pomp. Maar volgens de econoom moet er goed gekeken worden wát de oorzaak is van de inflatie en wáár die kan worden opgelost. De prijzenwet uit 1961, waarmee het kabinet een maximumprijs kan invoeren voor boodschappen of energie, is in ieder geval niet de oplossing, meent hij.
Boodschappenprijzen niet bruikbaar prijzenwet
,,Vergeet niet dat een supermarkt een doorgeefluik is”, legt Molenaar uit. ,,Je kunt daar niet de prijzen inperken, want zij zijn volledig gebonden aan hun inkoopprijzen. Die kunnen ze met een klein percentage verhogen om een kleine winst te maken en toch staan die winsten behoorlijk onder druk. Als je bijvoorbeeld de cijfers van Ahold bekijkt, dan komen de winsten vooral uit Amerika.”
De bedrijven die onlangs in het nieuws kwamen vanwege hun toegenomen winsten, zoals Heineken en FrieslandCampina, zijn volgens Molenaar toeleveringsbedrijven. En die hebben niets te maken met de consument, zoals een supermarkt of de horeca dat wel hebben.
Ook retailexpert Fred Rutgers is niet enthousiast over het FNV-voorstel: Expert Rutgers: 'Prijzenwet niet het antwoord op koopkrachtcrisis'
Koopkrachtcrisis ontstaan door supply chain-inflatie
,,Deze inflatie is een supply chain-inflatie en geen consumenteninflatie. Dat maakt ‘m zo pijnlijk. Hij is ook niet beheersbaar. Hij is internationaal.” Volgens de econoom lag de inflatie in bijvoorbeeld de jaren zeventig heel duidelijk aan de laatste schakel, de winkels, die de prijzen opvoerden. Nu is dat niet het geval. ,,Winkeliers voelen juist van alle kanten de pijn en proberen zo creatief mogelijk daarop in te spelen. Waar liggen de kosten in de supply chain? In de energie. Toch gaat meer dan vijftig procent van de energieopbrengsten naar de overheid. Dan zeg je toch: overheid, verlaag dat.”
“Ons btw-percentage is het hoogst van Europa. Dat zou de overheid bijvoorbeeld ook kunnen verlagen”
Molenaar vindt dan ook dat er gekeken moet worden hoe de prijzen in Nederland zijn opgebouwd en hoe groot het aandeel accijnzen en belastingen is. ,, Als je ziet dat ons prijsniveau vaak hoger is dan in het buitenland, komt dat omdat wij hogere accijnzen hebben dan omringende landen. Ons btw-percentage is het hoogst van Europa. Dat zou de overheid bijvoorbeeld ook kunnen verlagen. Hoe komt het dat wij de hoogste benzineprijs van Europa hebben? Door de overheid.”
Slechts de prijzen bevriezen, helpt niet, meent Molenaar. ,,De oorzaak ligt bij de overheid, zij zijn de grootste verdiener van het hele gebeuren. Is het te rechtvaardigen dat de stijgende winkelprijzen gelijk met 21 procent btw worden belast? Daar zit de fout. Ik kan me er echt heel boos over maken hoor, want het is allemaal symptoombestrijding en de oorzaak wordt niet aangepakt. Dat durft men niet.”
“We kunnen wel geld uitgeven, maar het moet eerst verdiend worden. Waar? In het bedrijfsleven. Daar komt weer belasting uit voort en daar kan de overheid leuke dingen mee doen. Nu wordt het omgedraaid”
‘Overheid knaagt aan wortels van bestaan’
Het stoot Molenaar helemaal tegen het zere been dat nota bene die overheid nu namens de GGD op zoek is naar tienduizend nieuwe werknemers voor het coronavaccinatieprogramma van dit najaar. ,,Dat hele personeelstekort heeft er ook mee te maken dat de overheid steeds meer mensen aantrekt en heel gunstige arbeidsomstandigheden biedt, waardoor mensen ook niet meer terugkomen in bijvoorbeeld de horeca.”
Lees ook: Horeca vreest verlies personeel aan GGD: moeilijk opboksen tegen hoge lonen voor vaccinatiecampagne
Bedrijfsleven geen oplossing koopkrachtcrisis
De overheid knaagt zo aan de wortels van het bestaan, meent Molenaar. ,,We kunnen wel geld uitgeven, maar het moet eerst verdiend worden. Waar? In het bedrijfsleven. Daar komt weer belasting uit voort en daar kan de overheid leuke dingen mee doen. Nu wordt het omgedraaid. De mensen vloeien weg en de belasting wordt opgevoerd, waardoor we niet concurrerend zijn en internationale bedrijven verdwijnen. Bedenk ook dat bedrijven wel die winstmarge moeten halen, anders kost dat weer werkgelegenheid. Het is altijd makkelijk om naar excessen te kijken. Naar drie of vier bedrijven die toevallig veel winst hebben gemaakt. Maar 98 procent van het bedrijfsleven heeft echt zware pijn hoor.”
Lees ook: Expert Rutgers: 'Prijzenwet niet het antwoord op koopkrachtcrisis'