Een uitvaart is duur. Duurder dan de meeste mensen denken, zegt uitvaartondernemer Lotte Wieling in het AD. „Veel mensen denken: ik ben toch verzekerd? Maar negen van de tien keer moet je bijbetalen.” Dat kan flink in de papieren lopen.
Nabestaanden letten steeds vaker op de kosten
Sinds vorig jaar spreekt Lotte Wieling steeds vaker prijsbewuste nabestaanden. „Ze letten steeds meer op de kosten. Als je alle wensen bij elkaar optelt, zeggen nabestaanden vaak: dat geld hebben we niet.” Sparen is beter dan verzekeren, is een bekend advies. Maar dan moet je die financiële ruimte wel hebben, want met 2000 euro in een spaarpotje ben je er niet. „Wil je voor honderd man een borrel met bitterballen? Tel er dan maar 1500 euro bij op.”
Een van de problemen is dat mensen vaak weinig inzicht hebben in de details of mogelijkheden van een uitvaart, laat staan in de kosten. „Statistisch gezien regelt iedereen in zijn leven gemiddeld twee uitvaarten”, weet Mieke Greveling. Dat betekent dat de helft van alle nabestaanden zoiets voor de eerste keer doet. Ze weten nauwelijks iets, de situatie is overweldigend en de emoties zijn groot.
Als je alle wensen bij elkaar optelt, zeggen nabestaanden vaak: dat geld hebben we niet
Lotte Wieling
Kleine uitvaartondernemer maakt uitvaart op maat
En wat doen ze dan? „Dan bellen ze bijna altijd de verzekering”, zegt Greveling. Sterker, dat adviseert ook vaak de arts die langskomt om de dood vast te stellen. „En het ziekenhuis zegt dat ook.” Op zichzelf niet zo’n gek idee, want er moet binnen een paar uur iets gebeuren. „Meestal is er een soort paniek. En dan gaan mensen graven naar de papieren.” Dat betekent echter meestal dat al snel de grote uitvaartondernemingen aan tafel zitten.
„De werkwijze van een grote organisatie is anders dan van een kleine ondernemer. De grote organisaties hebben vaak meer een standaardpakket en wij als kleine ondernemer maken elke uitvaart op maat. We denken mee en wijzen mensen op mogelijkheden en de daarbij horende kosten.”
'Praat met anderen over uitvaart'
Grote uitvaartondernemingen bieden niet per se de duurste optie, maar er is ook weinig gelegenheid om over andere mogelijkheden na te denken, menen Greveling en Wieling. Dat is, vinden zij, het grote voordeel van een kleine, zelfstandige uitvaartondernemer. Daarvan zijn er bijvoorbeeld in Enschede een stuk of tien. Het zijn eenpitters, of ze hebben een klein team.
Die kun je ook bellen als er iemand overleden is, in plaats van de verzekering, maar dan moet je dat wel weten. „Wie dat wel doet, heeft het vaak van horen zeggen. En wij raden ook altijd aan: praat met anderen over een uitvaart. Vraag gewoon of de uitvaartleider goed bevallen is. Maak een bewuste keuze, want je kunt het maar één keer doen.”
Lees ook: Enorme drukte bij uitvaartondernemers: ‘Geen sprint, maar een marathon’
Kijk wie er bij je past, zeggen ze. Beter nog: controleer vast voor hoeveel je eigenlijk verzekerd bent, en denk na over wat je wil. Daarom opende Greveling onlangs een uitvaartinformatiepunt. Daar kunnen mensen op woensdag-, donderdag- en vrijdagochtend vrijblijvend terecht voor een kop koffie en een gesprekje over de uitvaart. „We hopen dat het daardoor allemaal wat zichtbaarder en bespreekbaarder wordt.”
Kosten uitvaart zijn gestegen
De meeste uitvaarten vallen inderdaad duurder uit dan het verzekerde bedrag. Dat zegt Pedro Swier, directeur van Vredehof, de grootste uitvaartonderneming in Twente. „De verzekering is zelden toereikend.” Maar bij de prijzen die de Consumentenbond verzamelde, heeft hij wel wat vraagtekens. „11.000 euro? Dat is echt erg veel, hoor”, zegt hij. „Ik weet niet waar die bedragen vandaan komen. Misschien uit het westen? Daar is alles duurder.”
In Twente kost een uitvaart doorgaans minder. „Wij zijn een nuchter volk, wij doen geen buitensporige dingen.” Wel constateert ook Swier dat de kosten van een uitvaart de laatste jaren gestegen zijn. Net als alle andere kosten. „Maar daar word je pas mee geconfronteerd als het je overkomt”, weet hij. „De meeste mensen sluiten een uitvaartpolis af en die komt pas dertig of veertig jaar later weer tevoorschijn, als ze overleden zijn.”
Je wilt je dierbaren toch niet in een tweedehands kist leggen?
Pedro Swier, directeur Vredehof
Mensen vragen zelfs om tweedehands kist
In de praktijk zitten bedroefde nabestaanden vervolgens met een van zijn uitvaartleiders aan tafel en kiezen uit de opties. Bloemen, advertentie in de krant, kist. „In dat eerste gesprek maken wij een begroting. De uiteindelijke kosten mogen niet meer dan 10 procent afwijken.”
Blijkt het te duur? Dan worden andere opties bekeken. „Afscheid zit ook in details he. Als je de middelen niet hebt, dan is één mooie bloem op de kist misschien wel meer waard dan een grote krans met een lang lint.” Er zijn ook mensen die vragen om, jawel, een tweedehands kist. Dat kan gewoon niet, zegt Swier. Nog los van het feit dat de kist in de oven gaat, of onder de grond. „Je wil je dierbaren toch niet in een tweedehands kist leggen?”
Lees ook: Levende doodskist uit Dragons' Den gaat live met DELA
En er zijn inderdaad gevallen waarbij de polis teleurstellend laag is. „Wat vaak gebeurde is dat mensen vroeger een polis afsloten en daarna nooit meer iets aanpasten. Als de verzekeringsmaatschappij dan contact opnam, zeiden ze: nee hoor, bedankt, wij zijn al verzekerd. En dan blijkt uiteindelijk dat het te weinig was.”
'Snijden in wensen wordt zelden gedaan'
Er is pas interesse als het zover is, zegt Swier. En dan is het te laat om je beter te verzekeren. „Soms moet je dan keuzes maken. Dan praat je daar met de nabestaanden over. Maar snijden in de wensen? Mijn ervaring is dat dat niet veel gebeurt.” Niet alle uitvaarten vallen overigens duurder uit dan de polis dekt. „Meerdere keren per maand maken wij een bedrag over naar nabestaanden, omdat er geld over is.”
Swier is het eens met zijn collega’s in de uitvaartbranche: iedereen zou bij leven moeten vastleggen wat hij wil. „Leg dat vast in een wilsbeschikking. De enige zekerheid die je hebt in het leven is dat je overlijdt, dat weet je. Zorg dat je het op orde hebt.”
