Voor het onderzoek, gehouden door Motivaction in opdracht van Nationale Vacaturebank en Intermediair, werden ruim 2000 Nederlanders - onder wie werknemers, werkgevers en werkzoekenden - gevraagd naar hun ervaringen met discriminatie op de arbeidsmarkt. AD schrijft dat de ondervraagden er vooral in het sollicitatieproces mee te maken kregen: 55 procent zegt weleens gediscrimineerd te zijn bij het sturen van een sollicitatiebrief of -mail of een inschrijving voor werk. 53 procent stelt discriminatie te hebben ervaren tijdens een sollicitatiegesprek.
Leeftijd en afkomst zijn meest genoemde gronden bij discriminatie tijdens sollicitatieproces
Leeftijd is de meest genoemde grond van discriminatie in het sollicitatieproces (volgens 53 procent). Op de tweede plaats staat afkomst met 27 procent, gevolgd door uiterlijke kenmerken (25 procent). Bij die laatste twee gronden is er volgens Sharita Boon (commercieel directeur bij DPG Recruitment, bekend van Nationale Vacaturebank en Intermediair) wel sprake van enige overlap: ,,Discriminatie op uiterlijke kenmerken kan ook te maken hebben met iemands afkomst. Hoe iemands haar eruitziet of de kleur van iemands huid kan leiden tot de vraag: ‘Waar kom je vandaan?’’
Ondervraagden meldden daarnaast discriminatie op (achter)naam (22 procent), geslacht (18 procent) en seksuele voorkeur (3 procent).
Lees ook: Waarom meer diversiteit en inclusiviteit tot zakelijk succes leidt
Discriminatie niet doorhebben of niet willen zien
Ook 217 werkgevers beantwoordden voor het onderzoek vragen over de rol van discriminatie in hun organisatie. Boon: ,,Tussen wat werkgevers zien en wat werknemers en werkzoekenden zeggen dat er gebeurt, blijkt een groot verschil te zitten. Van de werknemers zegt 57 procent van de ondervraagden dat discriminatie op de arbeidsmarkt een probleem is, en onder (tijdelijk) werklozen is dat zelfs 73 procent. Maar onder werkgevers is ‘slechts’ 43 procent het met die stelling eens. In dat verschil zitten dus organisaties die het niet doorhebben of misschien niet willen zien.’’
Tekst gaat verder onder de foto van Sharita Boon van Nationale Vacaturebank. (Foto: Marco Okhuizen)
Discriminatie niet alleen tijdens sollicitatieproces
Discriminatie komt niet alleen voor in het sollicitatieproces, maar ook op de werkvloer. Veertig procent zegt weleens een ervaring te hebben gehad met collega’s of een leidinggevende waardoor ze zich gediscrimineerd voelden. Op de werkplek worden er volgens 56 procent weleens discriminerende grappen gemaakt en 51 procent hoort er opmerkingen ‘die eigenlijk niet kunnen.’
Helaas hebben we dus altijd nog vaak te maken met discriminatie. Daar staat gelukkig tegenover dat we wel een heel complimenteus volk zijn, blijkt uit onderzoek. Maar iemand complimenteren op het werk heeft niet altijd een positief effect. Je leest er hier alles over.
Weinig bewustwording over rol van discriminatie op arbeidsmarkt
Boon ziet nog steeds te weinig bewustwording over de rol die discriminatie speelt op de arbeidsmarkt. ,,Uit de cijfers blijkt dat het voorkomt en toch zullen niet veel mensen zeggen dat ze discrimineren. Maar het moet ergens vandaan komen. Als het ons zelf niet overkomt, is het makkelijk de ogen te sluiten voor het probleem.’’
Inclusiviteit bevorderen en discriminatie tegengaan zorgt voor een sociaal veilige werkplek. Dat brengt meer werkgeluk en dat hebben werknemers nodig om productief te kunnen zijn
Sharita Boon, commercieel directeur bij DPG Recruitment
Werkenden en werkzoekenden die gediscrimineerd worden, staan vaak alleen, ziet Boon. ,,Wat kan je doen als sollicitant? Er zijn mensen die aangeven dan maar hun achternaam te veranderen of hun leeftijd te verzwijgen op hun cv, maar het is natuurlijk schrijnend dat iemand zich genoodzaakt ziet dat te doen. Het probleem ligt niet bij degene die gediscrimineerd wordt, maar in het selectieproces dat hem of haar zo uitsluit.’’
Discriminatie op arbeidsmarkt bestrijden essentieel
Werkgevers moeten beseffen dat het essentieel is om discriminatie op de arbeidsmarkt te bestrijden. ,,In de eerste plaats voor de mensen die met discriminatie te maken hebben, maar ook voor de organisatie. Inclusiviteit bevorderen en discriminatie tegengaan zorgt voor een sociaal veilige werkplek. Dat brengt meer werkgeluk en dat hebben werknemers nodig om productief te kunnen zijn en resultaten te behalen”, stelt Boon.
,,Het goede nieuws is dat werkgevers in recente jaren meer lijken in te zien dat ze hier een rol in te spelen hebben. In het onderzoek zegt 25 procent van de werknemers dat hun bedrijf aandacht aan het onderwerp besteedt. 77 procent daarvan zegt dat hun organisatie gedragsregels heeft ingesteld.’’
Lees ook: Diversiteit op de werkvloer: zo zorg je dat het ook werkt
Consequent werknemerstevredenheidsonderzoek om discriminatie beter te signaleren
Een goed begin. ,,Maar bedrijven moeten ook hun wervings- en selectiebeleid kritisch bekijken. Consequent werknemerstevredenheidsonderzoek kan helpen discriminatie op de werkvloer beter te signaleren.’’ 62 procent van de werkgevers zegt dat zij een belangrijke schakel zijn in het tegengaan van discriminatie in het sollicitatieproces. ,,Maar het weten is nog iets anders dan actie ondernemen. Nu is het tijd om door te pakken.’’
