Coalitie wil plafond energierekening vanaf 1 november

Vanochtend overlegden de fractievoorzitters van coalitiepartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie opnieuw over een manier om de stijgende energiekosten van burgers en bedrijven te beteugelen, zo schrijft het AD. De vier willen het liefst dat er per 1 november een zogeheten prijsplafond komt. Dat betekent dat een huishouden dat niet meer gas en stroom gebruikt dan gemiddeld, nooit meer dan een maximumbedrag kwijt is.

Het kabinet praat vanmiddag verder nadat er gisteren ook al lang is vergaderd. Vandaag schuiven ook de fractievoorzitters van PvdA en GroenLinks aan, die eerder al vroegen om een prijsplafond. Hun steun is nodig om de begrotingsplannen van het kabinet door de Eerste Kamer te krijgen.

Verder onderhandelt minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) vandaag opnieuw met de energiemaatschappijen of 1 november inderdaad haalbaar is. De grote maatschappijen hebben al gezegd dat hen dat wel lukt. Maar de kleinere bedrijven zou het niet eerder dan 1 januari lukken. Nederland heeft zo'n 35 energiemaatschappijen.

Energiebelasting

Het kabinet zal energiemaatschappijen compenseren als de prijs van gas en elektriciteit hoger ligt dan het afgesproken maximumbedrag dat zij burgers mogen rekenen. Hoeveel miljarden euro's dat gaat kosten, is nu nog niet te zeggen. Dat ligt eraan hoe hoog de gasprijs komende winter is. Wel is in de coalitie afgesproken dat de voorgenomen verlaging van de energiebelasting voor volgend jaar dan niet meer nodig is.

Hoe hoog het plafond precies wordt, is ook nog onduidelijk. In Den Haag circuleren bandbreedtes tussen 1200 tot 1500 kuub gas en 2500 tot 3000 kilowattuur stroom per jaar. Tot die grens bereikt is, betalen mensen dan het tarief dat begin dit jaar voor de invasie van Oekraïne gold. Alles daarboven moet wel afgerekend worden tegen het hogere markttarief. Op die manier wil het kabinet iedereen ‘prikkelen’ om zuinig om te gaan met energie.

Daarnaast werkt het kabinet aan een noodfonds waarmee mensen kunnen worden geholpen die hun energierekening niet meer kunnen betalen. Op die manier moet worden voorkomen dat wanbetalers komende winter worden afgesloten.

FNV-voorzitter Elzinga stelde eerder prijzenwet al voor

Het was FNV-voorzitter Tuur Elzinga die sinds augustus pleit voor het inzetten van de prijzenwet uit 1961, waarmee het kabinet een maximumprijs zou kunnen invoeren voor ook energie. Dat bedrijven dan omzet moeten inleveren, vindt hij niet onredelijk. ,,Wat we nu zien is dat door de inflatie de burgers verarmen, terwijl bedrijven recordwinsten maken. Er is geld zat, maar dat zit allemaal bij bedrijven," stelde hij toen in De Ondernemer-podcast.

Reacties op zijn prijzenwet-advies waren er genoeg. Onder meer economen, hoogleraren en ondernemersorganisaties hebben het nodige aan te merken. Emeritus hoogleraar Sylvester Eijffinger stelde eerder al in dit artikel het terecht te vinden als de overheid ingrijpt, maar vindt de prijzenwet het verkeerde instrument. Eijffinger ziet vooral praktische en technische bezwaren bij de prijzenwet. ,,Om een maximum te kunnen vaststellen moet je heel veel van een product weten. Wat is bijvoorbeeld de basisprijs van een product? Maar ook in de uitvoering voorzie ik problemen. Wie gaat de wet handhaven? Gaan we weer boa's inzetten?".

Die bezwaren, die snapt Elzinga, zegt hij in de podcast, hieronder te beluisteren. ,,Technisch is het best ingewikkeld. De samenleving is complexer dan toen de wet er in 1961 kwam. Je kunt het niet breed voor alle producten toepassen, dat lijkt mij ondoenlijk. Maar als bepaalde producten en diensten zijn die extreem bijdragen aan inflatie, zoals de energieprijs, dan is de prijzenwet daar specifiek wel degelijk voor toe te passen."