Dit zijn de ondernemerslessen van zakenvrouw Rahma el Mouden

,,In mijn eigen land was ik nooit gaan schoonmaken, never” zegt Rahma el Mouden (60) in het AD, zittend op de leren bank in haar kantoor in Amsterdam Zuidoost. Ze werd geboren in Tanger, Marokko, en kwam op haar zestiende naar Nederland. ,,Ik moest de taal leren en mijn weg vinden in een nieuwe cultuur, dus schoonmaken was een logische keuze. Maar ik ben een vrouw met een stel hersens. Als ik in Marokko had kunnen studeren, was ik iets met psychologie gaan doen, of de politiek ingegaan. Het liefste was ik minister-president geworden van Marokko!”

Als de verslaggever lacht om haar enthousiasme, zegt El Mouden streng: ,,Ik maak geen grap. Ik was zeker in de politiek terechtgekomen. Én ik was als vrijgezel door het leven gegaan, want ik geloof niet dat de mannen daar mij kunnen accepteren.”

Gepassioneerd

Wie de 60-jarige zakenvrouw Rahma el Mouden ontmoet, kan niet om haar gepassioneerde karakter heen. Klein van stuk en met piekfijn verzorgd uiterlijk, praat ze snel en veel, met drukke handgebaren en achter iedere zin een ‘ja?’, om de toehoorder bij de les te houden. Zeker als het gaat om thema’s die haar aan het hart gaan – ongelijkheid, vrouwenrechten – lijken haar woorden nóg iets sneller uit haar mond te rollen. ,,Wáár staat geschreven dat een vrouw thuis moet blijven als er kinderen komen? Nergens!”

Multicultureel Amsterdams Schoonmaakbedrijf

In 1997 richtte El Mouden schoonmaakbedrijf MAS Dienstverleners op, waarbij MAS staat voor Multicultureel Amsterdams Schoonmaakbedrijf. Ondertussen heeft het bedrijf vijfhonderd man personeel in dienst en klanten als Endemol en het Rijksmuseum. Twee jaar geleden droeg ze de dagelijkse leiding over aan haar dochter Oumaima en kreeg El Mouden tijd voor andere zaken: een boek schrijven bijvoorbeeld. Ze is nu druk met de vertaling van haar autobiografie De weg naar mijn vrijheid in het Arabisch en Frans, begeleidt jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt in Amsterdam en houdt lezingen door het hele land.

De kern van haar verhaal is: niks is onmogelijk, als je er maar hard voor werkt. Ter inspiratie voor andere jonge ondernemers, deelt El Mouden vier van de lessen die haar hebben gebracht waar ze nu is.

1. Heb altijd een plan B

,,Ik merk dat veel ondernemers zich focussen op één droom. Tien jaar zijn ze ermee bezig, maar als het dan niet lukt, heb je niks en sta je met lege handen.” El Mouden adviseert daarom altijd om een top 3 aan ondernemingsplannen te maken. ,,Ik wilde zelf bijvoorbeeld als jonge vrouw een onderneming starten. Op nummer één stond een schoonmaakbedrijf, want daar had ik het meeste verstand van. Optie twee was om sieraden te gaan verkopen en het derde plan was om een taxibedrijf op te richten. Mijn filosofie is: als er een plan B is, ben je nooit bang.” Even later: ,,Al ben ik wel blij dat ik geen taxibedrijf heb, hoor. Al die uren zo ’s nachts werken, nee, niks voor mij.”

2. Kies een vak waar je verstand van hebt

El Mouden spreekt veel met jongeren die als droom hebben: rijk worden met een eigen bedrijf. Ze willen bijvoorbeeld een eigen kledinglijn beginnen, net als beroemde voetballers of vloggers. ,,Dan zeg ik: eh, een kledinglijn? Heb je ervaring daarin dan? Weet je welke stoffen je wilt gebruiken? Waar ga je dat inkopen? Vaak hebben ze geen idee. Terwijl: als jij ergens geen verstand van hebt, prik ik daar zo doorheen en ga ik écht geen kleding bij jou kopen.”

De ondernemer heeft veel voordeel van haar ervaring als schoonmaakster: ze weet hoe het voelt om wc’s te poetsen en dat vijf minuten te weinig is om een hele gymzaal te stoffen. ,,Als jongeren zelf al ergens goed in zijn, geloof ik daar in. En online kun je tegenwoordig ook veel opzoeken. Maar jongeren die zeggen ‘even’ een restaurant, kledinglijn of wat dan ook te willen openen – pff, nee zeg. Je moet weten wat je aan de man brengt.”

3. De klant is koning, de medewerker keizer

De klant is koning, zo luidt het bekende gezegde. In het bedrijf van El Mouden zijn klanten ook heus belangrijk, maar medewerkers nog nét ietsje belangrijker. ,,Je medewerkers zijn je pilaren. Als mijn schoonmakers rondlopen met een sikkeneurig gezicht, dan is de klant ook niet blij.”

Dus krijgen de medewerkers van MAS trainingen, feestjes en hulp als ze financiële problemen hebben. En zo af en toe een knuffel van Rahma. ,,Ik houd echt van mijn mensen hè? Ik knuffel ze, ik kus ze, maar ik ben ook duidelijk als dat nodig is. Toen ik nog op de werkvloer kwam en zag dat een toilet niet goed was schoongemaakt, pakte ik zelf een doekje om te laten zien hoe het wél moet.”

4. Slaap er eens een nachtje over

,,Zelfs Rahma is geen wondervrouw”, zegt El Mouden met gevoel voor zelfspot. Ze vertelt over een periode waarin haar bedrijf in financiële problemen dreigde te komen. ,,Ik zat op kantoor met iemand van de bank en onze financiële man. Het was duidelijk dat ik in een benarde situatie zat. Maar ondertussen weet ik: hoe benarder de situatie, hoe briljanter mijn hersens gaan werken.” Na een nachtje slapen besloot El Mouden haar opdrachtgevers meer te spreiden en keihard te snijden in de kosten. Als het moest, had ze haar huis nog willen verkopen. ,,Niet leuk, maar geen reden om een risico uit de weg te gaan vind ik. Met een nachtje slapen, komt er altijd een oplossing bovendrijven.”