Nederlands drukste winkelcentrum bestaat vijftig jaar: ‘Mensen blijven gewoon geld uitgeven’

Met welk winkelcentrum in Europa is Hoog Catharijne te vergelijken? Als verantwoordelijk directeur bij de eigenaar, de Franse vastgoedreus Klépierre, heeft Rinus Griep er wel zicht op. Maar een eenduidig antwoord komt er niet. ,,Het unieke aan Hoog Catharijne is de ligging tussen het centraal station en de binnenstad. Dat zie je nergens anders.’’

Het is deze maand vijftig jaar geleden dat toenmalig prinses Beatrix het complex in Utrecht opende. Voor Nederland en Europa was zo’n groot overdekt winkelcentrum een absolute noviteit.

Lees ook: Hoogleraar Cor Molenaar: ‘Je moet als winkelier meer willen zijn dan een doorgeefluik van producten'

'Te grote commerciële machine in de stad'

In Utrecht was lang niet iedereen blij met de grootschalige stadsvernieuwing. Het centraal station en de hele stationswijk werden gesloopt voor het winkel-, kantoren- en wooncomplex. Een halve eeuw later kunnen sommige inwoners Hoog Catharijne nog steeds niet zien of luchten. ,,Ze kunnen het beter weer afbreken’’, mopperde Utrechter Maarten van Rossem eens na een vraag over zijn stad in het tv-programma De Slimste Mens.

Directeur Griep kent de geluiden. ,,Sommigen vinden Hoog Catharijne nog steeds een te grote commerciële machine in de stad’’, legt hij uit aan het AD. ,,Toch zien we in onze data dat we ook heel veel bezoekers uit Utrecht en directe omgeving hebben. Het is ook een beetje wat qua aanbod het beste bij de persoon past. En wellicht dat de een het aanbod in de binnenstad beter bij hem vindt passen dan het aanbod in Hoog Catharijne. En dat is het mooie aan Utrecht, omdat de oude binnenstad en Hoog Catharijne elkaar zo mooi aanvullen.’’

Hoog Catharijne meest bezochte winkelcentrum

Het complex is sinds 2009 in fases grondig vernieuwd. De plafonds zijn verhoogd, er is meer lichtinval en over de Catharijnesingel werd een tweede passage gebouwd. Zo modern dat het bijna on-Nederlands oogt, klinkt het vaak uit de mond van bezoekers. Sommigen trekken zelfs de vergelijking met de glimmende winkelcentra in rijke oliestaten.

Er zijn nu bijna 150 winkels en restaurants. Hoog Catharijne is niet meer het grootste winkelcentrum van Nederland. ,,Ik ken niet alle gegevens van andere winkelcentra, maar ik durf wel te stellen dat Hoog Catharijne de meest bezochte is. In 2019, voor corona, waren het ruim dertig miljoen bezoekers per jaar. Inmiddels zitten we daar al weer boven.’’ Een deel ervan bestaat overigens uit passanten die tussen het station en de binnenstad lopen.

Vroeger gold V&D als een grote publiekstrekker in het winkelcentrum. Na het faillissement in 2016 is een andere rangorde ontstaan. Tegenwoordig is het een combinatie van een aantal modezaken die veel mensen trekt, zegt Griep. Hij noemt Primark, Zara, Bershka, C&A, H&M en Stradivarius.

,,Fashion is dominant. Er is natuurlijk veel verkoop via internet, maar je ziet dat offline en online in veel kledingwinkels bij elkaar komen. Een deel van de winkels is zo groot vanwege het online aanbod. Want als een retailer online veel producten heeft, die in de fysieke winkel niet te zien zijn, kan dat voor de consument een teleurstelling zijn. Die wil kleding ook zien, voelen en passen.’’

Vaste regels

De dagelijkse gang van zaken is grondig geregeld. Zo gelden bij werkzaamheden binnen winkelruimtes vaste tijden, zodat bezoekers geen last hebben van bouwgeluiden. Op de ochtend van het gesprek heeft de beveiliging nog werklieden de opdracht gegeven om te stoppen, vertelt Griep. ,,Ook wel fijn voor de medewerkers in de winkels ernaast.’’

Dagelijks is een flinke schoonmaakploeg op de been. Op dagen dat er ook specialistische reinigers werken, zijn er ruim twintig schoonmakers actief voordat de winkels opengaan.

Lees ook: Retaildeskundige Dirk Mulder (ING): 'Local hero en Gen Z gaan de winkelstraat redden'

Is het wel eens te druk?

,,We hebben wel eens zaterdagen dat het echt volle bak is. Te druk zou ik het niet willen noemen. Het winkelcentrum is nu ruim opgezet met een tweede passage. We kunnen de bezoekersstromen goed aan.”

De Nederlandse economie verkeert in een recessie, maakt het CBS onlangs bekend. Maakt zo’n bericht u zenuwachtig?

,,Dergelijke berichten lees ik de laatste tijd meer, maar we zien er hier niets van. Mensen blijven gewoon komen en geld uitgeven.’’

Vorig jaar is een deel van de kantoren boven de winkels verkocht. Waarom?

,,Klépierre is echt een winkelcentrumbelegger, kantoren zijn eigenlijk a-typisch voor ons. Het ligt dus in lijn om kantoren af te stoten. In december hebben we zo’n 50.000 vierkante meter verkocht. Dat had best wat voeten in de aarde om dat op een juiste manier juridisch af te wikkelen. Hoog Catharijne is namelijk als één complex gebouwd.”

Een ander deel kantoren, boven MediaMarkt staat al tien jaar leeg. Veel mensen begrijpen daar niets van; hoe kan dat midden in het centrum van Utrecht?

,,We hebben een deel gebruikt bij de herontwikkeling van Hoog Catharijne. Bij ons heeft in eerste aanleg de focus gelegen op de vernieuwing van de winkels. Nu zijn we ook bezig met deze kantoren; verschillende partijen kijken wat ze ermee kunnen.’’

Hoog Catharijne is de afgelopen jaren grondig vernieuwd, maar het Godebaldkwartier – het deel met onder andere Albert Heijn en Hema – nog niet. Hoe komt dat?

,,In coronatijd is het deel van MediaMarkt en Amazing Oriental gereed gekomen. Het laatste deel is door corona vertraagd, maar dit najaar gaan we starten. Eerst met de buitenkant: de zwarte plint wordt doorgetrokken. Na de jaarwisseling volgt de binnenkant. De winkels kunnen er blijven zitten, want bouwkundig wordt er weinig veranderd. In andere delen was de impact groter, omdat er nieuwe ruimtes bijkomen. In het Godebaldkwartier komt meer de nadruk te liggen op verse producten.’’

Wat valt er verder te verbeteren als de renovatie helemaal klaar is?

,,We blijven constant monitoren wat consumenten zoeken in een winkelcentrum en wat ontbreekt. Want als een klant het goed naar de zin heeft, spendeert hij meer bij de ondernemers. Er komen geen nieuwe projecten aan, maar het zal meer om de details gaan. Denk aan uitbreiding van zitgelegenheden. Of meer groen.’’

Op 24 september bestaat Hoog Catharijne precies vijftig jaar. Hoe wordt dat gevierd?

,,Er is elke week wel wat te doen. In augustus hebben we twee weken lang elke dag het kinderfeest XL gehad. Nu is de Pop-Up Experience nog te bezoeken met veel oude beelden van Hoog Catharijne. Op 24 september is er een grote eindshow. Op de Catharijnesingel bij TivoliVredenburg komt een groot podium met gave optredens. De toegang is gratis.’’

Lees ook: Leegstand in luxe megawinkelcentrum Mall of the Netherlands: wat is er mis?