Paul Moers over crisis in de winkelstraat: ‘Fysieke retail heeft zitten slapen’

De failliete koopjesketen Big Bazar maakt geen doorstart, meldde de curatoren afgelopen weekend. Elektronicaketen BCC verwacht een gedeelde doorstart te kunnen maken. Wat gaat er volgens Paul Moers mis in de winkelstraat? ,,Ten eerste: de economie zit onwaarschijnlijk hard tegen. De inflatie is sky high. Mensen zijn bovendien erg onzeker over alle spanningen in de wereld, denk aan Oekraïne, denk aan het Midden-Oosten dat op ontploffen staat.”

Nieuwe werkelijkheid

,,Daarnaast heeft de fysieke retail zitten slapen. Ze hebben niet in de gaten gehad dat de functie van een winkel na corona dramatisch is veranderd. Voor corona had je een logistieke functie, je moest naar de winkel om je spullen te halen. Maar na corona haalt iedereen zijn spullen van internet. De winkels hebben zich niet ingericht op die hele nieuwe werkelijkheid.”

,,Wil je naar een fysieke winkel gaan, dan moet daar inspiratie, beleving en service aangeboden worden. Dat loopt in de ene na de andere winkel steeds vaker verkeerd af. En dan zie je ook nog eens in veel winkels medewerkers die niet eens de Nederlands taal niet spreken. Dat is een opeenstapeling van factoren die het heel moeilijk maken.”

Slechte kopie van Action

Waarom ging het bij Big Bazar fout? ,,Big Bazar is een kopie van Action. Als je kopie van Action wil zijn, dan zul je een of twee dingen heel veel beter moeten doen. Je zult goedkoper moeten zijn of categorieën moeten hebben die Action niet heeft. Dat is niet het geval geweest. Daarnaast was het winkelmanagement ondermaats. Ze hebben ook helemaal niks aan duurzaamheid gedaan, terwijl Action daar nu volop op inzet. Ook daar liepen ze achter. Je vecht tegen een keten waar alles tiptop in orde is. Je gaat dat verliezen als je visie onvoldoende is.”

Over BCC is Moers iets positiever. ,,BCC doet een aantal dingen best wel goed. Ze proberen heel voorzichtig die beleving in de winkel te krijgen. Maar waar de BCC vooral last van heeft, is een instortende consumentenelektronicamarkt. Het volume dondert in elkaar. Zowel BCC als Mediamarkt hebben het hartstikke lastig op dit moment.”

Overlevingskansen BCC

Hoe schat Moers de kansen in voor een gedeeltelijke doorstart van BCC? ,,Je moet heel veel cash in je zak hebben om nu in zo’n keten te stappen. Je weet dat het het komende jaar gewoon nog heel erg moeilijk gaat worden. De economie gaat hopelijk volgend jaar weer wat aantrekken, maar dat hangt af van de spanningen in de wereld. En die liegen er op dit moment niet om.”

,,Mediamarkt is geïnteresseerd, maar slechts in negen winkels. Die gaan dat niet voortzetten onder de naam BCC. Daarmee red je de hele BCC keten niet. Dus hoe pijnlijk dat ook is voor al die mensen en al het werk dat ze de afgelopen jaren hebben gedaan, ik zie de overlevingskans op dit moment als buitengewoon minimiem.”

Moers vervolgt: ,,Daarnaast is Mediamarkt geen stevige partij. Mediamarkt worstelt al jarenlang met zijn strategie. Het is ongelofelijk. Een bedrijf zonder plan heeft het altijd een excuus. Bij Mediamarkt regent het elk jaar van de excuses. Wanneer wordt er bij Mediamarkt nou eens goed management neergezet? Het is jammer, want Mediamarkt op zichzelf is een concept waar je best wat mee zou kunnen doen.”

Lokale en landelijke helden

Welke ketens moeten zich nog meer zorgen maken? ,,Ik ga vooral geen namen noemen, dan veroorzaak je bijna het probleem. Maar waar op dit moment veel pijn zit, zijn ketens die met schoenen en kleding worstelen. Daar zul je nog klappen gaan zien. Wat mij wel opvalt, is dat lokale helden het vaak nog heel goed doen. Ik was verleden week in de Haarlemmerstraat in Amsterdam, die barst van de kleine, lokale winkeltjes. Die weten dan toch vaak hun klantenkring vast te houden. Die weten ervoor te zorgen dat mensen niet afhaken richting internet.”

Toch is er ook hoop voor de grote ketens. ,,De Apple Shop blijf ik een voorbeeld voor iedereen vinden. Die maken helden van hun producten. Zo’n winkel ziet er prachtig uit. Maar ook de Rituals, dat is een winkel waar je verrast wordt. Of de nieuwe Hema’s, Bijenkorf, Dille & Kamille. Dan ruik je ook die beleving.”

‘Ouderwets ondernemen’

Betekent dat het einde van de discounters? ,,De discounter zal altijd blijven. Er is sprake van een tweedeling in de maatschappij: of je hebt heel veel geld of je hebt helemaal niks en je bent afhankelijk van allerlei toeslagen en subsidies. Aan de onderkant van de markt, bij Action en Lidl, is zeker ruimte. Maar ook aan de bovenkant zit ruimte om met service mensen naar binnen te krijgen.”

Moers ziet het niet zo positief in. ,,Tien jaar geleden waren er nog zo’n 96.000 winkels. Vandaag de dag zitten we op een kleine 82.000. Ik hoop dat de winkeliers gaan oppakken dat de wereld veranderd is. Dat ze begrijpen dat ze service en beleving moeten gaan leveren. Dan hoop ik dat er 80.000 blijven bestaan. Maar daar is hard werk voor nodig en samenwerking tussen overheden, retailers en opleidingsinstituten. En financieringsmogelijkheden: banken willen op dit moment winkels helemaal niet financieren. Dat is heel tragisch, dat moet veranderen.”

Maar, het kán wel. De kleine retailers bewijzen dat. ,,Het is ouderwets ondernemen. Het is de klant leren kennen, want van internet ga je het niet winnen. Je kunt internet gebruiken, maar in die winkel zul je de klant moeten overtuigen.”