Expert Van Otterloo: 'Transportchaos Britse grens is pas Brexit-voorproefje'

De Britse schrijver Douglas Adams schreef ooit dat hij dol was op deadlines, vooral het 'whoosh' geluid dat ze maken als ze voorbij vliegen. Zondag vloog de deadline van het Europees Parlement voorbij om nog een deal te bereiken. De sfeer is somberder dan het een tijd is geweest.

Midden vorige week was ik een stuk positiever. Er waren aanwijzingen dat de onderhandelingen in ‘de tunnel’ zouden zitten, de intensieve periode waarin geen van de partijen naar buiten treed omdat het einde in zicht was. Het leek ook dat het Level Playing Field niet langer het grootste struikelblok was.

Die Level Playing Field-afspraken zijn feitelijk het belangrijkste onderdeel voor de rest van Europa. Deze afspraken moeten zorgen dat Britse bedrijven zich straks moeten houden aan dezelfde regels als bedrijven in de EU als voorwaarde voor hun toegang tot de Europese markt. Er lijkt nu bijvoorbeeld al te worden gemorreld aan de Britse regels omtrent rijtijden voor Britse vrachtwagenchauffeurs.

De vis wordt duur betaald

Dat vis het laatste overgebleven struikelblok bleek te zijn zou een goed teken moeten zijn. Met meer een symbolische dan een economische rol en bovendien veel meer ruimte voor onderhandeling (“jij iets meer kabeljauw als ik iets meer haring mag”) zou het een relatief makkelijk dossier moeten zijn om overeenstemming over te bereiken.

Helaas, tussen droom en daad staan krantenkoppen in de weg. En politieke bezwaren. Er is nu best een kans dat een deal, die de Brexit-schade beperkt voor tientallen veel belangrijker sectoren, gaat sneuvelen in ruil voor de politiek symbolische visserij.

Brexit: chaos aan de grens

Er valt natuurlijk wat voor te zeggen dat de chaos die we de afgelopen dagen aan de Britse grens hebben gezien een Brexit-voorproefje is. Een voorproefje niet alleen voor de Britse regering maar ook voor het Britse publiek, hoe zo’n No Deal er een beetje uit zou kunnen zien.

Nou hoefde niemand nog de Britse regering te overtuigen, we weten uit officiële publicaties en gelekte stukken dat ze dat wel degelijk weten. Uit opiniepeilingen blijkt ook heel duidelijk dat de Britse bevolking absoluut geen No Deal wil.

Omdat het toch vooral gaat om hoe Boris Johnson zijn Brexit hardliners kan overtuigen is het voorlopig bijzonder lastig inschatten welke kant het op gaat. Dat voorspellen blijkt nog verdomd lastig. Zo had ik al voorspeld dat er begin januari hoe dan ook chaos zou zijn. Ik had niet verwacht dat die chaos al twee weken ervoor zou beginnen.

Timing van de samenloop...

De timing van de samenloop, én kerstdrukte, én pre-Brexit hamsteren, én nieuwe coronavirusmaatregelen kon ook niet erger uitpakken. Transportchaos nog voordat het land de Europese Interne Markt verlaat op 1 januari. Chaos die maar ten dele te wijten is aan Brexit en dus alleen maar groter zal worden, ongeacht of er een deal komt.

Vervelende deadlines

Er is iets vervelends met deze deadlines. Er is tijd nodig om de bijna duizend pagina’s van een bereikte deal te bestuderen en er is tijd nodig om er in parlementen over te stemmen. Helaas blijkt tijdsreservering een zwakte. Stel dat er morgen een deal is waar niet iedereen even tevreden over is (en zoveel is zeker), dan is het makkelijk om te zeggen dat er nog acht hele dagen in het jaar zitten waar misschien nog net iets meer binnengehaald zou kunnen worden. Zo kruipen we alsnog richting 31 december.

Hoor ik in de verte een 'whoosh' aankomen?