Topadviseur mkb: 'Nu ingrijpen kan dé oplossing voor faillissementsgolf zijn'

Dat veel bedrijven het niet zullen redden, is wel duidelijk. Banken stoppen nu al miljarden euro's in de stroppenpot, omdat ze zien dat bedrijven hun leningen niet kunnen terugbetalen. Dat betekent dat ze op de afdelingen Bijzonder Beheer (BB), waar alle bedrijven in problemen naartoe verhuizen, nu al klaarstaan voor de golf aan probleemgevallen. ,,Het duurt altijd een paar maanden voordat bedrijven daar terechtkomen. Vanaf september zullen ze massaal naar de afdeling BB verhuizen.’’

Van den Biggelaar weet in het AD waarover hij praat. Al ruim elf jaar staat hij mede aan het hoofd van Mandaat, een bedrijf dat onder andere interim-managers levert aan bedrijven in moeilijkheden. ,,Tijdens de vorige crisis zat 23 procent van het midden- en kleinbedrijf (mkb) bij de afdeling BB.’’

Van de bedrijven die daar terechtkomen, haalt een aantal de eindstreep niet. Vandaar dat het onder ondernemers ook wel de ‘crepeerafdeling’ wordt genoemd. De bank is volgens ondernemers helemaal niet bezig met het redden van een bedrijf, maar alleen met het beperken van de schade voor de bank.

'Banken zijn geen waaghalzen, vragen juist zekerheden'

Van den Biggelaar nuanceert dat beeld enigszins. ,,In grote lijnen klopt het dat banken naar het eigenbelang kijken. Banken zijn geen waaghalzen, ze vragen juist zekerheden. Maar BB bestaat uit twee afdelingen, herstructurering en afwikkeling. Bij afwikkeling gaan de bedrijven failliet en is het beleid van de bank erop gericht zo veel mogelijk geld uit het bedrijf te halen. ,,Maar een deel van de bedrijven is wel levensvatbaar en die belanden op de afdeling herstructurering.’’

Bij die bedrijven komen Van den Biggelaar en zijn mannen, en een enkele vrouw, om de hoek kijken. ,,Wij worden gevraagd mee te kijken of en hoe een bedrijf gered kan worden.’’ Een warm welkom krijgt Van den Biggelaar meestal niet. ,,De bank stelt aan het bedrijf in moeilijkheden voor om een interim-manager binnen te halen. Wij komen binnen op voorspraak van de bank, dus we worden gezien als het mannetje van de bank. Maar het bedrijf moet ons betalen.’’

'Het bedrijf staat er altijd slechter voor dan ze zeggen'

De eerste opdracht voor de interimmer, is de relatie met de leiding goed krijgen. ,,Dat betekent luisteren en de directeur laten uitrazen over hoe schandalig het bedrijf wordt behandeld wordt door de bank. Directeuren zijn vaak eigenaar van het bedrijf, ze zijn ermee vergroeid. En het ging jaren goed, dus ze kunnen moeilijk accepteren dat het nu minder gaat. De schuld wordt vaak buiten het bedrijf of henzelf gelegd.’’

Het valt de ondernemer niet mee de realiteit onder ogen te zien. ,,Het bedrijf staat er bijna altijd slechter voor dan ze zeggen. We hebben een tijdelijke terugslag, zeggen ze. En dan blijkt dat ze de salarissen die maand al niet meer kunnen betalen. Als interim-manager is het dan zaak de ondernemer ervan te overtuigen dat je toegevoegde waarde hebt om het bedrijf te redden.’’

Dat lukt niet altijd. ,,We waren bijvoorbeeld betrokken bij het faillissement van Free Record Shop. Het werd snel duidelijk dat het bedrijf niet te redden was, er werd helemaal niets meer verkocht in de winkels. Het bleek al snel dat Hans Breukhoven, die ik een ongelooflijk goede ondernemer vind, niet openstond voor advies. Dan kunnen wij ook niets doen.’’

'Coronacrisis treft minder bedrijven, maar wie geraakt wordt, wordt veel harder geraakt'

Redding brengen betekent snel en rigoureus ingrijpen. Bijvoorbeeld kostenbesparing doorvoeren door personeel naar huis te sturen. Maar ook met simpele ingrepen kan al snel geld worden verdiend. ,,We zetten meestal een medewerker op het sneller laten betalen door debiteuren. Dat levert direct geld op. Grote crediteuren vertellen we dat ze wat langer op hun geld moeten wachten. Als je dat uitlegt, gaan ze meestal wel akkoord.’’ Kleine schuldeisers worden juist direct betaald, dat maakt de administratie een stuk overzichtelijker.

Tijdens de vorige crisis wist Mandaat tientallen bedrijven van de ondergang te redden. Dit keer zal het moeilijker worden, verwacht Van den Biggelaar. ,,Bij de vorige crisis zag je dat bedrijven over de hele linie last hadden van de crisis. Ze gingen er soms 10 of 20 procent op achteruit. Nu treft de crisis minder bedrijven, maar de bedrijven die geraakt worden, worden wel veel harder geraakt. Kijk naar de reisbranche, daar zullen veel faillissementen vallen.’’

De ervaring van Van den Biggelaar is dat veel faillissementen voorkomen hadden kunnen worden. ,,Deze crisis is veel onvoorspelbaarder dan andere crises die ik heb gezien. Ik begrijp dat bedrijven zich hier slecht op konden voorbereiden. Ze houden daarom vast aan hun personeel en verdienmodel. Dan voelen ze zich overvallen als ze straks bij BB liggen. Ik roep bedrijven daarom op eerder te schakelen met hun bank. Daarmee kun je veel ellende voorkomen.’’

'Banken worden alleen maar meer risicomijdend'

De ondernemer moet actie ondernemen, benadrukt Van den Biggelaar. ,,De bank laat de schulden oplopen tot de hoogte van de zekerheden die ze heeft. Als dat punt is bereikt, trekt ze de stekker er uit. Het zou al heel veel helpen als de bank tegen zijn klant zegt: ‘we zien dat het slecht gaat, zou u hier niet eens aan denken’. Maar dat doet de bank niet. De hulpvraag moet echt van de klant komen.’’

Banken worden alleen maar meer risicomijdend, is de ervaring van Van den Biggelaar. ,,Vroeger had je een probleem als je de rente niet meer kon betalen over een lening. Nu grijpen ze al in als je rentedekking onder een bepaald niveau zakt.’’ Hij zou het liefst zien dat bedrijven om de zoveel tijd een soort financiële APK doen. ,,laat ons meekijken. Als we een week bezig zijn, kunnen we al veel doen. Meestal is het niet zo moeilijk de vinger op de zere plek te leggen. Vaak is het probleem een over-optimistische en problemen ontkennende directie. Of bedrijven hebben geen goed inzicht in waarmee ze geld verdienen en waarmee ze geld verliezen.’’

Door tijdig bij te sturen, wordt voorkomen dat een bedrijf in de problemen raakt. En is het bedrijf beter bestand tegen een crisis. ,,Dat voorkomt dat je bij de afdeling BB tegenover zo’n jonkie van de bank komt te zitten. Die zijn slim zat, maar hebben geen cursus empathie gehad.’’