Tientallen kroegbazen in de Eindhovense uitgaansstraat Stratumseind schrikken zich begin juni een ongeluk. Ze ontvangen een waarschuwingsbrief van de gemeente. 'Op basis van diverse waarnemingen hebben we begrepen dat bij uw inrichting de anderhalve meter-voorschriften vaak niet in acht zijn genomen', staat er in de brief. 'Indien nodig' volgen er boetes.
Een groep kroegbazen sluit uit protest meteen de deuren. Een boete van 4000 euro kunnen ze zich niet veroorloven in deze loodzware tijd. ,,Wij moeten lijsten bijhouden van iedereen die hier reserveert, dat hoeft de Albert Heijn toch ook niet'', zegt een boze horecaondernemer in het AD. ,,Ondernemen wordt ons onmogelijk gemaakt.''
Lees ook: Dirk Beljaarts (KHN): 'Zegt het kabinet nou eigenlijk, de helft van de horeca mag failliet?'
Eindhoven: coulante opstelling coronamaatregelen
Achteraf blijkt dat de Eindhovense kroegbazen zich geen zorgen hoefden te maken. Sinds de heropening van de horeca op 1 juni heeft de gemeente Eindhoven geen enkele boete uitgedeeld voor het overtreden van de coronaregels. ,,De nadruk ligt bij gemeente en horeca op gastvrijheid en niet op strenge handhaving met boetes'', zegt een gemeentewoordvoerder.
De coulante opstelling van Eindhoven is exemplarisch, zo blijkt uit een steekproef van het AD onder de twintig grootste gemeenten, twintig middelgrote gemeenten en de twintig kleinste gemeenten van Nederland. Van de zestig onderzochte gemeenten hebben er 56 meegewerkt. In geen van deze gemeenten hebben boa's boetes uitgedeeld in de horeca. Wel zijn in totaal 141 waarschuwingen gegeven.
We zien dat er een kleine groep is - die elke week iets groter wordt - die de coronamaatregelen in het algemeen onzin vindt
Woordvoerder gemeente Den Bosch
De meeste gemeenten zeggen dat horecabezoekers zich over het algemeen aan de coronaregels houden: zo moeten bezoekers anderhalve meter afstand tot elkaar houden en mogen ze niet staan. Maar de laatste tijd lijken de regels meer genegeerd te worden. ,,We zien dat er een kleine groep is - die elke week iets groter wordt - die de coronamaatregelen in het algemeen onzin vindt'', zegt een woordvoerder van de gemeente Den Bosch.
Ook in de Friese gemeente Opsterland groeit langzaam de weerstand: ,,De gasten houden zich in de basis aan de regels, maar zoals ook het landelijke beeld laat zien, wordt het moeilijker naarmate er meer alcohol wordt genuttigd'', zegt een woordvoerder. Die trend zien ook de gemeenten Haarlem, Groningen en Halderberge.
'Wij handhaven niet, gaan wel in gesprek met horeca'
Maar tot hard optreden richting de ondernemers of gasten komt het niet. Illustratief is het antwoord van gemeente Bernheze: ,,We handhaven niet. We blijven wel in gesprek met de ondernemer bij locaties waar we zien dat het naleven moeilijk is.''
Lees ook: Horeca-ondernemer is coronaregels zat: dan maar in de auto op het terras
Je mag vanaf 1 juli weer met vier personen in een auto, maar met vier personen aan tafel in een horecazaak mag niet. Dat is van de zotte
Tom van Brussel, kroegbaas in Eindhoven
'Wij streven niet naar een meetlintsamenleving'
Het lijkt erop dat gemeenten het de horecazaken niet al te moeilijk willen maken. Cafés en restaurants moesten maandenlang hun deuren gesloten houden. De ondernemers proberen deze zomer de economische schade nog enigszins te beperken. ,,Wij streven niet naar een meetlintsamenleving'', aldus een woordvoerder van de gemeente Uithoorn.
De meeste gemeenten zeggen genoeg capaciteit te hebben om horecazaken te controleren. Maar Eindhoven, Arnhem, Zaanstad, Zoetermeer en Opsterland vinden dat zij te weinig boa's hebben. Zo heeft Eindhoven slechts vier inspecteurs die op pad gestuurd kunnen worden. ,,Dit is in de huidige situatie niet toereikend'', zegt de woordvoerder.
Gemeenten zetten mystery guests in
Eindhoven zet net als Diemen en Valkenswaard mystery guests in. Dat zijn onopvallende, in burger geklede toezichthouders die waarschuwingen kunnen uitdelen. Erg actief lijken de mystery guests niet te zijn geweest. In Diemen zijn nul waarschuwingen gegeven en in Valkenswaard vier.
Alle gemeenten kiezen er bewust voor bij geconstateerde overtredingen éérst de overtreder aan te spreken, zodat het probleem in de zaak meteen kan worden opgelost. Alleen bij 'excessen' wordt handhavend opgetreden, luidt de algemene reactie. In Arnhem hebben vier horecaondernemers een 'last onder dwangsom' opgelegd gekregen: zij moeten een hoge boete betalen als ze weer in de fout gaan.
Lees ook: Horeca Nederland: 'VVD komt ondernemer in crisis beste tegemoet'
In de Gelderse hoofdstad werden ook horecazaken gesloten door de burgemeester: twee kroegen moesten dicht nadat gasten de polonaise zouden hebben gelopen. Apeldoorn gooide begin juni ook enkele cafés enkele dagen dicht omdat gasten geen anderhalve meter afstand hielden en dansten.
'Wel met vier in een auto, maar niet aan tafel. Van de zotte'
,,Gasten houden zich nog steeds niet aan de anderhalve meter afstand'', concludeert de Eindhovense kroegbaas Tom van Brussel. Hij is blij dat zijn gemeente geen boetes heeft uitgedeeld, maar hij vraagt zich wel af hoelang de coronaregels in de horeca nog blijven gelden. ,,Je mag vanaf 1 juli weer met vier personen in een auto, maar met vier personen aan tafel in een horecazaak mag niet. Dat is van de zotte.''
