Kan kerst horeca nog redden? Volgens deze ondernemers niet

Ron Blaauw bepaalde het vorige week dinsdag meteen na de persconferentie van premier Rutte en minister De Jonge. Zijn vier restaurants, waaronder Ron Gastrobar met Michelinster, blijven ook tijdens Kerst gesloten, zo vertelt hij aan de Volkskrant. ,,We zaten met het personeel bij elkaar en besloten vol te gaan voor afhalen en bezorgen. De onduidelijkheid gaf te veel stress. Wachten tot medio december is niet zinvol."

Alsof een chef-kok in twee weken tijd een kerstdiner kan voorbereiden. ,,Dat is onmogelijk, bovendien maken we dit jaar niet meer goed.'' Blaauw becijferde al eerder dat het coronavirus hem 3- á 4 miljoen euro omzetverlies kost. ,,Het kerstdiner is een symbolische afsluiting van het jaar. Maar het is onder de huidige omstandigheden niet rendabel om wellicht voor dertig mensen een menu samen te stellen. Sluiten kost minder dan opengaan.’'

Maatregelen corona niet te begrijpen

Blaauw zegt de coronamaatregelen van de regering niet meer te begrijpen. ,,Het stappenplan lag al na een week in de prullenbak. Denk je nou echt dat de horeca op 15 december weer open mag voor honderd mensen? Minister De Jonge suggereerde al dat het half januari wordt. Het zijn allemaal losse flodders. De sportscholen mochten twee weken lang geen groepslessen geven en nu weer wel? Het is hapsnapbeleid.''

Het begrip in de horecasector brokkelt af, aldus Blaauw. ,,Ik zou ook niet graag in de schoenen van de ministers willen staan. Maar het wordt steeds moeilijker te aanvaarden dat mijn restaurants gesloten zijn, terwijl ik beelden zie van overvolle tuincentra en rijen mensen in de IKEA. Dan raak ik verbitterd.''

Mede dankzij de steunpakketten van de overheid houdt Blaauw zijn zaken nog overeind. Al beseft hij dat de rekeningen worden doorgeschoven. ,,Zo wordt nu de huur voor mijn panden uitgesteld, maar eens moet die toch worden betaald. Ik verwacht dat de mensen na de coronacrisis weer van het leven willen genieten en dan komen ze ook bij ons terug. Maar het wordt steeds zwaarder voor de horeca. Zakelijk was 2020 een ramp, ook 2021 wordt een loodzwaar jaar.''

Personeel nog in dienst dankzij NOW-regeling

Bert de Kleuver en zijn compagnon Eddy de Boer staan met De Oude Wacht in een landelijke café top-100: normaal verdringen de bezoekers zich rond de toog van hun zaak in Groningen. Nu is het uitgestorven in de studentenstad, aldus De Boer. ,,Overdag is Groningen nu net een dorp, zo stil is het. Je kunt een kanon afschieten in het centrum. Zodra de winkels dichtgaan, is het een spookstad.''

De Oude Wacht is geen typisch studentencafé, de gemiddelde leeftijd ligt rond de 35. ,,Een bruin café waar je ook een goeie hap kunt eten.'' De eigenaars hebben dit jaar 50 tot 60 procent van de omzet zien wegvallen, een schadepost ‘van meer dan een half miljoen euro’, vertelt De Boer. ,,En dat haal je niet meer in.''

Dankzij de NOW-regeling kunnen De Kleuver en De Boer hun personeel in dienst houden, zij vormen immers de ziel van de Oude Wacht. ,,We hebben een team dat op elkaar is ingespeeld, het is ons kapitaal. We hebben jaren in onze medewerkers geïnvesteerd. Als we ze moeten laten gaan, duurt het jaren voor je weer een bepaald niveau bereikt.''

'Hoe lang kunnen we nog volhouden?'

De verplichte anderhalve meter afstand is zeker voor de ‘natte horeca’ een crime. De Boer: ,,Het voelt onnatuurlijk, alle spontaniteit is weg. Je kunt niet meer van tafel naar tafel lopen, even met Jan kletsen en daarna bij Klaas gaan staan. Je moet op je plek blijven zitten en wij fungeren als politieagent. Zo wil je geen café draaien, die regels vernietigen onze specifieke ambiance.''

Het is stil in De Oude Wacht. De gordijnen zijn dicht, op de tafels ligt een laagje stof. De Boer telt de maanden af, hoelang kunnen ze het nog volhouden? ,,De overheid staat voor een onmogelijke keuze, maar ik vind dat de horeca onevenredig zwaar wordt getroffen. Met de overheidssteun kunnen we het nog drie, vier maanden uitzingen. Daarna is alles op. We zijn door onze reserves heen, ook het spaargeld zit in de zaak. Maar we gaan niet kapot.''

De startende ondernemer

Het kostte Willem van Weert en zijn echtgenote Melanie Louwers twee jaar om het sluisje aan het Amsterdam Rijnkanaal in Utrecht uit 1937 te verbouwen tot een restaurant dat ze op 4 oktober openden. Tien dagen later moest Buiten bij de Sluis weer dicht vanwege de tweede lockdown en als startende ondernemer voelt Van Weert zich ‘driedubbel gepakt’. Hij kan namelijk geen aanspraak maken op overheidssteun.

De NOW-regeling geldt alleen voor ondernemers die voor 1 maart 2020 over een langere periode omzetverlies kunnen aantonen. Van Weert: ,,Het gaat om 4.800 horecaondernemers, maar ook mensen die bedrijven hebben overgenomen. We hebben twee jaar geïnvesteerd in ons restaurant, we hebben geen plan B. Al ons spaargeld zit in deze zaak. We hebben contracten afgesloten met medewerkers en leveranciers die op 1 oktober ingingen. De vaste lasten gaan door, maar ik krijg geen compensatie voor gederfde inkomsten.''

Van Weert voelt zich een roepende in de woestijn. De wethouder in Utrecht verwees hem naar de overheid die hem een klachtenformulier stuurde. Maar aan de regeling viel niet te tornen. ,,Nu weet ik hoe het voelt om niet te worden gehoord. Mijn vrouw en ik hadden net onze droom gerealiseerd, nu moeten we oppassen dat het geen nachtmerrie wordt. Ik kan niks en ik krijg niks.''

Doekje voor het bloeden

De huidige NOW-regeling leidt tot willekeur, aldus Van Weert. ,,Bij strandtenten werd de omzet in januari het ijkpunt, terwijl ze juist in die maand nul omzet hebben. Waarom wordt niet meer maatwerk geboden? We verkopen nu koffie en je kunt bij ons ook eten afhalen. Het is een doekje voor het bloeden.''

Zonder perspectief kan Buiten bij de Sluis niet overleven, stelt Van Weert. ,,De onduidelijkheid is killing. Wat moet ik doen met Kerst? Personeel inroosteren of niet? Voor dertig gasten? Ik ben nu extra kwetsbaar als startend ondernemer. Ik begrijp dat de druk op de zorg moet worden weggenomen. Maar waarom mag je wel anderhalf uur in een bioscoop zitten op afstand en niet in een restaurant? Er is een grens aan de solidariteit.''