Algemene Rekenkamer: coronacrisis kost Nederland 82,1 miljard euro

Komend jaar dalen de uitgaven omdat regelingen om bedrijven te ondersteunen worden afgebouwd. Per 1 oktober 2021 vervallen namelijk generieke coronacrisismaatregelen zoals de NOW (Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid), Tozo (Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandige ondernemers) en TVL (Tegemoetkoming Vaste Lasten). Sommige regelingen blijven voor bepaalde sectoren nog wel bestaan.

Ook fiscale maatregelen, zoals het uitstel van belastingbetaling, komen te vervallen. Een aantal garantiemaatregelen zoals de BMKB (Borgstelling MKB-kredieten) en de GO-C (Garantie Ondernemingsfinanciering Corona) zal tot eind 2021 blijven bestaan.

Dit jaar wordt naar verwachting zo 'n 6 miljard euro minder uitgegeven aan maatregelen om de coronacrisis te bestrijden dan werd voorzien in de voorjaarsnota. Volgens de Rekenkamer kan de eindrekening pas in de jaren na 2022 worden opgemaakt.

Bij de NOW wordt verwacht dat in de komende jaren miljarden euro’s aan te veel ontvangen geld moet worden terugbetaald. De NOW zal volgend jaar met 3,6 miljard euro nog wel een grote uitgavenpost bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zijn.

Bij het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap zijn de uitgaven van 3,7 miljard euro vrijwel geheel bedoeld voor het Nationaal Programma Onderwijs. De kosten voor het testen en vaccineren tegen corona lopen volgend jaar op tot zo'n 2,1 miljard euro.

Europese Commissie wil staatssteunregels langer opschorten

De Europese Commissie wil bedrijven nog een halfjaar langer ontslaan van de regels omtrent staatssteun. Omdat de Europese economie inmiddels flink opkrabbelt, moet het soepele regime wel worden aangepast en klaargemaakt om te worden afgebouwd, vindt Eurocommissaris Margrethe Vestager.

Toen de coronacrisis in maart vorig jaar in volle hevigheid losbrak, schortte de commissie een aantal regels op die moeten voorkomen dat de overheid bepaalde bedrijven bevoordeelt. Zo wilde het dagelijks bestuur van de EU overheden de ruimte geven om bedrijven en banen te redden. De opschorting werd meermaals verlengd, voorlopig tot eind dit jaar. ,,We zien eindelijk licht aan het eind van de tunnel", aldus Vestager. ,,Met de Europese economie die krachtig opveert, dankzij de indrukwekkende voortgang die wordt geboekt met inentingen en de heropening van ons maatschappelijke en economische leven."

MKB met schulden moet toegang houden tot krediet

Maar de commissie wil voorkomen dat nog wankelende bedrijven het van de ene op andere dag weer zelf moeten rooien en alsnog ten onder gaan. Bovendien is het herstel in sommige EU-landen en in sommige sectoren nog veel priller dan in andere.

Vestager spreekt van een "beperkte verlenging" van de soepeler regels, waar de EU-landen nog mee moeten instemmen. Die kunnen zo gelijk optrekken met de afbouw van de staatssteun. De commissie wil meer inzetten op het ondersteunen van investeringen, die er tijdens de coronacrisis vaak bij zijn ingeschoten. Ook wil ze mkb-bedrijven die zich tijdens de pandemie in de schulden hebben gestoken helpen toegang te houden tot krediet.