Discussie over herstelplan: 'Problemen onder de motorkap nog altijd aanwezig'

Opnieuw fors investeren om de economie aan te jagen lijkt overbodig nu de toekomst er een stuk rooskleuriger uit begint te zien. DNB adviseerde politiek Den Haag dan ook een voet op de rem te houden als het gaat om nieuwe uitgaven. Pieter Hasekamp voegde daar als directeur van het CPB aan toe dat er voor 2022 dan ook geen ‘pretbegroting’ hoeft te komen. Problemen die er al waren (de flexibele arbeidsmarkt, de woningkrapte, de klimaatuitdagingen) hebben zich door corona verdiept, maar zijn er niet door ontstaan.

Steek het geld in meerjarenplannen

Om nu met een herstelplan de economie aan te jagen, bijvoorbeeld door mensen te verleiden extra snel hun spaargeld uit te geven, kan zelfs gevaarlijk zijn, zegt Lex Hoogduin als hoogleraar economie in gesprek met AD. De arbeidsmarkt is in veel sectoren al krap, je zou inflatie kunnen aanwakkeren, denkt hij. ,,De economie zou zomaar oververhit kunnen raken en je voegt onnodig overheidsschuld toe.’’

Hij ziet liever een kabinet dat in een lagere versnelling gaat opereren. ,,Er is op het gebied van woningmarkt, onderwijs, zorg, bouw meer dan genoeg nodig. Dat zijn meerjarenplannen en daar zou ik het geld in steken. De economie hoeft niet snel via een herstelplan extra gestimuleerd te worden.’’

Stoppen met het spelen van Sinterklaas

Retailexpert Cor Molenaar voelt ook wel voor een lagere versnelling. Hij geeft aan dat de overheid een aantal maanden moet wachten om te zien hoe de maatschappij zich herstelt. ,,Ze moeten stoppen met het spelen van Sinterklaas. Nu we steeds meer vrijheden terugkrijgen, zal de consument een inhaalslag willen maken. Zij weten momenteel van gekkigheid niet waarheen ze op vakantie moeten gaan, er wordt extreem veel geshopt en ook de horeca zal de komende tijd buitensporig vaak worden bezocht. Dit geeft een scheef beeld van de werkelijkheid en dus weet je niet of dat herstelplan überhaupt nodig is.”

,,Vergeet bovendien niet dat we anders uit een crisis komen dan dat we erin gingen", vervolgt Molenaar. ,,Je kunt ondernemers wel geld geven om hun winkel open te houden, maar wie zegt dat we daar straks in een regenachtig oktober nog steeds naartoe gaan. Kijk eens naar de vlucht die webshops hebben genomen tijdens de lockdowns. Daarnaast is de consument eraan gewend geraakt om zijn of haar vrije tijd anders in te delen. Sportbeleving of een uitje met de familie lijkt het winkelen te hebben verdrongen. Dat doen we alleen nog als het noodzakelijk is.”

De retailexpert denkt dat het over een aantal maanden helder is wat de prioriteiten van de consument nu echt zijn. Mocht er toch een grote behoefte blijven bestaan aan het bezoeken van fysieke winkels, dan moet er volgens Molenaar alsnog geen herstelplan komen, maar een 'renovatieplan'. ,,Je moet de retail niet herstellen in de vorm vroeger. Er is zoveel veranderd. Je zult meer dan ooit moeten gaan kijken naar samenwerkingen tussen retailers en bijvoorbeeld de gemeente, de integratie van techniek en de rol van het internet.”

Wens van ONL-voorzitter Biesheuvel blijft fier overeind

Net als Jacco Vonhof van MKB-Nederland pleit Hans Biesheuvel als voorzitter van ondernemersorganisatie ONL echter wel voor een concreet herstelplan. Eind maart stuurde hij al een brief naar demissionair premier Mark Rutte met daarin het verzoek om met Nationaal Herstelplan te komen. ‘Dit kan niet wachten totdat de volledige formatie van een nieuw kabinet is afgerond’, luidde de inhoud van het schrijven. Ruim drie maanden later is er nog altijd geen nieuw kabinet en ook geen herstelplan. De vurige wens van Biesheuvel blijft dus fier overeind.

,,Er zijn nog altijd veel ondernemers die het erg moeilijk hebben”, verklaart Biesheuvel. ,,Zaterdag gaan er weer een hoop versoepelingen in, maar kermisondernemers hebben tot dit moment werkelijk niets kunnen organiseren en zitten dus nog diep in de problemen. Slechts 30 procent van de ondernemers in deze branche zouden hun kermis dit jaar nog kunnen draaien voordat het seizoen er eind september alweer op zit. Na bijna anderhalf jaar stil te hebben gezeten, zijn de problemen in drie maanden tijd niet zomaar opgelost. Hetzelfde geldt voor de horeca, veel groothandels en de evenementenbranche. Er is wel degelijk sectorspecifieke steun nodig.”

ONL wil dat bedrijven weer kunnen investeren

De ONL-voorzitter reageert vervolgens op het idee van Hoogduin om het geld voor een eventueel herstelplan te gebruiken voor meerjarenplannen. ,,Er wordt te snel aan de huidige problemen voorbij gegaan. Er zijn sectoren die nog steeds op moeten starten en dat geld echt nodig hebben. Ik ben er blij mee dat het op macroniveau goed gaat met de economie, maar we willen ook dat bedrijven weer kunnen investeren om bijvoorbeeld te kunnen digitaliseren."

,,Bij een bank aankloppen voor krediet wordt steeds lastiger en in de horeca, de techniek, de bouw of de IT zijn er geen mensen te vinden om aan de grote hoeveelheid werk te voldoen. Ik vind het te makkelijk om te zeggen dat het nu goed gaat met de economie en de steun daarom maar achterwege te laten. Onder de motorkap zijn de problemen er nog altijd", aldus Biesheuvel.