Mondkapjesplicht: 7 vragen over wie, waar en waarom

1. Waarom wordt het dragen van een mondmasker verplicht?

Over het nut van mondmaskers zijn de deskundigen nog altijd niet eensgezind in hun conclusie. Zowel Jaap van Dissel als premier Rutte hebben meermaals benadrukt geen voorstander te zijn van mondkapjes. Toch ging de politiek overstag. Sinds eind september geldt een ‘dringend draagadvies’ in publieke binnenruimtes zoals supermarkten, musea en stations.

Dat het tot nu toe bij een (weliswaar dringend) advies bleef, komt vooral door het ontbreken van een wettelijke basis. De mondkapjesplicht gaat in tegen het recht op de onschendbaarheid van het lichaam. Aan de tijdelijke coronawet is nu een aparte regeling toegevoegd die toestaat dat de minister van Volksgezondheid bepaalde hygiënemaatregelen verplicht stelt. De maatregel kreeg de nodige kritiek, maar is uiteindelijk door zowel de Eerste als Tweede Kamer gekomen, waardoor er nu dus een wettelijke basis is voor de mondkapjesplicht.

2. Wie moet een mondkapje dragen?

In principe iedereen die ouder is dan 12. Voor mensen die vanwege ziekte of beperking geen mondkapje kunnen dragen, wordt een uitzondering gemaakt. Bij twijfel kunnen agenten of boa’s vragen naar een medische verklaring.

3. Waar moet je verplicht een mondmasker dragen?

In alle publieke binnenruimten. Denk daarbij aan supermarkten, musea, tankstations, bibliotheken, horecazaken, theaters en vliegvelden. Het kapje mag wel af als er sprake is van een vaste zitplaats, bijvoorbeeld in een restaurant of theater. Het mondmaster hoeft dan pas weer op als je opstaat om naar buiten of naar het toilet te gaan.

In het openbaar vervoer was het dragen van een mondmasker al verplicht en dat blijft zo. De verplichting geldt zowel tijdens de rit als op stations en bij bus- en tramhaltes.

De draagplicht geldt ook tijdens afspraken met zogeheten contactberoepen. Bij een bezoek aan de kapper, of schoonheidssalon is zowel de klant als de professional verplicht een masker te dragen. Bij kappers gelden overigens wel wat uitzonderingen. Zo mag het kapje af als het gezicht geschoren wordt, als de baard of snor wordt bijgewerkt of als de haarverf aan het intrekken is, zegt de woordvoerder van kappersbrancheorganisatie ANKO tegen NU.nl.

Ook in het onderwijs (met uitzondering van basisscholen) geldt de mondkapjesplicht vanaf dinsdag. Zowel leerlingen als docenten moeten een masker op als zij zich door de school bewegen. Tijdens de les mag het masker af.

4. Zijn er ook uitzonderingen?

Zeker. Hoewel moskeeën, kerken en synagogen wel gezien worden als publieke binnenruimten, is het dragen van een mondkapje in gebedshuizen niet verplicht. Ziekenhuizen en zorginstellingen mogen hun eigen regels hanteren wat betreft persoonlijke beschermingsmiddelen. Dit kan dus per locatie verschillen.

Kantoren en clubgebouwen worden niet beschouwd als publieke binnenruimtes. Hier geldt de mondkapjesplicht dus niet.

5. Wat als je geen mondkapje draagt?

Wie vanaf dinsdag zonder mondkapje een publieke binnenruimte binnenstapt, riskeert een boete van 95 euro.

Deze zomer gold in bepaalde delen van Amsterdam ook een tijdelijke mondkapjesplicht. Handhavers deelden toen in totaal 148 boetes uit. Hoe streng en actief de mondkapjesplicht gehandhaafd zal worden is nog onduidelijk, maar de gemeente Amsterdam laat weten het landelijke beleid te volgen.

6. Wat geldt eigenlijk als een mondkapje?

Een mondkapje moet de neus, kin en mond bedekken. Dit mag zowel een medisch mondmasker, als een zelfgemaakte variant zijn. Een opgetrokken sjaal, zakdoek of spatmasker zijn geen toegestane alternatieven.

7. Tot wanneer geldt de draagplicht?

De plicht geldt in eerste instantie voor drie maanden, dus tot 1 maart 2021. Afhankelijk van de besmettingscijfers bepaalt de overheid of het nodig is de maatregel te verlengen. Mocht dat het geval zijn, dan zal de verlenging steeds drie maanden zijn.