Boosheid bij festivals en horeca: ‘Dit is ad hoc zwabberbeleid’

Voor de festivalorganisatoren zijn de aangescherpte maatregelen een domper. ,,Ik heb nog nooit zo vurig op nepnieuws gehoopt als nu”, verwoordt Berend Schans, directeur van de Vereniging Nederlandse poppodia en festivals, het aan het AD. Hij vindt het verbazingwekkend dat het kabinet bij deze besmettingsaantallen ‘paniekvoetbal speelt’. Temeer omdat er de afgelopen maanden hard is gewerkt aan proeven met veilige festivals. Schans: ,,Als je de regels volgt, gebeurt er niets. Bij de jeugd is de kurk nu uit de fles. Die jongeren gaan elkaar toch wel ontmoeten.”

Dat festivalgangers weer 1,5 meter afstand moeten houden en bezoekers moeten laten zitten, betekent dat er waarschijnlijk een streep gaat door de meeste feesten. En dat heeft niet alleen gevolgen voor de organisatoren, maar ook voor podiumbouwers, artiesten, toiletleverancier, tentenbouwers, beveiliging, verkeersregelaars en ga zo maar door. ,,Er is een garantiefonds voor festivals. Ik denk dat het potje leeg gaat en neem aan dat er compensatie blijft’’, aldus Schans.

'Klap in het gezicht'

Programmamanager Pieter Lubberts noemt de plannen van het kabinet om het festivalleven aan banden te leggen ‘een klap in het gezicht’ van Fieldlab Evenementen. ,,Ik vind het echt bizar”, vertelt Lubberts. ,,We hebben heel gedegen onderzoek gedaan en nu lijkt het net alsof de overheid daar niets mee doet. Het is heel pijnlijk.”

Fieldlab Evenementen heeft tijdens de coronacrisis testevenementen opgezet. Daarbij werd gekeken hoe er op een veilige manier evenementen georganiseerd konden worden. Het ging bijvoorbeeld om een voorstelling van cabaretier Guido Weijers, een interland van het Nederlands elftal, festivals in Biddinghuizen, een marathon in Enschede en een concert in Den Haag. Bezoekers moesten zich vooraf laten testen. In totaal waren er 129.000 mensen aanwezig bij de evenementen, met 103 mogelijk coronabesmettingen.

Lubberts benadrukt dat de horeca- en de festivalbranche twee hele verschillende branches zijn en daarom volgens hem niet over een kam geschoren moeten worden. ,,Het aantal besmettingen bij festivals is helemaal niet hoog. Ik snap dat er besmettingen zijn, maar je moet je rug recht durven houden.”

Lowlands-directeur is 'laaiend op het kabinet'

Lowlands-directeur Eric van Eerdenburg is ‘laaiend’ op het kabinet en de nieuw aangekondigde plannen. Lowlands zou dit jaar van 20 tot en met 22 augustus zijn. Daarmee heeft de organisatie van Lowlands een kleine week om het festival op te zetten. ,,Dat is veel te kort en kost hartstikke veel geld. Ze stralen iets uit van: ‘je ziet maar hoe je het oplost’”, zegt Van Eerdenburg. ,,Ze laten de sector gewoon bungelen. Het kabinet is volledig losgetrokken van de realiteit.”

De nieuwe maatregelen kunnen ervoor zorgen dat het flink in de centen loopt voor de organisatie, want de opbouw is al begonnen. ,,En de Engelse artiesten vallen niet onder het garantiefonds”, vervolgt Van Eerdenburg, verwijzend naar onder anderen Liam Gallagher, Stormzy en The Chemical Brothers. ,,Dat zijn de duurste artiesten die we geboekt hebben. Het is werkelijk waar schofterig.”

De nieuwe maatregelen brengen de organisatie in een spagaat, zegt Bente Bollman van Mojo. ,,Dit is een hele ingewikkelde situatie. Voorlopig gaan we door met de opbouw, maar we hopen dat de politiek zich echt eerder uitspreekt dan 13 augustus. We kunnen niet iedereen aan het lijntje houden.” Datzelfde geldt voor het festival Down the Rabbit Hole dat een week later op de agenda staat.

Drama

Ook voor de nachtclubs en discotheken kwam er slecht nieuws. Zij moeten de deuren weer sluiten. ,,Dit is een drama”, reageert Pieter de Kroon, voorzitter van Overleg Amsterdamse Clubs en zelf eigenaar van Chicago Social Club. Het kostte hem flinke moeite om zijn personeel terug te krijgen. Bovendien heeft hij in de buidel moeten tasten om zijn club klaar te maken voor heropening. En nu dit. ,,De overheid wist dat het systeem niet honderd procent waterdicht was. En dan heeft het kabinet ook nog steken laten vallen.” Want jongeren konden sjoemelen met de qr-codes en het Testen voor Toegang liep niet direct goed. ,,Jongeren mochten ook nog eens gelijk na een Janssen-prik naar binnen, terwijl heel Nederland weet dat het twee weken duurt voordat een vaccinatie werkt. Ja, dat is een grote fout”, vindt De Kroon.

Waarvoor de ondernemers nu de rekening krijgen. Nachtbelang, de belangenvereniging van de branche, die spreekt namens vijftig tot zestig nachtclubs door het land, vindt het ‘zeer onterecht’ dat naar de horeca wordt gewezen als oorzaak voor de oplopende coronabesmettingen. ,,Het is niet alleen de horeca waar het misgaat, het gaat mis in de hele keten”, zegt een woordvoerder. ,,Menig ondernemer is er serieus mee bezig. De trucjes om toch binnen te komen zijn inmiddels bekend.”

De vereniging hoopt dat de nachtclubs en discotheken een kans krijgen om te laten zien dat het systeem wel kan werken. ,,Eigenlijk zijn er geen woorden voor, we worden door het moment en de emotie geregeerd”, zegt de woordvoerder, die erkent dat de clusters van besmettingen wel groot zijn, maar benadrukt dat de meeste clubeigenaren hun verantwoordelijkheid na besmettingen nemen door bijvoorbeeld meteen de deuren te sluiten.

Koninklijke Horeca Nederland (KHN) merkt dat veel ondernemers verdrietig zijn door het besluit. ,,Veel hadden het goed voor elkaar. We wilden met zijn allen sturen op lege ziekenhuizen. Dat is gelukt en toch gebeurt dit. Ik noem dit ad hoc zwabberbeleid”, reageert voorzitter Robèr Willemsen. Met name voor de nachthoreca heeft de beslissing grote impact, want tussen middernacht en zes uur 's ochtends moeten alle deuren dicht. ,,Dat heeft enorme financiële gevolgen, want die zaken hebben een hele lijst personeel opgeroepen en kelders vol met eten en drinken. Maar bovenal is dit voor het moraal waardeloos.”

Willemsen erkent dat er fouten zijn gemaakt bij sommige horecagelegenheden. Maar uit de besmettingscijfers blijkt nog steeds een klein deel (vorige week 570 gevallen) naar horeca te herleiden. ,,En daarbij waren ook nog eens drie grote clusters. Er zijn drieduizend clubs, discotheken en feestcafés in Nederland. Het kabinet had dit effect beter moeten incalculeren.”

Zorgpersoneel

Overigens zijn veel verpleegkundigen blij met de strengere maatregelen, zo blijkt uit een peiling van beroepsvereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN). Van de 3433 zorgprofessionals die de poll invulden, zegt tweederde voor het terugdraaien van versoepelingen te zijn om de piek tegen te gaan. ,,We zijn van bijna ‘code zwart’ naar groen gegaan en nu vliegt het aantal besmettingen weer omhoog. Verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten liepen op hun laatste benen naar het einde van de lockdown. Het aantal ziekenhuisopnames valt op dit moment gelukkig nog mee, maar de situatie is zorgwekkend”, zegt voorzitter Bianca Buurman. De zorgprofessionals hebben deze zomer nodig om bij te tanken en zien de oplopende besmettingen met lede ogen aan.