Terugblik op rampjaar: 'Ik ben de meest getroffen tuinbouwondernemer'

,,Tot 15 maart had ik een fantastisch jaar en een dito leven”, zegt Rob Baan als directeur van Koppert Cress uit Monster tegen AD. ,,We hadden een camper gekocht en de ziekte van mijn vrouw, die al vier jaar ziek is, was onder controle. We waren in Spanje op vakantie. Ik ben 64,5 nu, dus wissel het een beetje af. Twee weken werken, twee weken vakantie, weer twee weken werken. Ik ben mijn hele leven veel van huis geweest, dus dat wil ik nu een beetje goedmaken.”

De Baantjes reden in Valencia, om precies te zijn. En toen ging het mis. En niet zo’n beetje ook. ,,Het was één grote ‘tupperwareparade’”, blikt Baan terug. ,,Allemaal oude mannetjes met campers die razendsnel weg wilden. De waslijnen hingen er bijna nog aan, zo halsoverkop ging iedereen naar huis. Het was een hele rare fase. De wereld stortte helemaal in elkaar.”

De horeca moest de deuren sluiten en juist daar moeten Baan en co het van hebben met hun cressen (zoals tuinkers en waterkers). ,,Een miljoen restaurants in Europa gingen dicht”, zag de ondernemer met lede ogen aan. ,,Maar ja, je hebt er geen invloed op. Restaurateurs hebben het zó zwaar en bezorgen levert ook niks op, dat is maar een druppel op een gloeiende plaat. Het gaat in een restaurant bovendien ook om de hospitality, de stijl, de verrassing. Het eten op een perfecte temperatuur opdienen, het is écht een vak.”

Goede zomer zorgde voor omzet van 110 procent

In de zomer leefde het weer een beetje op, dat was hoopgevend. Baan: ,,Toen hebben we in Nederland nog een omzet van 110 procent gedraaid. De zomer was weer even feest en iedereen had er zin in, al misten we nog wel de cruiseschepen. Van de zomer dacht ik nog dat we het jaar zonder verlies konden afronden, maar nu staan we zwaar in de rode cijfers. We krijgen echt van onderuit de zak. Kerstmis is de leukste tijd waarin je de grootste omzet moet draaien, maar we hebben weer veel producten moeten weggooien.”

Tekst gaat verder onder de foto van Koppert Cress in Monster vanuit de lucht. Foto: Koppert Cress

Dat moest Baan in maart ook al noodgedwongen doen en toen bood de overheid de helpende hand, onder meer met de NOW-regeling om werknemers te kunnen blijven doorbetalen. En dat is juist voor een uniek bedrijf als Koppert Cress heel belangrijk, weet Baan. ,,Mijn business is voor 80 procent gericht op het buitenland en we hebben een enorme jas uitgedaan. Er zijn in de hele sector keiharde klappen gevallen en daarom is die NOW-regeling een superoplossing voor veel problemen. Dan kun je je mensen houden. Als wij mensen moeten ontslaan, hebben we een groot probleem. We hebben een idiote club mensen, in de goede zin van het woord.”

Export richting Midden-Oosten, Zwitserland en Scandinavië nog overeind

De export is volgens Baan niet helemaal stilgevallen, want er gaan momenteel nog producten naar het Midden-Oosten, Zwitserland en een beetje naar Scandinavië. ,,Het Midden-Oosten is coronavrij”, weet Baan. ,,De rijken der aarde zitten daar nu, in oorden als Dubai en Abu Dhabi. En in China is het ook weer ‘business as usual’. Daar hebben ze drie maanden binnen gezeten en mochten mensen alleen om beurten even naar buiten om boodschappen te doen.”

Al met al is het overleven nu, stelt Baan. ,,Als Nederland straks weer opengaat, wil dat niet zeggen dat het in de rest van Europa ook zo is. Er is geen Europees beleid, alle landen doen het weer anders. Ik verwacht dat het pas richting maart weer een beetje normaal wordt. Wij gaan daarom ook gewoon door met zaaien, want we moeten toch rekening houden met de bestellingen. Het blijft het risico van een ondernemer. We vergaderen elke dag over wat we zullen doen, maar zeker is dat we wel minder gaan zaaien dan normaal.”

Weinig gebruik van noodfonds voor tuinbouw

Supergezonde cressen weggooien is natuurlijk zonde. Dat heeft Baan de afgelopen maanden noodgedwongen al veel te veel moeten doen. ,,Op 14 december zei Rutte dat de restaurants een maand dicht zouden gaan. Dat is voorlopig tot 19 januari. Ik heb veel moeten weggooien. Ik denk dat ik in de tuinbouw de meest getroffen ondernemer ben. Van het noodfonds voor de tuinbouw is weinig gebruik gemaakt omdat bloemenzaken weer opengingen. De actie van FloraHolland was briljant. Bloemen zijn mooi, geven steun en troost en dat hebben we allemaal nodig. Daar kwam bij dat er weinig importbloemen kwamen met het vliegtuig, dus de sierteeltsector heeft zich knap kunnen herstellen.”

Neemt niet weg dat de foodservice, de bedrijven die de horeca beleveren, door de coronacrisis een enorme optater heeft gehad, stelt Baan. ,,De hele foodsector staat 4,5 miljard euro in de min, terwijl de supermarkten het supergoed doen met een plus van 7,5 miljard euro. Maar de tuinbouw gaat dit hele verhaal overleven. Wij maken gezondheid en geluk, met groenten, planten en bloemen. We hoeven ons niet te schamen. Duurzaamheid is nu een gegeven in de sector, daar hoeven we niet meer over na te denken. Vroeger was de overheid de aanjager van duurzaamheid, nu het bedrijfsleven.”

Vertrouwen in de toekomst omdat tuinbouw een cruciale sector is

Baan houdt ondanks alles vertrouwen in de markt en de chef-koks van de restaurants. ,,Die gaan uiteindelijk weer koken, dat komt goed. En wij redden het ook wel. Rutte heeft veel steun gegeven in eerste weken. Hij heeft gezegd dat alle bedrijven die voor 15 maart gezond waren, steun krijgen om hier doorheen te komen. De tuinbouw is een cruciale sector, we komen hier wel uit. Daar heb ik alle vertrouwen in. Mensen moeten toch blijven eten en zijn boos dat de horeca dicht is. De horeca staat nu volop in de picture, die zijn er straks weer.”

Voor Koppert Cress zal dat dan ook weer gelden, weet Baan. ,,Maar ik had de herfst van mijn carrière toch wel iets anders ingeschat.”