Wethouder Groot Wassink van Amsterdam: nieuwe steunregeling zzp’ers aan alle kanten onhandig

Voor veel zzp’ers is het een moeilijke tijd door alle coronamaatregelen. Ben je kunstenaar en onderneem je in de avond? Sinds 9 december is dat vrijwel onmogelijk. Werk je overdag als zelfstandige in de evenementensector? Sinds afgelopen weekend is dat ook uitgesloten. Veel zzp’ers zien momenteel hun hele inkomen wegvallen. Daar komt bij dat de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) 1 oktober is afgeschaft.

Het kabinet verwijst getroffen zelfstandigen nu naar het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz), maar dat kent aanzienlijk strengere voorwaarden dan de Tozo, is soberder en geeft veel meer rompslomp, ook bij de gemeente.

Hoewel deze regeling vanwege de nieuwe coronamaatregelen tijdelijk is aangepast – zo is de vermogenstoets komen te vervallen en kan de bijstand met terugwerkende kracht worden aangevraagd – zijn de voorwaarden nog steeds complexer dan die van de Tozo. Een bedrijf moet bijvoorbeeld aantonen levensvatbaar te zijn. Voor veel zzp’ers een onmogelijke opdracht, omdat ze in coronatijden weinig verdienen en dus niet levensvatbaar zijn.

Het is aan de gemeente om te bepalen of de zzp’ers werkelijk recht hebben op deze uitkering. Wethouder Rutger Groot Wassink (Sociale Zaken) zegt dat de gemeente hierbij niet te streng zal oordelen, maar dat alsnog een ‘deel van de zelfstandigen buiten de boot dreigt te vallen’, omdat zij bijvoorbeeld huiverig zijn om de Bbz te gebruiken. ,,Ik roep het kabinet op snel met plannen te komen, zodat zelfstandigen en gemeenten niet elke drie maanden met een nieuwe regeling worden geconfronteerd”, zegt hij tegen het Parool.

In Amsterdam loopt het aantal aanvragen voor Bpz op

Amsterdam telt 80.000 zelfstandigen, en ongeveer de helft van hen maakte tijdens de piek van de coronacrisis gebruik van de Tozo. Dit jaar hebben 12.000 zzp’ers nog een beroep gedaan op de Tozo. Van alle Amsterdamse zelfstandigen hebben 3500 mensen een aanvraag voor de Bbz gedaan, en sinds de aankondiging van de lockdown van afgelopen weekend loopt dit aantal verder op.

Voorzitter van belangenorganisatie ZZP Nederland Frank Alfrink ziet ook dat de nieuwe regeling niet werkt voor zelfstandigen. ,,De Bbz is een bijstandsuitkering, die niet aansluit bij ondernemerschap. Het is daarom geen goede vervanger voor de laagdrempelige en duidelijke Tozo.” Alfrink wijst ook erop dat de Bbz voor gemeenten meer administratief werk oplevert, waardoor zzp’ers langer moeten wachten voordat ze een uitkering krijgen.

Daarbovenop komt dat gemeenten de nieuwe regeling verschillend interpreteren. Soms wordt de vermogenstoets bijvoorbeeld alsnog uitgevoerd. Alfrink: ,,In Amsterdam zijn ze een stuk minder streng, terwijl in Den Haag tot de cataloguswaarde van de auto wordt gekeken of iemand recht heeft op de uitkering. Ik kan niet anders dan heel blij zijn met Amsterdam.”

Pleidooi voor langetermijnvisie voor zzp'ers

Het is niet de eerste keer dat Groot Wassink voor een langetermijnvisie voor zzp’ers pleit. Deze week werd hij daarin gesteund door de VNG, die het kabinet verwijt steeds met nieuwe regelingen en verlengingen te komen. Groot Wassink: ,,De arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen die nu wordt voorgesteld in het Coalitieakkoord 2021 – 2025 is een goede start, maar nog onvoldoende. De coronacrisis heeft laten zien dat de bestaanszekerheid van vele zelfstandigen eigenlijk onvoldoende is en dat velen te weinig reserves hebben.”

Alfrink sluit zich daarbij aan. ,,Wederom zien we weinig concrete stappen voor zelfstandigen.”