Haalt de Nederlandse regering jou en/of je personeel terug als het vakantieland op slot gaat?
Het korte antwoord is nee, zo valt in Het Parool te lezen. Minister-president Mark Rutte was begin juni glashelder: ,,We gaan niet repatriëren.” Aan het begin van de coronacrisis, toen reizigers werden overvallen door landen die ineens het reizen onmogelijk maakten of het luchtruim dicht deden, gebeurde dat nog wel. Toen haalde het kabinet samen met luchtvaartmaatschappijen, verzekeraars en alarmcentrales zo’n 10.000 reizigers uit alle hoeken van de wereld terug naar Nederland. Omdat iedereen nu weet wat er kan gebeuren en dat elke reis een risico met zich meebrengt, doet het kabinet dat nu niet meer.
Lees ook: Vakantiedagen personeel: dit moet je weten over verlofdagen
Wat als jij of je medewerker ineens het hotel niet meer uit mag?
Vrijwel alle reizen buiten Europa worden sowieso afgeraden, tenzij de reis noodzakelijk is. Veel Nederlandse vakantiegangers kiezen ervoor om met de auto naar Frankrijk, Oostenrijk, Italië of Spanje te rijden. Geen gekke gedachte: toen veel landen aan het begin van de coronacrisis de grenzen sloten, slaagden mensen die per auto waren er wél bijna altijd in om weer thuis te komen.
Maar helemaal zonder risico is het ook niet. De lokale overheid kan plots strenge maatregelen nemen, zo waarschuwt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken. ,,Ze kunnen opeens een hotel afsluiten bijvoorbeeld, waardoor je toch weer vast komt te zitten.” Dat scenario werd al eens werkelijkheid toen eind februari een groot hotel op Tenerife op slot ging nadat bij één gast het virus was geconstateerd.
Lees ook: Werknemer blijft liefst thuiswerken tot einde corona
Stel: je bent op vakantie, het is er fantastisch, maar het reisadvies verandert ineens naar oranje (alleen noodzakelijke reizen). Wat dan?
Dat is niet denkbeeldig. Afgelopen periode verschoten de Portugese steden Lissabon en Porto al eens van kleur en recent gebeurde dat nog in Kroatië, waar duizenden Nederlanders op vakantie zijn. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft er bijna een dagtaak aan om mensen te woord te staan die op het punt staan op vakantie te gaan en die willen weten of het reisadvies wel op het relatief ‘veilige’ geel blijft staan.
Het antwoord is altijd hetzelfde: dat is niet te zeggen. Het ministerie bepaalt de kleur van het reisadvies op basis van informatie van het RIVM. ,,Als die zeggen dat het virus in een bepaald land niet goed onder controle is, dan gaat het advies naar oranje.” Omdat een vakantie geen noodzakelijke reis is, wordt mensen aangeraden dan zo snel mogelijk terug naar huis te gaan.
Als een werknemer bewust op vakantie gaat naar een oranje land, dan heeft de werknemer geen recht op loondoorbetaling
Evert Verhulp, hoogleraar arbeidsrecht UvA
Wat gebeurt er dan na thuiskomt uit zo’n oranje land?
Jij of je personeelslid krijgt dan het ‘dringende advies’ om veertien dagen in quarantaine te gaan. Dat is ook vanwege de veiligheid in Nederland: niemand zit te wachten op een grote toestroom van mogelijk besmette vakantiegangers. Maar quarantaine betekent ook dat werken op kantoor geen optie is. Dat zal geen probleem zijn voor degenen die ook vanuit huis kunnen werken, maar wél voor mensen die in een winkel werken, in de zorg of in het onderwijs.
Een medewerker die denkt op deze manier nog twee weken aan de vakantie vast te kunnen plakken, komt bedrogen uit. Als werkgever hoef je dat niet te betalen, zegt hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp, verbonden aan de UvA. ,,Als een werknemer bewust op vakantie gaat naar een oranje land, dan heeft de werknemer geen recht op loondoorbetaling.”
Risico's in Frankrijk en Duitsland niet groter dan in Nederland
Dan volgt onbetaald verlof of de verplichting om extra vakantiedagen – vakantiedagen zijn immers ook loon – op te nemen. Dat wordt anders als het land gedurende de vakantie van kleur verandert: ,,In Frankrijk of Duitsland zijn de risico’s niet groter dan in Nederland, dus als het reisadvies dan verandert, nam de werknemer geen risico.”
In dat geval is de werkgever automatisch de pineut, met dank aan de wet die op 1 januari 2020 werd gewijzigd. Dat kan oneerlijk voelen, vooral als een bedrijf voor de coronacrisis al in de problemen zit. Verhulp: ,,Ik vrees dat er straks veel geprocedeerd gaat worden.”
Lees ook: Corona: zo ga je om met personeel dat liever niet terugwil naar kantoor
Kun je je mensen als werkgever verbieden om op vakantie te gaan naar een ‘oranje’ land?
Nee, zegt hoogleraar Verhulp. ,,De werkgever kan het je ontraden, kan je op de consequenties wijzen – dat de quarantaine voor eigen rekening is – maar verbieden kan niet. Werknemers hebben recht op vakantie en recht op privacy. Je behandelend psychiater kan wel in Kroatië zitten, of je minnares. In beide gevallen heeft je werkgever daar niets mee te maken.”
