Waarom mode-ondernemer Menno van Meurs al 15 jaar niet meedoet aan Black Friday

Ergens halverwege ons gesprek valt de vergelijking van de zelfstandig winkelier die dapper standhoudt, zoals het Gallische dorpje uit de strip van Asterix. Het is volgens Menno van Meurs, eigenaar van de Amsterdamse high end kledingwinkel Tenue de Nimes, exemplarisch voor hoe hij onderneemt in een branche waar het al een week lang megakortingen regent met Black Friday in het vooruitzicht. Meedoen aan deze uit Amerika overgewaaide ‘idioterie’ doet Van Meurs dan ook niet. Enerzijds omdat hij onnodige consumptie niet wil stimuleren en duurzaam ondernemen hoog in het vaandel heeft, maar ook omdat hij vindt dat Black Friday bijt met de grondbeginselen van goed ondernemerschap.

Race voor de portemonnee van de winkelier

Van Meurs legt uit dat modemerken hun kleding niet in het seizoen leveren, maar ver ervoor. In de zomer ontvangt de retailer de komende wintercollectie en andersom. ,,In de race voor de portemonnee van de winkelier zijn grote merken erbij gebaat om als eerste te leveren, want dan mogen ze als eerste een bonnetje sturen.” Het gevolg is volgens Van Meurs, dat de winkelier steeds eerder de nieuwe collectie in de etalage heeft hangen, maar dat hij ook eerder aan afprijzen denkt wanneer hij bijvoorbeeld de wintercollectie niet verkocht krijgt omdat het buiten langer warm is. Zoals begin deze maand. De winkelier heeft wel al voor de kleding betaald, maar krijgt hem niet verkocht. ,,Als je nu in de hoofden kijkt van de retailer, zit er al paniek.”

Volgens de mode-ondernemer wordt de traditionele decemberuitverkoop met Black Friday nog eens vier weken naar voren gehaald. ,, Als je over een gezond verstand beschikt, is het een volstrekt onhoudbaar fenomeen dat je jouw spullen al in de aanbieding gooit, terwijl het net koud begint te worden. Dat is een ontzettende hap uit je marge en rentabiliteit, die gevolgen heeft voor je winst-en verliesrekening.” Bovendien vindt Van Meurs dat je consumenten een verkeerd beeld geeft. ,,Omdat ze weten dat je de wintercollectie in ieder geval niet voor het volle pond hoeft te kopen. Vanuit Black Friday gaan we immers naar de conventionele sale en voor dat je het weet heb je het hele winterseizoen uitverkoop gehad.”

Met zijn eigen kledingmerk Tenue. probeert Van Meurs daarom deze ‘achterlijke cyclus’ te doorbreken. Aan de 25 kledingwinkels waar zijn merk ligt, legt hij uit dat ze in november dikke overhemden kunnen verwachten omdat ze dán relevant zijn. ,,Wij proberen juist just in time te leveren. Het is alleen maar een hap uit je liquiditeit als ik die shirts lever in juli. Dan is het warm en weet je één ding zeker: je gaat ze niet verkopen. Consumenten sorteren niet voor. Die kopen pas een winterjas als het koud wordt.”

Retailer wordt pootje gelicht

Volgens Van Meurs is Black Friday op nog een manier problematisch voor de kleine winkelier. Waar winkeliers voorheen inkochten bij grote importeurs, is die tussenlaag volgens Van Meurs veelal verdwenen en verkopen steeds meer grote merken direct vanaf hun eigen website. ,,Veel van deze grote merken hebben deze tussenstap in de marge niet weggenomen, toen de importeur, de middleman, er tussenuit viel. Als een merk nu vanuit de eigen webshop aan Black Friday doet, lijkt het alsof ze 40 procent korting geven, maar eigenlijk geven ze gewoon de marge terug aan de consument. Die marge ging normaal naar de importeur. Daarmee lichten ze de retailer pootje, want zij hebben geen centimeter pijn. In het voorseizoen vangen ze een dubbele marge en met Black Friday verdienen ze nog meer dan met hun conventionele marge. Klanten komen echter wel binnen met een printscreen van de website van dat grote merk en vragen: we kunnen bij het merk zelf 40 procent korting krijgen, waarom zouden we het dan in vredesnaam bij jou halen voor het volle pond?”

De mode-ondernemer denkt dat op deze manier veel onafhankelijke winkeliers zullen wegvallen. Grote merken zullen ermee doorgaan tot ze de hele supplychain onder controle hebben en tegelijkertijd bedienen ze de winkeliers en warenhuizen, waardoor ze dubbel volume hebben.

Kiezen voor de lange termijn

Gelukkig voor van Meurs kan hij wegblijven van deze race to the bottom. ,,Wij werken vrijwel alleen met merken die juist niet meedoen aan Black Friday. Ze vinden het maatschappelijk niet passen omdat het onnodig consumptie aanjaagt, maar ook omdat ze niet willen dat hun hardwerkende partners in de problemen komen wanneer ze alles in de aanbieding gooien. Zij kiezen voor de lange termijn.” Toch ziet hij ook collega’s die verleid worden om aan Black Friday mee te doen. ,,We hebben de pandemie net achter de rug, er is oorlog, dus het sentiment is niet lekker. Sommige winkeliers zien het als geld terugpakken op verlies en trappen Black Friday er dan maar doorheen. Op de lange termijn is dit onverstandig. De marge voor de retailer is ongeveer de helft en daar moet je alles van bekostigen. Ook straks het terugbetalen van de coronasteun. Dan denkt mijn boerenverstand: wees sterk, lever goede producten en durf de beslissing te maken dat het nu niet slim is om je winterjassen nu al voor de helft te verkopen.”

Heeft Van Meurs dan helemaal geen sale? Jawel, hij houdt vast aan de ouderwetse opruiming. ,,Dat woord zegt het al: ik moet van mijn laatste stuks af. Ik zal alleen een heel slechte ondernemer zijn om een mooie winterjas al in de ramsj te gooien, terwijl de kou nog moet komen. Dat vind ik gewoon slecht ondernemerschap. Gelukkig hebben wij ook een unieke klantengroep die heel goed begrijpt waarom Black Friday lekker is als je toevallig een computerscherm nodig hebt, maar die zich niet afvraagt waarom mijn mooie spijkerbroeken in november niet opeens de helft van de prijs zijn.”

De ondernemer hoopt dat meer winkeliers, ondanks de aankomende recessie, zich niet genoodzaakt voelen aan de ‘manie’ van Black Friday mee te doen. ,, Wij Nederlanders zijn een eigenwijs handelsvolkje en het zou wat mij betreft gaaf zijn als we daarin weer wat eigenwijzer worden.” Lachend: ,,Als je bovendien goed naar Amerika kijkt, heb je de afgelopen jaren genoeg andere redenen gezien om je aan dat land niet te spiegelen.”