'Waarom het grootste thuiswerkexperiment aller tijden is mislukt'

Volgens Engelfriet is het grootste thuiswerkexperiment aller tijden is mislukt. In het AD houdt hij een vlammend betoog:

Vóór corona praatte ik congressen aan elkaar. Ter voorbereiding kwam ik bij mijn klanten op kantoor. Ik dronk de smerigste koffie, zag volwassen mensen op skippyballen en voerde gesprekken met senior communitybuilders. Gelukkig ontmoette ik ook moppen tappende installateurs en briljante denkers en kostte een broodje kroket zelden meer dan een euro.

Corona veranderde dat. Ineens zat ik thuis. En even leek het een zegen. Lekker vanuit je eigen huis vergaderen scheelt veel reistijd. Je hoeft niet langer ’s ochtends vroeg aan te sluiten in de file om alsnog te laat op kantoor te komen vanwege een ongeluk op de A27. Eindelijk bevrijd van die overvolle treinen en andermans lichaamsgeuren voordat je in een steriele vergaderkamer met systeemplafond die leuterende collega moest aanhoren die graag commitment bottom-up wilde co-creëren door stakeholders te verbinden. Hippe consultants deden hun product innovation backlog via Teams. Juffen legden de tafel van vijf uit via Zoom. En zelfs de Rolling Stones zongen hun liedjes vanuit de huiskamer.

Maar al snel ontstonden de problemen. Zoek op YouTube naar ‘Jennifer Zoom-meeting’ (zie hieronder) en zie hoe een dame ongegeneerd haar laptop meeneemt tijdens een toiletbezoek. Denk aan de verloren tijd dankzij haperende wifi (‘wacht even, ik ga iets dichter bij mijn router zitten’), verkeerde instellingen (‘hoe zet je dat kattenfilter uit’) en kinderen die op schoot klimmen (‘dit is mijn kleinkind, zwaai maar even’).

De grote vraag is natuurlijk: wegen de voordelen op tegen de nadelen? Wat mij betreft is het antwoord op die vraag helder: het grootste thuiswerkexperiment aller tijden is mislukt. Ik denk dat we beter af zijn op kantoor dan thuis. Trendwatchers die vanaf hun congreskansel de zegeningen van thuiswerken prediken hebben het mis: thuiswerken is niet de toekomst. Het is de hel. Waarom?

1. We kunnen niet multitasken

Thuiswerken vraagt om multitasken. In een videovergadering ben je naast deelnemer aan een vergadering ook nog je eigen visagist (‘hoe draai ik de camera zo dat ik geen onderkin heb?’), heb je er een taak bij als technicus (‘Henk, als je klikt op gallery-view zie je ons als het goed is wel allemaal tegelijk’) en staat er ineens een puber naast je die een vraag heeft over een integraalrekening.

En hoe graag we zelf denken dat we prima kunnen multitasken en thuis productiever zijn, onderzoek na onderzoek laat zien dat we beter presteren als we onze taken achter elkaar doen, en niet dóór elkaar. En dat gaat nog altijd het beste op een rustig kantoor, waar geen kinderen zijn. Of pakjesbezorgers. Maar wel een secretaresse.

2. Een betere balans tussen privé en werk

Een thuiswerker moet tegelijkertijd streng een leverancier toespreken die zijn afspraken niet nakomt, geduldig ’t kofschip uitleggen aan een kind en liefdevol een pakketje aannemen voor de buren. Het is niet te doen.

Er schijnen al relaties te zijn stukgelopen door thuiswerken. Die lieve, romantische vriend bleek ineens een hork die collega’s afblaft. Kinderen vervreemden van hun ouders na het aanhoren van onbegrijpelijk jargon. ‘Mijn moeder kletst de hele dag’ is tegenwoordig een veelvoorkomend antwoord van basisschoolleerlingen op de vraag wat voor werk hun ouders doen. Daarom is het voor iedereen beter als we weer naar kantoor gaan. Dan kunnen we alle rollen die we vervullen keurig scheiden.

’s Ochtends ben je de zorgzame ouder die boterhammetjes smeert. Overdag kun je op kantoor heerlijk slijmen met potentiële klanten en roddelen met je collega’s. Als je je kantoor verlaat, maak je onderweg naar huis je hoofd leeg met een fijn muziekje of door even naar buiten te turen. En dan ben je ’s avonds met een glas wijn op de bank weer die begripvolle smooth-operator die vraagt hoe de dag van je partner was.

3. Werken op kantoor levert meer geld op

Tijdens een Zoom-meeting verdient niemand geld. Wie werkt op kantoor, zorgt dat de economie weer gaat draaien. Als vijftien mensen samenkomen voor een fysieke vergadering op kantoor, ontstaat er omzet voor cateraars, benzinepomphouders en schoonmakers.

Daarnaast levert werken op kantoor bedrijven zelf ook meer geld op. Dat toevallige gesprekje aan de koffieautomaat waardoor je ineens een briljant idee krijgt. Dat korte momentje met die klant op het toilet waardoor hij alsnog wél zijn handtekening zet: het zijn voorbeelden van de smeerolie van het fysiek samenzijn.

4. Werken op kantoor zorgt voor een betere samenwerking

Ieder kind dat tijdens de coronacrisis zijn verjaardag met facetimende oma’s heeft moeten vieren, weet dat het veel leuker is als iedereen echt op je feestje komt. En zo is het ook met vergaderen: prima om even via WhatsApp een afspraak in te plannen, maar zodra het echt belangrijk of complex is, gaat er niets boven vergaderen op kantoor.

In het echt zie je veel meer lichaamstaal en krijg je daarom meer mee van de boodschap. Die bemoedigende knipoog naar de jonge collega die staat te presenteren, dat begrijpelijke knikje voor die collega die net haar project heeft moeten stoppen, even een kop koffie meenemen om te slijmen bij de baas: het kan allemaal niet vanuit huis.

Wie serieus aan het werk wil, doet dat op kantoor. Vergelijk het maar met daten: als je iemands hart wilt veroveren, doe je daar ook moeite voor. Natuurlijk kun je op je eerste date een pizza laten bezorgen, maar een sfeervol restaurant lijkt mij een betere optie. En precies dat effect heeft werken op kantoor ook, niet in de laatste plaats omdat mensen op kantoor zich netjes kleden, in plaats van dat ze in hun huispak achter de webcam gaan zitten.

Laat kantoor de norm zijn. Thuiswerken was nodig om de coronapandemie het hoofd te bieden, maar laten we het na corona niet blijven doen. Onze toekomst ligt op kantoor. Ik kan in elk geval niet wachten tot we weer fijn in zaaltjes zitten. Kom maar door met die goeie grappen bij de koffieautomaat en de laatste roddels in de lift.

Richard Engelfriet (43) is dagvoorzitter en auteur van onder meer Ben ik in beeld? hier te koop in de eigen webshop van De Ondernemer.