Reisbranche nog niet gered door voucherfonds: 'Met tweede mislukte zomer is het klaar'

Waarom een voucherfonds?

Het zal niemand verbazen: de reiswereld verkeert in zwaar weer. Sinds vorig jaar maart zit de wereld nagenoeg op slot en kijken reisondernemingen werkloos toe. Vorig jaar maart, toen het coronavirus uitbrak, waren de vouchers hun redding. Wettelijk horen zij het geld van geannuleerde reizen meteen uit te keren, maar omdat dit tot een enorme faillissementsgolf zou leiden, kwam dit alternatief op tafel.

Reisbedrijven grepen het met beide handen aan. Alleen al door pakketreisaanbieders is voor 600 miljoen euro aan vouchers verstrekt. De verwachting was dat consumenten de bon zouden inwisselen, maar corona houdt de wereld langer dan gedacht in zijn greep. En dus zijn veel vouchers (met een gemiddelde waarde van 800 euro) in de la blijven liggen.

Inmiddels zijn we een jaar verder en hangen de vouchers als een zwaard van Damocles boven het hoofd van de reisbedrijven. De afspraak is dat zij consumenten een jaar na de uitgiftedatum - en het gros verloopt in april en mei - moeten uitbetalen. Het probleem is alleen dat de bedrijven geen nieuwe inkomsten hebben, schrijft het AD. Om die reden heeft de Staat ze een nieuwe reddingsboei toegeworpen: het voucherfonds.

Wat is het voucherfonds precies?

Het fonds biedt financiële steun aan reisondernemers die zelf niet genoeg geld in kas hebben om klanten met vouchers terug te betalen. Let wel: het is geen gratis geld. De bedrijven kunnen een lening afsluiten tegen een rentepercentage van 4 procent. Zij zijn gebonden aan allerlei voorwaarden. Zo moet de lening, met een maximumhoogte van 80 procent van de voucherwaarde, in zes jaar worden afgelost. Een andere eis is dat de organisatie voor corona financieel gezond was. Bovendien mag de lening alleen voor terugbetaling van vouchers worden gebruikt, niet om verliezen te compenseren.

Volgens Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR), dat het fonds gaat beheren, worden de puntjes op de i gezet en duurt het niet lang voordat het loket de deuren opent. Naar verwachting is de animo groot: tweederde heeft al te kennen gegeven zo’n lening nodig te hebben.

Krijgen consumenten eindelijk hun geld terug?

Consumenten met een voucher van een pakketreisaanbieder hoefden zich al geen zorgen te maken over terugbetaling. Er zit namelijk een garantie op: mocht een ANVR-lid binnen een jaar na de uitgifte van de voucher omvallen, dan neemt het garantiefonds de claim over. In principe hoeven klanten niet zelf achter hun voucher aan te gaan. ,,Als de uitgiftedatum eind juni is, dan is het niet nodig om nu al actie te ondernemen. De uitgiftetermijn is leading”, benadrukt Frank Oostdam, directeur/voorzitter van de ANVR.

Verschillende pakketreisorganisaties zijn al begonnen met het terugbetalen, maar dat geldt zeker niet voor allemaal. Zo kregen klanten van Corendon en D-Reizen onlangs te horen dat ze langer moeten wachten. Nu Brussel groen licht heeft gegeven voor het fonds, hoopt Corendon-baas Steven van der Heijden snel van start te kunnen. ,,We hebben een aantal werkdagen nodig om de achterstand van ruim 20.000 voucherbetalingen weg te werken.”

Hoe dit zit bij D-Reizen, is niet duidelijk. De reisbemiddelaar zou op eigen naam vouchers hebben uitgegeven waarvan een deel mogelijk niet onder de SGR-dekking valt. D-Reizen zegt in overleg te zijn met SGR en wil verder geen uitspraken doen. Of ACM onderzoek doet naar reisorganisaties die niet op tijd zijn begonnen met het terugbetalen, wil het niet kwijt. ,,Mocht we het vermoeden hebben dat de rechten van consumenten in het geding komen, dan treden we actief op.”

Wat moeten consumenten doen als de terugbetaaltermijn van de voucher is verstreken?

De consumentenwaakhond adviseert consumenten om dan zo snel mogelijk contact op te nemen met de reisaanbieder en geld terug te vragen voor de voucher. ,,En”, zo voegt Saskia Bierling van de ACM eraan toe: ,,Wat heel belangrijk is: dien binnen vier maanden na afloop van de looptijd een claim in bij de SGR. Dan blijft de voucher gedekt door het garantiefonds.”

SGR heeft inmiddels al een paar duizend claims ontvangen, laat directeur Erik Jan Reuver weten. Overigens ook van consumenten die nog een voucher van een los ticket of losse hotelboeking hadden liggen. Zij krijgen bij dat loket nul op het rekest: alleen de vouchers van de pakketreisaanbieders zijn namelijk door het garantiefonds gedekt. Als het om een voucher van luchtvaartmaatschappij gaat, dan is het advies om daar aan de bel trekken én bij de Inspectie Leefomgeving en Transport. Maatschappijen horen bij annulering van de vlucht binnen 8 dagen terug te betalen.

Wie niet langer wil of kan wachten op zijn geld, kan altijd nog de gang naar de rechter maken of naar de Geschillencommissie Reizen.

Zijn de financiële zorgen voor reisbedrijven met het voucherfonds nu verleden tijd?

Nou verre van, leert een rondgang langs verschillende reisbedrijven en de reiskoepel ANVR. Met het voucherfonds kunnen de bedrijven hun klanten de vouchers terugbetalen, maar dit gaat ze niet redden van de ondergang. De redding komt pas als er weer volop gereisd kan worden, klinkt het.

Nu de vooruitzichten onzeker blijven, beloven er spannende maanden aan te breken voor reisbedrijven, denkt Frank Oostdam van de ANVR. Hij verwacht dat de pakketreisaanbieders dit jaar op een omzetverlies van 50 tot 80 procent uitkomen ten opzichte van 2019. ,,Geen enkel bedrijf houdt het een jaar vol zonder inkomsten. Als we een tweede mislukte zomer krijgen, dan is het klaar”, vreest Oostdam.

Reisonderneemster Elske Doets van Doets Reizen laat in een reactie weten haar hoop op een goede zomer al te hebben laten varen. Zij heeft haar pijlen inmiddels al gericht op 2022.