Als er iets moeilijk is, dan is het wel het slechten van heilige huisjes, vooral als ‘Den Haag’ erbij betrokken is. Om tot de eerste versie te komen van de FinancieringsGids, vorige maand gelanceerd door EZ-minister Dirk Beljaarts (PVV), moesten banken, niet-bancaire financiers, KVK, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en departementen wel gaan bewegen.
Voor Haagse begrippen is de FinancieringsGids dan ook snel gekomen, constateert Menno Snel onderkoeld. De oud-staatssecretaris van Financiën (voor D66 in Rutte III) is nu krap een jaar gezant mkb-financieringen en wist alle betrokkenen ‘op te lijnen’ en te komen tot de eerste versie van deze gids voor het mkb. ,,Hoe? Door alle partijen hun gemeenschappelijkheid te laten ervaren. Ik heb vanaf het begin ervoor gezorgd dat de gids voor iedereen ‘zijn dingetje’ is, dus niet één partij die er heel hard aan trekt en dat de rest een beetje meeloopt. Ons onafhankelijke gezantschap hielp hierbij omdat we van niemand zijn en dus van iedereen samen.”
Je netwerk als politicus helpt?
,,Tja... misschien. Mijn financiële en bestuurlijke achtergrond en ervaring helpen natuurlijk wel. Ik heb na mijn ambtelijke carrière op het ministerie van Financiën een tijd als pensioeninvesteerder en overheidsbankier gewerkt, heb in de politiek gezeten, en ben als oud-bewindvoerder bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in Washington ook als diplomaat actief geweest. Al die ervaringen helpen dat ik het perspectief van alle partijen mee kan nemen. Fijn vind ik dat niemand in het afgelopen jaar met een vinger heeft gewezen naar wat de ander allemaal fout deed. Zo hebben we als convenantspartijen samen met de overheid een mooi ecosysteem gebouwd.”
Moet minister Dirk Beljaarts nog iets doen?
,,Een akkoord vanuit het kabinet op mijn rapport geven en een ‘warme ondersteuning’ op de aanbevelingen die wij het kabinet hebben gedaan.” Snel stopt en spreekt vanuit Beljaarts’ perspectief: ‘Let’s go, ik zorg voor mensen, kennis en middelen.’ ,,We zijn bezig met het verbeteren van de financieringsmarkt voor de kleinere mkb’er”, gaat Snel verder, ,,en daar is denk- en organisatiekracht en bereidwilligheid voor nodig. Natuurlijk heb ik er al met Beljaarts over gesproken. Voor hem is een betere financiering van het mkb een belangrijk politiek onderwerp.”
Lees ook: Speciaal gezant mkb-financiering Menno Snel geeft KVK rol van financieringshub
Een van de zaken die vanuit de departementen van Economische Zaken en Financiën moet gebeuren is het verbeteren van de Borgstelling MKB-kredieten (BMKB). ,,Het is een van de aanbevelingen die ik doe”, aldus Snel. ,,BMKB werkt voor sommige bedrijven misschien fantastisch, maar niet voor alle bedrijven en dan vooral niet voor de wat kleinere. De regeling wordt nu geëvalueerd. Als we dan een nieuwe regeling neerzetten zorg dat die dan ook werkt voor de kleinere bedrijven. Ook adviseren we maatregelen ter verminderen van de regeldruk.”
Het mkb is goed voor 64 procent van de toegevoegde waarde en 73 procent van de werkgelegenheid in de Nederlandse economie. ,,De politiek vindt het mkb belangrijk en onze aanbevelingen worden goed begrepen door de politiek”, gaat Snel verder, maar plaatst er gelijk een kanttekening bij. ,,De vraag is of er vervolgens de juiste maatregelen zijn genomen? Goed is wel dat er in het verleden aandacht is geweest voor de belastingdruk. Het vpb-tarief (vennootschapsbelasting) voor kleinere ondernemers is verlaagd. Maar het is zeker nog niet af, daar proberen we met onze aanbevelingen wat aan te doen.”
Financieringsklimaat mkb moet beter
De FinancieringsGids is ontwikkeld naar aanleiding van aanbevelingen uit het rapport van Snel. Dat rapport is opgesteld in het kader van het Nationaal Convenant MKB-Financiering. Dit convenant, waarin overheids- en marktpartijen samenwerken, heeft als doel om het financieringsklimaat voor het mkb in Nederland te verbeteren, en zich te laten ontwikkelen tot een van de beste van Europa. Zijn aanbevelingen moeten het voor mkb-ondernemers eenvoudiger maken om leningen tot 1 miljoen euro te krijgen, met extra aandacht voor kredieten tot 250.000 euro.
Financiering vinden ondernemers geregeld het minst leuke deel van het ondernemerschap
Menno Snel
De kunst is om ondernemers uit het mkb met een goed plan bij die financiering te laten komen. De rol van de traditionele grootbanken in dit deel van de Nederlandse economie is de laatste decennia sterk veranderd. De banken zijn nog steeds de grootste financiers van het mkb, maar doen met minder accountmanagers minder maatwerk. De zoektocht van de ondernemer naar financiering is daardoor niet makkelijker geworden.
Snel: ,,Financiering vinden ondernemers geregeld het minst leuke deel van het ondernemerschap. Ik snap dat, want het is ingewikkeld en je wilt geen domme fouten maken bij het aantrekken van de juiste financiering. Met die FinancieringsGids willen wij die angst wegnemen. We zijn daarom niet alleen online. Het toefje erop is dat er de mogelijkheid is om fysiek een afspraak te maken met een KVK-financieringsexpert zonder commercieel belang, die je helpt keuzes te maken.”
‘Tweede versie FinancieringsGids krijgt meer functionaliteiten’
De eerste versie van de gids is nu klaar, maar daar stopt het niet mee. Tot het eind van zijn mandaat in de zomer van 2025 heeft Snel onder andere de taak om samen met KVK, de financiers en anderen de FinancieringsGids verder te ontwikkelen. ,,We hebben nu een relatief eenvoudige gids gebouwd, maar we willen dat dit ecosysteem zich steeds verder ontwikkeld. Er komt meer kennis op en doorverwijzingen naar andere websites. Het moet zo zijn dat het voor ondernemers makkelijk wordt om één keer een sheet in te vullen waar alle financiers en adviseurs genoeg aan hebben om ze te helpen.’’
Snel: ,,Hiervoor werken we samen met de Nederlandsche Bank om te komen tot meer uniforme datasets. Voor de zomer volgend jaar komt de tweede versie met nieuwe functionaliteiten erbij. Mijn droom is dat elke ondernemer met een vraag, zoals - ‘Moet ik niet een keer herfinancieren?’ - eerste op de FinancieringsGids kijkt. Als we daartoe in staat zijn, zitten we precies waar we zouden moeten zitten.”
Productiviteit in Nederland loopt terug
Het Nederlands Comité voor Ondernemerschap, met koningin Máxima als boegbeeld, speelde een belangrijke rol bij de totstandkoming van de FinancieringsGids. In hun jaarlijkse ‘Staat van het mkb’ staat het comité onder andere stil bij de neergang van de productiviteitsgroei en de daarmee samenhangende toegang tot financiering. ,,Robotisering en AI zijn belangrijke ontwikkelingen, maar veel ondernemers moeten dat erbij doen”, aldus Jacco Vonhof, voorzitter MKB-Nederland, bij de presentatie van ‘Staat van het mkb’. ,,Waar halen ze de kennis en expertise vandaan? En als dat dan lukt, blijkt het lastig om de financiering voor elkaar te krijgen.”
Waar halen ze de kennis vandaan? Als het lukt, blijkt het lastig om financiering voor elkaar te krijgen
Jacco Vonhof, voorzitter MKB-Nederland, over robotering en AI
In het interview met De Ondernemer komt het citaat van Vonhof naar voren, maar ook het rapport van Mario Draghi. De oud-centrale bankdirecteur van de Europese Centrale Bank onderzocht in opdracht van de Europese Commissie de stand van de Europese economie. Hij had een sombere boodschap: het gaat niet goed met de productiviteit en de concurrentiekracht. Kabinet Schoof werkt daarom inmiddels aan een zogeheten ‘productiviteitsagenda’, omdat deze ook in Nederland terugloopt.
Snel: ,,We waren altijd koploper. Vanuit mijn tijd bij het IMF weet ik dat we ons heel veel konden veroorloven, we waren altijd productief. Ik constateer een kentering, de groei neemt af. We moeten voorkomen dat die groei negatief wordt. Met innovatie, absoluut de belangrijkste oplossing, kan het mkb weer productiever worden, maar dat is soms best lastig financierbaar. Financiering is de brandstof voor verbetering van het verdienmodel van het mkb, misschien kunnen we de pensioenfondsen nog een keer zover krijgen om een deel van hun kapitaal daarvoor in te zetten.”
Lees ook: Menno Snel ziet niets in speciale bank voor mkb en zet in op hub
Bekijk hier de voorwaarden.
