'Leiderschap kun je ook tonen door iemand harder te laten groeien als mens'

In april van dit jaar vierde familiebedrijf Dégra, specialist in productie en onderhoud van apparatuur voor bouw en grove industrie, zijn 45-jarig bestaan. Waar vader Jan-Piet de Graaf zich na de oprichting in 1977 vooral toespitste op baggerzuigers en slootmachines, is Dégra ondertussen uitgegroeid tot een bedrijf van twintig vaste werknemers, gespecialiseerd in hydraulisch aangestuurde apparatuur. ,,We zijn op een natuurlijke manier gegroeid," zegt dochter Christien de Graaf. ,,Eerst deed onze vader alles zelf, van aannemen tot lassen, en deed onze moeder de financiën. Toen mijn broer Jan-Willem, zus Marieke en ik ook in het bedrijf kwamen, kregen we meer slagkracht en konden we dingen ook uitbesteden."

,,En van een klein liertje vroegen klanten naar steeds grotere lieren. Zo groeiden we langzaam door, waardoor we ook meer ruimte nodig hadden. Van het een kwam het ander: nieuwe werkplaats, meer mensen, extra logistiek... Het ging vanzelf. Groeien is voor ons nooit een doel op zich. Maar als je kunt groeien, moet je dat natuurlijk niet laten."

'Aan koffiemoment wordt niet getornd'

Inmiddels heeft De Graaf samen met haar broer en zus de dagelijkse leiding overgenomen, maar van 'de baas spelen' is geen sprake. ,,Leiderschap kun je ook tonen door een medewerker harder te laten groeien als mens. Hiërarchische structuur is niks voor ons. We vormen altijd een team in een platte structuur. Wij geven geen orders van bovenaf, maar laten alle medewerkers vrij om hun werk in te richten. Zij hebben hun eigen vermogen om te denken, dan moeten we dat ook gebruiken. Als je de dingen maar met elkaar afstemt, komt het goed. Wat dat betreft was het Groeicollege de slagroom op de taart: het gaf ons de bevestiging dat dit voor andere bedrijven ook zo werkt."

Dat afstemmen gebeurt, net als vroeger, bij het koffiemoment 's ochtends en tijdens de gemeenschappelijke lunch in de middag. ,,We vergaderen zo min mogelijk, maar aan het koffiemoment wordt niet getornd. Daar hoor je waar iedereen mee bezig is. We verwachten verantwoordelijkheid en volwassen gedrag van iedereen, dus ook als er soms op zaterdag gewerkt moet worden zonder dat we dat hoeven te vragen. In elke organisatie is het geven en nemen. Jonge mensen die nu van school komen begrijpen dat, en zij komen met frisse, nieuwe ideeën. Zij nemen geen genoegen met een baas die zegt wat ze moeten doen, deze generatie is autonoom. Ze hebben andere dingen geleerd dan ik twintig jaar geleden. Benut die kennis dus, anders heb je er niks aan. Wie vernieuwing wil binnen zijn organisatie, moet jonge mensen de vrijheid geven. Dáár ligt de toekomst van ondernemend Nederland.'

'Keuzes maken is belangrijk voor je bedrijf'

Ook een bedrijf zonder uitgesproken groeiambitie dat toch flink groeit, moet het werk op een andere manier inrichten. De Graaf: ,,Dat was de reden om me aan te melden voor het Groeicollege. Zoals veel ondernemers zitten ook wij vol ideeën, we kunnen vrijwel alles maken: lieren, hydraulische systemen of iets totaal anders; geef ons een technische uitdaging en we gaan aan de slag. Maar dat betekent ook dat je keuzes moeten maken. Zijn we nu engineers? Of lossen we problemen op? Maken we lieren?"

,,De breedte opzoeken is makkelijk, maar tijdens het Groeicollege dwong onze groepscoach (zie inzet hieronder, red.) ons allemaal om drie dingen te kiezen waarvoor we een toekomstplan moesten maken. Dat leverde wel kiespijn op, zoals hij dat noemde – ik kon namelijk niet kiezen. Maar keuzes maken is heel belangrijk voor je bedrijf. Ik leerde: maak het niet te groot en ingewikkeld, het moet ook te volgen zijn voor je medewerkers. Zij hebben het druk zat, dus moeten in één zin begrijpen welke richting je op wilt."

Na het volgen van het Groeicollege heeft De Graaf onmiddellijk de geleerde lessen in de praktijk gebracht om die richting aan te geven. ,,Voor onze nieuwe website werkenbijdegra.nl heb ik bijvoorbeeld onze medewerkers de vrije hand gegeven. Ik moest leren loslaten dat zelf te willen doen, met de gedachte: zij weten als geen ander waar wij voor staan en wat de kernwaarden van ons bedrijf zijn, dat hoef ik ze niet te vertellen. Loslaten is ook leiderschap. Binnen twee weken is die nieuwe site ontwikkeld en online gezet. Precies zoals we het wilden hebben, en helemaal goed."