Het niet beter, maar ánders doen. Dat komt niet bij de grote bedrijven of universiteiten vandaan. Het is de vernieuwingskracht van het Nederlandse mkb dat maakt dat we grote voortuitgang boeken. Iets wat nog weleens vergeten wordt door de politiek en de maatschappij, stelt Ruud Koornstra die zelf ook ondernemer is. Koornstra is ervan overtuigd dat als we het mkb meer gaan koesteren, we belangrijke doelen zoals de duurzaamheidstransitie met gemak zullen halen. Daarvoor is dan wel veel aandacht nodig. Precies wat de KVK Innovatie Top 100 beoogt: laten zien waar het mkb in Nederland goed in is.
Een deskundige jury stelt de ranglijst van de KVK Innovatie Top 100 vast. Elk jaar is de jury opnieuw verrast door de diversiteit en de kwaliteit van de inzendingen. Ze beoordelen de inzendingen op drie criteria: originaliteit, impact en bewezen in de markt/exploitatie. Ze houden ook rekening met de voordrachten van de expertpanels. Bekijk hier de top 100 van 2023.
Innovatietrends mkb overlappen
Dit jaar is de lijst alweer voor de 18e keer samengesteld door deskundige expertteams. De onderwerpen waar de innovatieve bedrijven uit de lijst zich mee bezighouden, hebben steeds meer overlap, erkent Koornstra. ,,Een duurzame voedselproducent kan bijvoorbeeld raakvlakken hebben met energie en gezondheid. Dat maakte het indelen in categorieën uitdagend. Tegelijkertijd is het ook weer heel mooi om te zien. Over de algehele linie zien we een trend bij innovatieve bedrijven dat het besef heerst dat het eerlijker en anders moet in de wereld.”
Neem het bedrijf Hands Off My Chocolate van Kitty Smeeten. Zij maakt chocolade waar de chocoladeliefhebber van smelt, niet de aarde. Zo komt er bij de productie van de chocolade 40 tot 50 procent minder CO2-uitstoot vrij. Enerzijds doordat ze samen met cacaoboeren ontbossing tegengaat, anderzijds doordat de chocolade plantaardig is. En dat zónder concessies te doen aan de smaak.
Innovaties moeten verrassen
Een mooi voorbeeld van een duurzame food innovatie, noemt Koornstra de chocolade van Smeeten. ,,Vroeger heerste de opvatting dat je voor duurzaamheid extra moest betalen of in moest boeten aan kwaliteit. Groene stroom zou duurder zijn en veganistische chocolade vies. Het tegendeel is echter waar. Veganistische chocolade is lekker en misschien nog wel lekkerder dan traditionele chocolade. De aarde is er voor ons. We moeten alleen slimmer omgaan met wat we tot onze beschikking hebben.”
En daarbij rekening houden met wat de consument wil, vult Smeeten aan. ,,Voor food innovaties gelden er andere standaarden dan bij tech. Consumenten zijn minder bereid risico’s te nemen als het om eten gaat. Met spannende smaken moet je oppassen, maar je wilt de consument wel verrassen met je innovatie.” Dat is Smeeten zeker gelukt. Inmiddels ligt haar chocolade in 84 procent van de Nederlandse supermarkten.
Het zaadje zit aan de binnenkant en daaromheen zitten de eerste voedingsstoffen. Daardoor hoef je akkers niet meer om te ploegen
Ruud Koornstra Juryvoorzitter
Innovatiekracht koesteren
Door naar Arjan Jansma van het bedrijf Qlobel. Met zijn bedrijf combineert hij twee innovaties: het zaaien met drones en het inpakken van zaden in zaaibolletjes. Hiermee zijn ze in staat slimmer, schoner en sneller te zaaien. Jansma noemt het ook wel een disruptieve innovatie. ,,We hebben heel veel dingen niet meer nodig en zijn met drones in staat om veel geld en energie te besparen. Zo hebben we berekend dat boeren per hectare 20 liter diesel en 100 kuub gas per jaar minder kwijt zijn. Bovendien is het zaaien met een drone niet duurder dan via de traditionele manier met een zaaimachine of een trekker.
Koornstra vergelijkt de innovatie van Jansma ook wel met M&M’s. ,,Het zaadje zit aan de binnenkant en daaromheen zitten de eerste voedingsstoffen. Daardoor hoef je akkers niet meer om te ploegen. Geweldig, toch? Dat is waar innovaties wat mij betreft om draaien. Niet verbeteren wat je hebt, maar het totaal anders doen. De innovatiekracht van het Nederlandse mkb is enorm. Laten we dit koesteren en nog meer onder de aandacht brengen van de overheid, zodat er ruimte komt voor de implementatiekant. Op dat gebied heeft de overheid namelijk nog veel slagen te maken.”
Meer dan 300 ondernemers uit het Nederlandse mkb schreven zich afgelopen maanden in voor de 18e editie van het KVK Innovatie Top 100 Event. Op 30 november wordt tijdens het Innovatie Event in Utrecht de winnaar van de Top 100 bekendgemaakt. Meld je hier gratis aan.
