Wat trekt jongeren in de omstreden zakenman en 'selfmade' miljonair Alex Morton?

‘Breek de code!’ en ‘Ontsnap uit de Matrix’. ‘Leer wat echt nodig is om te winnen, in zaken én in het leven.’ Of: ‘De mensen die veel geld verdienen, zijn de mensen die snel beslissingen nemen. Alles wat de moeite waard is, bevindt zich aan de keerzijde van de angst.’

Zomaar wat slogans die Alex Morton (33) deelt op social media. De Amerikaan noemt zich in zijn bio op Facebook een ‘normale jongen uit een kleine stad, met grote dromen’. ,,Toen ik 24 was had ik een miljoen dollar verdiend, op mijn 26e was dat 2,6 miljoen.’’ Op Facebook heeft hij 103.000 volgers, op Instagram een miljoen. Hij deelt speeches en foto’s met zijn verloofde én van zijn successen in de sportschool, weet het AD.

Ahoy uitverkocht, Chassé uitverkocht

Alex Morton verspreidt een droom die duizenden jongeren over heel de wereld aanspreekt: de droom om heel jong al heel (financieel) succesvol te zijn, met een gespierd lichaam en een spannend leven. Een doel dat je zou kunnen bereiken via ‘juiste focus en mindset’, onlinecursussen en de financiële markten. De Amerikaan stopte een decennium geleden met zijn universitaire studie om zich op netwerkmarketing te richten. Hij is rijk geworden door bedrijven daarbij te helpen, stelt hij.

In maart hield Morton in het uitverkochte Ahoy een motivatiespeech voor vijfduizend jongeren. Nu is hij op een Europese tournee, waarbij hij tien verschillende landen aandoet. In het Chassé Theater in Breda staat hij opnieuw voor een uitverkochte zaal.

Morton is populair én omstreden. Het AD bracht vorige maand een groot artikel over het event in Ahoy, dat werd georganiseerd door het Amerikaanse bedrijf IM Mastery Academy. Morton is niet de oprichter, maar heeft wel de status van chairman elite. IM zegt een ‘opleidings- en mentorplatform’ te zijn waar zelfstandige ondernemers kunnen leren ‘groeien en de markten van buitenlandse en digitale valuta begrijpen’. Het biedt online ‘academies’, waar je cursussen kunt volgen. Meedoen kost eenmalig zo’n 200 euro en daarna maandelijks abonnementsgeld dat kan oplopen tot enkele honderden euro’s. Wie minimaal twee andere leden aanbrengt, kan zelf geld gaan verdienen.

Bedrijf als piramidespel (en andersom)

Het bedrijf is begin dit jaar in België veroordeeld tot het betalen van een boete van zes ton omdat ‘het online educatieplatform een manier is om een verboden piramidespel te maskeren’. ,,Nieuwe leden investeren zonder dat zij ooit de beloofde vergoedingen kunnen verwerven. Enkel de personen die zich aan de top van de structuur bevinden, kunnen hier hun voordeel uit halen’’, oordeelde de rechter.

In Spanje loopt nog een strafrechtelijk onderzoek naar het bedrijf, vier Europese financiële toezichtautoriteiten waarschuwden voor de werkwijze van IM, vaak gebaseerd op meldingen van ouders die hun kinderen helemaal zagen opgaan in de online omgeving van het bedrijf. Een moeder sprak tegen het AD van ‘een sekte’. Ook in Nederland zijn meldingen binnengekomen bij de autoriteiten.

Morton is pas 33 jaar, maar loopt al lang mee in de ‘multilevel marketing business’. Hij schreef er onder meer het boek Van studentenkamer tot miljonair over. Het gerenommeerde Amerikaanse blad Rolling Stone schreef in 2014 een groot verhaal over hem en het bedrijf waarvan hij toen een van de gezichten was: Vemma. Dat energiedrankje annex voedingssupplement was dé hit op Amerikaanse universiteiten.

Rolling Stone pakt uit met Morton

Ook bij Vemma draaide het niet alleen om verkopen, maar vooral om het aanbrengen van nieuwe verkopers. Ook toen lag de focus op jonge mensen, de slogan was ‘A Young People Revolution’. Morton hield door heel Amerika motivatiespeeches voor het bedrijf. Rolling Stone beschrijft hoe hij, met een Rolex om zijn pols, door een chauffeur en bodyguard wordt rondgereden in een dure auto.

Vemma: boete van 238 miljoen

Morton verliet het bedrijf in 2015, enkele maanden voordat de Amerikaanse toezichthouder FTC Vemma beschuldigde van het opzetten van een piramidespel. In 2016 schikte het bedrijf met een (voorwaardelijke) boete van 238 miljoen dollar. Morton zelf was, voor zover bekend, geen onderwerp van onderzoek.

De organisatie van het event waarop Morton zondag in Breda spreekt is in handen van een groep Nederlandse jongeren die via de Innovators Club verbonden zijn aan IM Mastery Academy. Ze hebben een zaal afgehuurd. Het event staat niet op de agenda van Chassé, kaartverkoop liep via de Innovators Club. Een Nederlandse woordvoerder wil niet ingaan op vragen over het event in Breda.

Deelnemers aan IM Mastery Academy spreken op social media en online fora liever over ‘de mooie dingen’ van IM. Over discipline, over geloven in jezelf, en ‘het werken naar je eigen doel’. In hun bio’s op Instagram noemen sommigen zichzelf ‘schoolverlater’ en moedigen ze anderen aan mee te doen: ‘Win met mij!’ Ondanks de veroordeling in België zien deelnemers IM niet als illegaal piramidespel. Dat het bedrijf in Nederland niet verboden of beboet is, zien ze als bevestiging.

Het Chassé Theater zegt bij een huurder te onderzoeken of ‘het om een legale organisatie gaat en of de activiteiten niet verboden zijn'. Waaruit dat onderzoek bestaat, vermeldt de woordvoerder niet.