Delfts architectenbureau Mecanoo ontwikkelde nieuw iconisch Keukenhof

De honderdduizenden toeristen uit China, Japan, Duitsland of waar dan ook, zal het de komende weken nauwelijks opvallen, maar de Keukenhof heeft een nieuwe entree gekregen. Niet zomaar een kassagroep, een paar draaihekjes en een voorplein, maar een staaltje oer-Hollandse architectuur van het wereldberoemde Delftse bureau Mecanoo.

Derde toeristische attractie

Na Kaap Skil in Oudeschild - het voormalige Jutters- en Maritiem Museum op Texel - en het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem is de Keukenhof de derde toeristische attractie in Nederland die het signatuur draagt van Mecanoo. Het aan de Oude Delft gevestigde bureau van architecte Francine Houben is in eigen stad vooral bekend om de Universiteitsbibliotheek van de TU en het nieuwe treinstation met bijbehorend stadskantoor.

Volgens Houben is de nieuwbouw van de Keukenhof een onvervalst Mecanoo-project. ,,Behalve architectuur doen we ook landschapsontwerp'', zegt ze. ,,Praten we over de entree, dan gaat het om de hele omgeving: de aanrijroute en de nieuwe parkeerterreinen, het voorplein met driekantige plantvakken en het gebied waar de bezoekers binnenkomen en zich over het park verspreiden. De toegang heeft de uitstraling van een poortgebouw. Rijd je hier naartoe, dan kom je van een industriële omgeving met bollenvelden in een organische bloementuin. Ons ontwerp moet de transitie vormen tussen deze twee werelden.''

Lange lijst projecten

De Keukenhof voegt zich toe aan een lange lijst van projecten waar Mecanoo sinds haar oprichting in 1984 haar naam aan heeft verbonden. Onder leiding van creatief directeur Francine Houben heeft het bureau in Nederland en internationaal een prijswinnend oeuvre opgebouwd. Andere beroemde ontwerpen zijn de hoogste woontoren van Nederland Montevideo op de Kop van Zuid in Rotterdam, het nieuwe Hilton-hotel op Schiphol en het Westergasfabriek-terrein in Amsterdam. Internationaal maakte Mecanoo naam met de grootste bibliotheek van Europa, de Library of Birmingham, cultuurcentrum Home in Manchester en het Bruce C. Bolling Municipal Building in de Amerikaanse stad Boston. Voor haar werk ontving Houben eind 2015 uit handen van koningin Máxima de Prins Bernhard Cultuurprijs. ,,Haar ontwerpstijl kenmerkt zich door een combinatie van esthetiek, vriendelijkheid en gastvrijheid'', zo stond in het juryrapport.

Getrapt

Het 3.200 vierkante meter grote poortgebouw kent een getrapt dak dat in vier stappen afloopt. De publieksfuncties zoals kassa's, toiletten, souvenirwinkel, restaurant en EHBO zijn ondergebracht op de begane grond. Het hoge gedeelte kent een extra verdieping waar de kantoren en VIP-ontvangst van de Keukenhof zijn ondergebracht. Tussen deze twee delen van het gebouw bevindt zich een ruime publiekstoegang, die de stroom bezoekers - 60.000 op hoogtijdagen - in goede banen moet leiden. Meest opvallend in die entree is de overkapping: houten liggers in een driehoekig patroon die elk zijn opgedeeld in vier vakken. Francine Houben: ,,De gedachte bij het ontwerp is dat de zon schijnt. Je kijkt naar boven en ziet Hollandse luchten. Kijk je naar beneden, dan zie je een intrigerend patroon van schaduwdriehoeken op de grond. Nergens anders zijn de luchten mooier dan in Nederland. Aan het ontwerp hebben 20 tot 25 mensen een kleine tien jaar gewerkt. Architectuur gaat langzaam, maar dan heb je wel iets.''

Uitgangspunt is architectuur die alle zintuigen beroert. ,,De hele wereld verandert, maar zintuigen niet'', zegt Houben. ,,Ik weet niet of het gebouw net zo vaak zal worden gefotografeerd als de bloemen. De Keukenhof is een Nederlands instituut. Het was voor ons dan ook een heel eervolle opdracht.''

Omgeving

Tijdens haar presentatie bij de opening van de Keukenhof laat Houben zien hoe Mecanoo zijn ontwerpen maximaal afstemt op de omgeving. Het landschap maakt een wezenlijk deel uit van de architectuur. Zo vormen ook de gazons rond de Universiteitsbibliotheek in Delft op warme dagen een gewilde plek om in de zon te zitten en bevinden zich educatieve tuinen op het dak van de bibliotheek in Birmingham.

Het nieuwste prestigieuze Mecanooproject bevindt zich in de tweede stad van Taiwan, Kaohsiung waar de oplevering nadert van een cultuurcomplex met theater-, opera- en concertzalen en een bibliotheek. Met een omvang van 141.000 vierkante meter past het gebouw van de Keukenhof daar 44 keer in. ,,Een tropisch gebouw waar de wind doorheen blaast'', aldus Houben.

Over de omgeving van de Keukenhof gesproken: het park telt 15 kilometer aan wandelpaden waaromheen zeven miljoen bloembollen zijn geplant in meer dan 1.600 variëteiten. Dutch design is dit jaar het thema van het lentepark met als hoogtepunt een immens bloemenmozaïek gebaseerd op een Mondriaan-schilderij. De Keukenhof is tot en met 21 mei geopend.