Nerveus als je moet presenteren? Volg deze tips

Presenteertip 1: Accepteer dat presenteren spannend is

,,Barack Obama was toen hij zijn eerste speeches gaf zo zenuwachtig dat hij een heel slechte spreker was", zegt Majlis Schweitzer, mede-eigenaar en trainingsontwikkelaar bij Speechen.nl tegen NU.nl. Zenuwen zijn volgens Schweitzer heel normaal en hoeven je er niet van te weerhouden goed te worden in presenteren.

Bente Jonker, eigenaar en trainer van Speechcompany, gaat zelfs nog een stap verder: een beetje spanning is volgens haar juist goed. ,,Daardoor blijf je scherp. En als je accepteert dat het een hele normale reactie is en dat je die mag hebben, dan valt er al een hele last van je af."

Presenteertip 2: Zorg voor een heldere kernboodschap

Het klinkt als een open deur, maar is misschien wel je belangrijkste houvast tijdens je presentatie: weet wat je wil vertellen. Schweitzer: ,,Wat wil je dat mensen van je verhaal meenemen? Als je dan even de draad kwijt bent kun je terug naar die kernboodschap en het vanaf daar weer oppakken."

Jonker adviseert om voor jezelf een mindmap te maken. ,,Dat is één A4'tje waarop alles staat wat je moet weten, met in het midden de kernboodschap. Zo'n mindmap helpt je bij het onthouden. En als je het even niet meer weet, kun je op je mindmap in één oogopslag zien welke punten je al hebt besproken en welke nog niet. Zo hoef je niet bang te zijn dat je iets vergeet."

Presenteertip 3: Oefen je presentatie, en laat het daarna los

Het lijkt tegenstrijdig, zegt Schweitzer, maar door je heel goed voor te bereiden kun je jezelf tijdens de presentatie veroorloven het los te laten en zelfs te improviseren. ,,Oefen je presentatie met je voicerecorder of een camera, of voor een collega. Als je dat een paar keer gedaan hebt, weet je hoe het moet en wat werkt. Daar kun je vervolgens op vertrouwen als je de presentatie moet geven en dan kun je je voorbereiding (deels) loslaten."

Dat laatste is belangrijk, zegt ook Jonker. ,,De meerwaarde van een presentatie is emotie. Anders had je net zo goed je tekst naar de deelnemers kunnen mailen." Stel bijvoorbeeld eens een vraag aan je publiek en pak daarop door. ,,Als je je goed hebt voorbereid, dan weet je dat het met je kennis en verhaal goed zit en is er meer ruimte voor 'pathos', dat wat je presentatie leuk maakt: het menselijke aspect."

Presenteertip 4: Bereid je lichaam voor

,,Presenteren is iets fysieks", zegt Jonker. ,,Je lichaam voorbereiden heeft dan ook twee functies: je zorgt ervoor dat het goed wakker is en het helpt om spanning kwijt te raken."

Jonker adviseert om bijvoorbeeld ademhalingsoefeningen of boksoefeningen te doen. Maar je kunt ook gaan hardlopen of dansen, stelt Schweitzer. ,,Dat maakt niet zoveel uit. Als je je lijf er maar mee los kunt maken." Daarnaast is het volgens haar belangrijk je stem op te warmen. ,,Dus zorg ervoor dat je die al gebruikt hebt op verschillende toonhoogtes. Dan krijgt de spanning minder grip op je stem."

Presenteertip 5: Steek niet meteen van wal

Wie presenteren spannend vindt, heeft de neiging meteen te beginnen en zo snel mogelijk weer weg te kunnen. Maar dat is niet de oplossing, zeggen Jonker en Schweitzer. Jonker: ,,Zucht eerst een paar keer goed als je voor de zaal staat. De zaal is dan nog onrustig, dus niemand heeft dat door. En jij kan zo de rust pakken die je nodig hebt om je verhaal te houden." Schweitzer: ,,Voel ook even je voeten en je rug. Voel dat de spanning kan komen, maar ook weer weggaat."

Gebruik die tijd ook om contact te maken met het publiek. Jonker adviseert om even goed de zaal rond te kijken, te zien wie er zitten en vooral: dat zij ook gewoon mensen zijn. ,,Is het een grote zaal, dan kun je ook een paar mensen uitzoeken en die even goed aankijken", aldus Schweitzer. Heb je dat gedaan? Dan kun je rustig beginnen, in het volste vertrouwen dat je niets ergs kan overkomen.

Presenteertip 6. Maak je niet druk om een foutje

En maak je na al deze voorbereidingen toch nog een foutje? Geen paniek. ,,Dat maakt je menselijk", zegt Jonker. ,,Denk aan Rutte, die tijdens een verkiezingsdebat zijn assistent Caroline om hulp vroeg. Daar werd het debat alleen maar leuker van."