De Kwestie
Peter (41) werkt bij een groot bedrijf, waar hij belangrijke deals sluit met externe partijen. Na veel onderhandelingen vraagt een potentiële nieuwe zakenpartner of hij interesse heeft om een keertje voor de gezelligheid mee te gaan naar een belangrijke voetbalwedstrijd. Peter, die zelf groot voetballiefhebber is, wil uiteraard graag mee. Mag dat zomaar? Kan een werknemer giften aannemen, of zijn daar bepaalde voorwaarden aan verbonden?
De Kenner
Het aannemen van giften en geschenken is niet wettelijk geregeld in Nederland. Dat betekent dat, zolang Peter hierover niets met jou afgesproken heeft, hij in principe vrij is om te genieten van het potje voetbal.
Lees ook: Mag je een werknemer ontslaan om een Facebookbericht?
Maarten van Gelderen, arbeidsrechtadvocaat: ,,Vaak zijn er binnen een bepaald bedrijf voorwaarden aan verbonden. Dan mag er tot een bepaald bedrag aangenomen worden, of moet de gift worden aangegeven bij de werkgever. Deze voorwaarden moeten wel duidelijk omschreven worden in bijvoorbeeld de arbeidsovereenkomst. Het is dan aan de werknemer om zich hieraan te houden. Doet een werknemer dat niet, dan kan hij of zij een groot probleem hebben. Het gevolg kan ontslag zijn, soms zelfs op staande voet."
Corruptie
In de afweging of een gift aangenomen mag worden, is het belangrijk dat werknemers bedenken wie de gift doet. Van Gelderen: ,,Een gift van de werkgever zal niet zo snel een probleem opleveren. Wanneer een externe partij een mooie gift doet aan een werknemer die veel voor hem kan betekenen, kan dat wel een kwalijke zaak zijn."
Lees ook: 'Functioneringsgesprekken zijn frustrerend en duur'
Voor ambtenaren gelden andere regels: zij mogen iets met een waarde van vijftig euro of meer nooit accepteren. ,,Het wordt ambtenaren extra aangerekend, want men wil nou eenmaal geen corrupte overheid. Een ambtenaar die een gift aanneemt riskeert niet alleen zijn baan, maar ook een gevangenisstraf van maximaal zes jaar", aldus Van Gelderen.
Sfeer op de werkvloer
Hans Groot is integriteitsspecialist bij het CAOP, het kennis- en dienstencentrum op het gebied van arbeidszaken in het publieke domein. ,,Ook onder die grens van vijftig euro moet je oppassen, ambtenaar of niet. Je moet altijd bedenken wat het aannemen van de gift kan doen met de zakenrelatie. Verandert het iets aan de zuiverheid van de besluitvorming? Daar moet je alert op zijn."
Lees ook: Mag jouw werknemer zomaar minder uren werken?
Mooie cadeau's en giften kunnen zakenrelaties verstoren, maar ze kunnen ook invloed hebben op de sfeer op de werkvloer. ,,Wanneer je een functie hebt waarin je vaak dingen geschonken krijgt, moet je dat misschien verdelen, of verloten. In ieder geval kun je er op een eerlijke manier iets mee doen."
De Oplossing
Als Peter graag mee wil naar de voetbalwedstrijd, zal hij eerst eens even goed naar zijn arbeidsvoorwaarden moeten kijken. Wanneer hierin niets over het aannemen van giften is opgenomen, is er in principe niets dat hem kan beletten om mee te gaan. Van Gelderen: ,,Een werknemer moet zelf aanvoelen wat wel of niet kan. Werkgevers die het erg belangrijk vinden zijn hier meestal ook heel helder over."
Dat hij zonder directe consequenties mee kan naar de wedstrijd, betekent niet dat het altijd verstandig is. ,,Hoe goed iemand het soms ook bedoelt, een gift kweekt altijd loyaliteit", aldus Groot. ,,Het is belangrijk om kritisch te blijven. Ik raad aan om giften vaak af te houden. Heeft het bezoeken van een voetbalwedstrijd niets met het werk te maken, dan is het verstandig om weg te blijven. Een werknemer moet het aanbod dan natuurlijk wel netjes afslaan, je wilt je zakenrelatie ook weer niet negatief beïnvloeden."
