Maar het gaat verder dan een sterk gevoel van verantwoordelijkheid voor de kinderen of een opgeruimd huis. "Vrouwen houden ook in de gaten of iedereen zich wel prettig voelt. Ze organiseren dagjes weg voor het gezin, bespreken problemen met hun partner, gaan 's avonds nog even naar boven om bij hun kind te kijken dat zich sip voelde. Dit zogenoemde emotion work gaat ten koste van ontspanning, de tijd om echt te doen wat ze zelf willen", zegt Wil Portegijs, onderzoeker van het SCP.
Het SCP baseert de conclusies op basis van een omvangrijk tijdsbestedingsonderzoek dat om de 5 jaar wordt herhaald. "Eén vrouw voelde zich nog steeds 'in functie' zolang haar kinderen niet in bed lagen."
OntspannenEten, slapen, douchen niet meegerekend, hebben de meeste Nederlanders 40 uur vrije tijd per week. Maar ontspannen voelen veel vrouwen zich lang niet altijd, blijkt uit het onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) dat vandaag naar buiten komt. 1200 mensen tussen de 20 en 65 jaar noteerden daarvoor 1 week lang elke 10 minuten wat ze deden en met wie. Daarnaast interviewde het SCP 46 mannen en vrouwen over hun gevoel daarbij. Een van de conclusies: bij vrouwen lopen vrije tijd en werk meer door elkaar dan bij mannen.
Een belangrijke verklaring daarvoor is dat vrouwen zich sterker dan mannen verantwoordelijk voelen voor het reilen en zeilen thuis, maar ook in de gaten houden of iedereen zich goed voelt. "Op een kinderfeestje zal een moeder met een schuin oog op haar kind blijven letten. Spelen ze wel met elkaar? Is er geen ruzie? Vaders zijn daar minder mee bezig. 'Het gaat toch goed?'," legt SCP-onderzoekster Wil Portegijs uit. "Dit zogenaamde emotion work kan ongemerkt in die vrije tijd sluipen."
Vaker onderbrokenVeel vrouwen vinden het lastig om te ontspannen wanneer er nog dingen gedaan moeten worden in huis, meer dan mannen. Ze brengen ook meer vrije tijd door in aanwezigheid van de kinderen. Portegijs: "Ze worden vaker onderbroken in hun activiteit, omdat de kinderen om aandacht vragen. Zo gaf een vrouw aan dat zolang de kinderen nog niet in bed lagen, ze nog steeds het gevoel had 'in functie' te zijn.''
Het gejaagde gevoel is een van de redenen waarom driekwart van de vrouwen nog altijd deeltijd werkt. Zelfs als de kinderen groter worden, willen zij hun uren niet uitbreiden. De overheid probeert al jaren te stimuleren dat vrouwen meer gaan werken, maar dat heeft amper effect gehad. Daarom onderzocht het SCP nu of de vrije tijd daar een rol in speelt. Dat blijkt, bevestigt onderzoekster Portegijs. "Als vrouwen meer zouden werken, zouden zij nog veel meer tijdsdruk ervaren."
SpeeltuinVeel moeders brengen een groot deel van hun vrije tijd, meer dan hun partners, door in aanwezigheid van kinderen en kiezen vaker voor activiteiten die het kroost leuk vindt. Portegijs: "Samen met je kind naar de speeltuin of het zwembad zullen veel ouders belangrijk en leuk vinden, maar dit kan ten koste gaan van de eigen ontspanning of ontwikkeling."
Maar veel vrouwen, ook die zónder kinderen, vinden het lastig om te ontspannen wanneer nog allerlei huishoudelijke karweitjes op hen wachten.
Alleenstaande mannenDe meest relaxte groep is die van alleenstaande mannen, stelt het SCP op basis van het onderzoek. "Zij zijn beter in staat om het huishouden even links te laten liggen en iets voor zichzelf te gaan doen."
Dit laatste geldt niet voor vaders met jonge kinderen. Die hebben het zelfs iets drukker dan hun partner, omdat ze naast hun vaak fulltime-baan nog extra bijspringen in het huishouden en zorg. Deze vaders hebben ook de minste vrije tijd, zo'n 32 uur.
Ruim een derde van hun vrije tijd brengen de vrouwen en mannen door voor de tv of de computer. Of ze daar zelf voor hebben gekozen, is niet duidelijk, zeggen de onderzoekers. "Het kan zomaar zijn dat die gejaagde vrouwen geen puf meer hebben om iets anders te doen."
