Ziekteverzuim
Samen met je collega's in de kleermakerszit of een zonnegroet doen. Steeds meer organisaties zetten yoga, meditatie en mindfulness in om het ziekteverzuim te beperken. Toch moet er eerst nog worden afgerekend met wat vooroordelen.
Lees ook: Zo (on)gezond is zitten nou echt voor je werknemers
Zweverig gedoe
,,Bij yoga dacht ik vooral aan wierook en geitenwollen sokken; zweverig gedoe dus'', vertelt Mark Jonckers (48) uit Waalwijk. De applicatiebeheerder van leasemaatschappij Alphabet in Breda was sceptisch, maar inmiddels neemt hij trouw deel aan het yogaprogramma van zijn werkgever. Jonckers heeft ervaren dat de oefeningen hem ontspannen.
Stress
,,Ik werk vaak met deadlines en dat geeft stress. Ik vond ontspanning in sport, maar merkte dat ik steeds meer sport nodig had om mijn hoofd leeg te maken. Dat werkt dan op een gegeven moment niet meer.'' Ook ontdekte hij dat yoga niet alleen voor lenige mensen is. ,,Ik ben zo stijf als een plank en vroeg me af of yoga wel geschikt voor me zou zijn. Nu weet ik dat iedereen yoga op zijn eigen niveau kan doen. Daardoor leer je je grenzen te bepalen en dat kun je ook toepassen in je werk.''
Alphabet
Yoga maakt deel uit van het vitaliteitsprogramma van Alphabet, net als fruit op de afdeling, bureaufietsen en themaworkshops. Jonckers' collega, applicatiebeheerder Iris van Gool (41) uit Breda, nam het initiatief om yoga op te nemen in het programma. Van Gool is zelf een fanatieke yogabeoefenaar; al jaren staat ze twee tot drie keer per week op de mat. ,,Dat doet me goed. Het geeft me zoveel en dat gun ik mijn collega's ook.''
Bedrijfsyogacultuur
Ze kijkt met verbazing naar de bedrijfsyogacultuur in het buitenland. ,,Daar is yoga al veel meer ingeburgerd dan hier. Mijn man komt weleens voor zijn werk in Zweden en daar beginnen ze regelmatig met een gezamenlijke yogasessie aan de werkdag.''
Bootcamp
Werknemers van Alphabet hebben inspraak in het vitaliteitsprogramma. Van Gool: ,,Vorig jaar konden we stemmen op sporten als bootcamp, boksen en hardlopen.'' De keuze viel dus op yoga. Voor de werknemers zijn de lessen gratis. Alphabet ziet de bijeenkomsten immers als een investering in de vitaliteit van het personeel.
Lees ook: Boeren verdienen zakcentje met koeiensurvival en geitenyoga
Resultaat
Of het resultaat heeft, is vrij lastig te meten. Van Gool: ,,Je weet niet hoe de situatie was geweest als de deelnemers niet aan yoga hadden gedaan. Of het effect heeft, weet je alleen door de ervaringen van de deelnemers.''
Yoga versus de sportschool
Twee keer per maand vertrekken Jonckers en Van Gool met zo'n vijftien collega's aan het einde van de werkdag naar een aparte ruimte van het bedrijf, waar yogadocente Dorinda Farver (51) op hen wacht. ,,Zestien jaar geleden verhuisde ik naar Breda en kwam toen voor het eerst in aanraking met yoga'', vertelt Farver. ,,De sportschool hield ik nooit vol, maar yoga raakte me. Yoga laat me zijn wie ik ben, terwijl ik in de sportschool altijd het idee had dat ik niet goed genoeg was.''
Bedrijfsyoga
Ze richtte Yogasite op en verzorgt onder die naam yogalessen, waaronder bedrijfsyoga. ,,Mensen vinden het lastig om een balans te vinden tussen werk en privé. En de werkdruk is hoog. Tijdens de yogalessen geef ik hun gereedschappen om beter om te gaan met stress.'' Volgens Farver voorkomt yoga ziekteverzuim. ,,Door yoga leren werknemers grenzen te stellen en gaan ze gemotiveerder aan de slag, omdat ze werken uit hun hart in plaats van alleen vanuit hun hoofd. Dat geeft meer energie.''
Drastische veranderingen
Soms brengt bedrijfsyoga drastische veranderingen in het leven van een werknemer teweeg. Farver: ,,Dan beseffen mensen opeens dat hun baan niet bij hen past en durven ze eindelijk het besluit te nemen om iets anders te gaan doen.'' Ook bij Defensie wordt yoga ingezet voor het welzijn van het personeel. Sinds 2016 zijn bij de krijgsmacht al zo'n negentig yogadocenten opgeleid.
Roosendaal
Bij het Korps Commandotroepen (KCT) in Roosendaal staan de oefeningen sinds januari 2017 wekelijks op het programma. Staf, operators en ondersteunend personeel werken tijdens de vrijwillige yogalessen aan lenigheid, spanningsreductie, concentratie en het effectiever herstel van blessures. Arjan Heerkens, (psychosomatisch) fysiotherapeut bij Defensie en gecertificeerd yogadocent, verzorgt wekelijks de yogalessen op de Engelbrecht van Nassaukazerne. Zijn programma wijkt enigszins af van een gemiddelde yogales. Zo kiest hij zijn woorden zorgvuldig: ,,Met termen als 'energie' of de begroeting 'namasté' ben ik terughoudend, want dat wordt snel als te zweverig opgevat. Daarom breng ik yoga hier zo concreet mogelijk.''
Lees ook: Vitaliteit is een ongoing proces
Hardlopen
In zijn lessen houdt hij rekening met het fysiek van zijn deelnemers. ,,Commando's doen veel aan hardlopen en kracht- en stabiliteitstraining. Dat gaat snel ten koste van de lenigheid. Vaak zijn hun schoudergordels en hamstrings wat stijver.''
Minder fysiek
Heerkens gebruikt daarom bewust een minder fysieke vorm van yoga. ,,Onze commando's hebben al genoeg lichamelijke training. De waarde van yoga is vooral bewustwording. Als je je bewuster wordt van je lichaam en je adem, en je ook nog spanning leert loslaten, kan dat wellicht voorkomen dat je een burn-out ontwikkelt of een posttraumatische stressstoornis.'' Heerkens focust op de buikademhaling. ,,Dan ervaar je meer rust. Dat leidt tot een betere balans, fysiek en innerlijk.''
Opkomst
De opkomst tijdens de lessen is wisselend, maar de docent is tevreden. Uit een eerste evaluatie blijkt dat de deelnemers baat hebben bij yoga. Na een half jaar ervaart bijna driekwart dat ze leniger is geworden. 84 procent is zich meer bewust van zijn lichamelijke grenzen en bijna 80 procent geeft aan zich beter te kunnen ontspannen.
Commando's
Heerkens: ,,Commando's zijn de hele dag bezig. Zo niet, dan slapen ze. Met yoga leren ze zich bewust te zijn van de ontspanning die ontstaat voordat je in slaap valt. Dat moment ervaren ze vaak als bijzonder.''Toch zijn commando's geneigd om van yoga een wedstrijd te maken. ,,Een goede commando zal alles gebruiken om beter te worden. Die prestatiecultuur is er ook tijdens de yogales. Ik probeer dat te doorbreken.''
Zwaar
Dat valt niet altijd mee. ,,De deelnemers proberen te verbergen dat ze yoga soms zwaar vinden. Na een houding volgt er hooguit een zucht of ze lachen wat naar elkaar. Toch zie ik het wel als een houding hun moeite kost. 'Ontspan je kaken en laat je adem los', zeg ik dan.'' Heerkens herinnert zich een uitspraak van een yogaleraar: 'Het is verboden je best te doen'. ,,Want als je je best doet, ga je vaak over je grenzen heen en dat is nou juist niet de bedoeling bij yoga.''
