Gemengde reacties op Troonrede: 'Zonnige dag met nare afdronk'

De koning in zijn toespraak: ,,De regering maakt de keuze in deze onzekere tijd niet te bezuinigen, maar juist te investeren in baanbehoud, goede publieke voorzieningen, en een sterkere economische structuur en een schoner land nu en straks. Op die pijlers rusten de plannen van de regering voor het komende jaar.''

,,De Nederlandse economie en overheidsfinanciën zijn veerkrachtig. De laatste jaren is een financiële buffer opgebouwd waarvan we nu de vruchten plukken. Deze publieke spaarpot maakt de gezondheidseffecten van het coronavirus niet minder heftig, maar maakte de eerste directe economische gevolgen wel beter draagbaar.''

Greep van coronavirus

Willem-Alexander: ,,Nu moeten we ons schrap zetten voor de gevolgen van een zware economische terugslag, die ook doorwerkt in de economie en overheidsfinanciën op lange termijn. Hoe precies, hangt af van de vraag tot wanneer en in welke mate het coronavirus ons in zijn greep blijft houden. Maar alle recente cijfers en ramingen zijn ongekend in vredestijd. Met een historische krimp van ruim 5 procent in 2020. Met een historische omslag van een overschot op de rijksbegroting naar een tekort van 7 procent in één jaar. En met een verdubbeling van de werkloosheid ook in één jaar. Onze belangrijkste handelspartners in Europa en wereldwijd hebben te kampen met een economische terugval die vaak nog groter is. Voor een open en op handel en export gericht land als Nederland is dat, zeker na Brexit, een extra complicatie.''

VNO-NCW: 'Groeifonds en andere maatregelen geven vertrouwen'

,,Deze Rijksbegroting helpt Nederland investerend uit de crisis te komen. Het steun- en herstelpakket, het nieuwe Groeifonds, de nieuwe investeringskorting (BIK) en tal van andere maatregelen geven vertrouwen.'' Dat zeggen VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland in reactie op de Prinsjesdagstukken. Volgens de ondernemersorganisaties is het zaak om eendrachtig te blijven samenwerken als sociale partners en kabinet. ‘De afgelopen maanden hebben laten zien wat we voor elkaar kunnen krijgen als we er samen de schouders onder zetten.’

Ingrid Thijssen, voorzitter VNO-NCW: ,,Op een historische Prinsjesdag waarop de troonrede niet in de Ridderzaal wordt voorgelezen maar in de Grote Kerk, presenteert het kabinet een historische Rijksbegroting. De gebruikelijke reflex in een crisis is bezuinigen en zwaarder belasten van burgers en bedrijven. Nu wordt gekozen voor investeren en dus voor banen. Dat vinden wij heel verstandig.'' Volgens Thijssen kunnen we door het investeringspakket bovendien de economie gaan vernieuwen. ,,We staan als samenleving voor grote opgaven, zoals het klimaatvraagstuk en digitalisering. Het is daarom belangrijk dat de investeringen toekomstgericht zijn. Naast investeren om nieuwe banen te creëren, is het op dit moment belangrijk dat we mensen aan nieuw werk helpen vóórdat ze werkloos worden.''

MKB-Nederland: 'Zet in de rug mkb'

Jacco Vonhof, voorzitter MKB-Nederland: ‘,,Met het coronapakket en bijvoorbeeld de verlaging van de vennootschapsbelasting naar 15 procent voor winsten tot uiteindelijk 400.000 euro kunnen we veel meer mkb’ers komende jaren een zetje in de rug geven. Toch is het zeker nog niet allemaal halleluja. De fiscale maatregelen tegen familiebedrijven rondom box 2, de versnelde afbouw van de zelfstandigenaftrek en het feit dat er nog steeds onbedoeld ondernemers buiten de corona-steunmaatregelen vallen helpen niet. Hier gaan we komende maanden kijken wat we politiek voor elkaar kunnen boksen om dat te verbeteren.''

Baangerelateerde Investeringskorting (BIK)

In de nieuwe plannen van het kabinet komt de geplande verlaging van het hoge tarief van de winstbelasting te vervallen. Een deel van de middelen gaat naar verlaging van de winstbelasting voor het mkb, het overgrote ander deel van de middelen zal worden ingezet voor de nieuwe Baangerelateerde Investeringskorting (BIK), om zo private investeringen -de motor van toekomstige groei- niet te laten stilvallen. ,,Door dit te koppelen aan een korting op de loonafdracht ontstaat een belangrijke prikkel voor nieuwe banen. Dat is precies wat er nodig is in een crisis,'' aldus VNO-NCW en MKB-Nederland.

Foto boven: minister-president Mark Rutte en minister Hugo de Jonge tijdens de vergadering van de Staten-Generaal in de Grote Kerk op Prinsjesdag.

CNV: 'Nog genoeg donkere wolken boven economie'

CNV vindt het vooral zaak dat werk wordt gemaakt van begeleiding van en naar werk, aldus de vakbond in een reactie op de Troonrede. De bond benadrukt dat er nog genoeg 'donkere wolken' boven de Nederlandse economie hangen. In het bijzonder wijst de bond op de werkloosheid die naar verwachting zal oplopen tot boven de 500.000. ,,Dit geeft deze zonnige dag een nare afdronk", aldus CNV.

,,2021 wordt het jaar van grote verschuivingen op de arbeidsmarkt. Waar de ene sector tekorten kent, loopt de werkloosheid in andere sectoren snel op", zegt CNV-voorzitter Piet Fortuin. ,,We moeten daarom vol op het orgel als het hier om gaat."

FNV: 'Werkgarantie en bijscholing'

FNV vindt dat het behoud van werk centraal moet staan in de komende periode. Als er werk verdwijnt, vindt de vakbond dat mensen een werkgarantie en een bijscholing naar nieuw werk moeten krijgen. Voorzitter Han Busker benadrukt dat het kabinet er bij de uitwerking van het steunpakket voor moet zorgen dat de aangekondigde investeringen ten goede komen aan de mensen die het werk doen. ,,Zij zijn de ruggengraat van onze economie", zegt Busker. De rekening van de economische gevolgen van de coronacrisis kan volgens Busker niet bij de werkenden, jongeren of gepensioneerden gelegd worden.

INretail: 'Meewerkende overheid is nodig'

Retailerondernemers die knokken om door de coronacrisis te komen, vinden in de miljoenennota weinig aanknopingspunten, zo blijkt uit onderzoek van INretail. Maar liefst 92 procent van de ondernemers is bezorgd over de impact van corona op de continuïteit van hun bedrijf.

,,Vanuit de miljoenennota wordt alleen indirect in de retail geïnvesteerd. Juist deze ondernemers verdienen perspectief op kansen en mogelijkheden om te ondernemen, verder te  innoveren, te verduurzamen en te digitaliseren. Er is meer maatwerk nodig voor de sector die nestelt in de haarvaten van de lokale en de landelijke economie. We missen aandacht voor de aanpak van leegstand en het investeren in binnensteden. Iedere plaats profiteert van gezonde retail en dat is vanuit maatschappelijk en economisch perspectief goed voor het hele land.”

INretail wil meer aandacht voor de wereld achter de macrocijfers en wijst op de maatschappelijke kosten als investeren in de retail uitblijft. ,,De sector is al een tijd in transitie en vernieuwt volop. Corona versnelt alles en we hebben een meewerkende overheid nodig om het samen in goede banen te leiden.”

Evofenedex: 'goed dat kabinet fiscale maatregelen stimuleert'

,,De voortdurende coronacrisis en het verslechterende internationaal handelsklimaat slaan steeds diepere deuken in de financiële weerbaarheid van bedrijven. Dan is het goed in de Troonrede te horen dat het kabinet er voor kiest volgend jaar te investeren in ons logistieke systeem en tegelijkertijd met fiscale maatregelen stimuleert dat bedrijven kunnen investeren”, aldus algemeen directeur Machiel van der Kuijl van ondernemersvereniging evofenedex.

Van der Kuijl: ,,Met dit pakket aan maatregelen versterkt het kabinet ons verdienvermogen. De extra investering van 2 miljard euro in infrastructuur, de nieuwe investeringsregeling voor individuele bedrijven, de belastingverlaging voor het mkb en het investeringsfonds van 20 miljard euro voor verduurzaming, innovatie en infrastructuur zijn goede maatregelen. Deze maatregelen helpen immers om handel te stimuleren en daarbij de kwaliteit van het logistiek systeem te borgen.”

Daarnaast geven leden van de ondernemersvereniging aan blij te zijn met de positieve houding van dit kabinet ten aanzien van onze handelspositie. ,,Veel van onze leden zijn bezorgd over het bereikbaar blijven van buitenlandse afzetmarkten. De crisis in de relatie tussen de VS en China, het beperkte politieke draagvlak voor nieuwe handelsverdragen en Brexit vormen een bedreiging voor onze welvaart. Dan is het goed te zien dat het kabinet zich ook in 2021 in wil blijven zetten op internationale samenwerking en niet haar toevlucht zoekt tot protectionistische maatregelen”, aldus Van der Kuijl.

Dutch Startup Association: 'Waarde van startende bedrijven onderschat'

De Dutch Startup Association (DSA) is gematigd positief over de plannen. Waar de focus vooral ligt op baanbehoud, lijken de plannen nog weinig concrete invulling te hebben en wordt de waarde van startende bedrijven hierin onderschat en onvoldoende gestimuleerd. DSA gaat graag het gesprek met het kabinet aan om, naast het verdienvermogen, ook te werken aan het innovatievermogen van Nederland.

De aankondiging van het Nationaal Groeifonds en het Bedrijvenpakket zijn een stap in de goede richting voor kennisontwikkeling, innovatie en infrastructuur, maar hierin ontbreekt tot op dit moment een concrete invulling en lijkt de visie meer gericht op baanbehoud in plaats van het creëren van werkgelegenheid. Het pakket zou met brede steun kunnen investeren in nieuwe bedrijven en zo groei van startups kunnen stimuleren.

,,Alle aankondigingen draaien om gevestigde bedrijven, zoals grotere startups en scale-ups, waardoor we te weinig aanwas stimuleren om op lange termijn succes te boeken op innovatie, werkgelegenheid en internationale concurrentiepositie. Door de focus alleen op gevestigde bedrijven te leggen hol je het ecosysteem uit.” aldus Lucien Burm. ,,Er wordt ingezet op verdienvermogen en ons uit de crisis investeren, maar hoe concreet blijft een vraagteken. Waar blijft het lef om te gaan voor innovatievermogen, door volop te investeren in de bedrijven die de banen zullen vormen voor de volwassenen van morgen?”