Het déjà vu van zzp'er Gideon Borman helpt hem deze coronacrisis

Het voelt vreemd om me buiten te bewegen. De frisse lucht heeft iets exclusiefs gekregen. Ik geniet intens van de schaarse momenten dat ik me over straat begeef. Het ontluikende voorjaar vormt een contrast met het sociale isolement en de beperkte actieradius. Af en toe stemt mijn kortademigheid tot lichte verontrusting. Deze gekke tijd brengt een cocktail aan emoties. Soms overheerst een allesomvattende levenslust. Juist wanneer gezondheid ter discussie staat, voel ik het leven. Dan bruis ik van plannen en veerkracht, weet ik zeker dat ik aan elke tegenslag een constructieve, creatieve draai kan geven.

Soms is er somberheid, zorgen over de toekomst, m’n gezondheid en financiën. Dan voelt het of ik door deze klap mijn eenmanszaak van nul af aan moet opbouwen. Weer helemaal opnieuw; klanten benaderen, uren maken, strategie uitstippelen, omzet genereren.

Maar helemaal opnieuw begin ik nooit. Ik heb ruim 20 jaar ondernemerservaring. Die draag ik in me. Die helpt me hierdoor en door elke toekomstige situatie. En zo kom ik toch weer bij veerkracht.

De parallellen met de coronacrisis

We zijn inmiddels twee jaar verder sinds de hierboven beschreven situatie. Ik ben mijn hartstilstand goed te boven gekomen. Ik heb geen schulden gemaakt en bezit weer energie. Sinds een maand of twee heb ik het vertrouwde gevoel de wereld niet alleen aan te kunnen, maar ook weer te kunnen veroveren met mijn ideeën en creativiteit. En dan… Ligt de wereld plat. Niet alleen mijn wereld: dit keer zitten we allemaal in hetzelfde schuitje. Horeca sluit, bedrijven wankelen, zzp’ers struggelen. Het sociale leven krimpt in. Ik ervaar in deze coronacrisis veel parallellen met de tijd van mijn revalidatie. Met als grootste overeenkomst: dingen wel wíllen, maar slechts in beperkte mate kúnnen.

Sinds de oproep van de overheid om zo veel mogelijk binnen te blijven is mijn déjà vu compleet. En daar is ook weer het gevoel dat alles waaraan ik heb gewerkt, verdwenen is. Dat ik wederom op nul sta. Maar ook dit keer draag ik een ervaring met me mee. Mijn hartstilstand heeft me vreemd genoeg goed voorbereid op de coronacrisis. In gedachten ga ik na wat mijn ziekte- en herstelproces me gebracht heeft:

- Structuur. Ik zet een effectieve dag- en weekindeling neer. Eentje waarin werk in balans is met ontspanning. Waarin zitten achter een monitor afgewisseld wordt met beweging. Waarin lastige klussen niet uitgesteld worden en leuke dingen niet ondersneeuwen. Naast mijn drive om de schoorsteen rokend te houden, maak ik ook ruimte voor troetelprojecten. Zo werk ik aan mijn autonome schilderijen, een bundeling van mijn gedichten en 3D-beeldjes van mijn cartoons.

- Optimisme.Om gemotiveerd te blijven richt ik me op het constructieve in een situatie. Juist wanneer ik niks kan veranderen aan die situatie zélf. Deze mindset is het meest optimaal als ik goed in m’n energie zit. Soms heb ik daar een pas op de plaats voor nodig, soms een schop onder mijn mentale hol. Het ene moment werkt het opbeurend om te contempleren, even niks te hoeven, ruimte te ervaren. Het andere moment vraagt om handen uit de mouwen, resultaat behalen. Steeds beter versta ik de kunst om te herkennen welke optie me in ieder moment het beste past.

- Vertrouwen.Ik ben er inmiddels achter dat elke ingrijpende verandering een proces is. Dat gaat in ups en downs en juist deze wisselwerking helpt me vooruit. Dips zijn altijd tijdelijk, zodat ik steeds vertrouw dat er weer een stijgende lijn komt. Het helpt me om te weten dat iedereen dit proces op z’n eigen manier doorloopt. Wanneer ik bijvoorbeeld ga twijfelen bij het zien van alle online initiatieven ('Moet ook ik dan een videoconsult aanbieden of een e-book presenteren?'), vertrouw ik op mijn eigen koers door dit woelige water.

- Acceptatie. In een eerdere column zei ik over mijn hartstilstand: 'Ik word nooit meer de oude. Maar ik ben wél een nieuwe'. Dat geldt ook voor de coronacrisis. De thuisquarantaine is tijdelijk, maar de door de crisis ingezette verandering is onomkeerbaar. Ik accepteer dat ‘terug bij het oude komen’ een onhaalbaar streven is. Die acceptatie is de eerste stap naar adaptatie en van daaruit naar opbouw.

Maar mijn grootste les, die ik met plezier met jullie allen deel, is: wees mild voor jezelf. Of beter nog: liefdevol. Dit is een nieuwe, onbekende situatie. Je kunt het niet fout doen. Alles is lering. Opbouwender dan het goed te willen doen, is de wil om het goede te zien van wat je doet. Vertrouw op je eigen herstelvermogen en je ondernemersgevoel.

Ik zou bijna zeggen: luister naar je hart. En blijf vooral gezond.