Aad van Toor (1942) vormde met zijn broer Bas vormde hij het duo Bassie en Adriaan. Zijn autobiografie Moe, ik kan een salto is uit en volgende week opent in Vlaardingen een tentoonstelling over Bassie en Adriaan.
Tv-serie
"We hebben in de jaren ’70 bij Joop van den Ende een plan voor een tv-serie ingediend. Nou ja, het waren gewoon wat ideetjes op een kladje, maar Joop, die net begon, zag er wel wat in.”
Rudi Carrell
“Maar het clownsduo Bassie en Adriaan is eigenlijk al in 1964 ontstaan. Als acrobaten zaten we in een show van Rudi Carrell. Hij wilde een act voor Pipo de Clown schrijven, maar kwam er niet uit. 'Jullie kennen het circus, kunnen jullie niet wat bedenken?' vroeg hij ons. Dat konden we. 'Perfect,' zei hij toen hij het had gelezen, 'maar wie moeten dan die andere twee clowns in de act spelen?'
Producer
"Wij zeiden: 'Zoek het effe lekker zelf uit, jij bent de producer.' Nou ja, lang verhaal kort: wij speelden die twee extra clowns. En omdat we dachten dat het eenmalig was, deden we dat gewoon onder onze eigen naam. Maar van het een kwam het ander: behalve acrobaten waren we af en toe ook clowns. Ik heb het nooit leuk gevonden. Bas wel, maar ik had het gevoel dat de mensen me uitlachten.
Tegenstelling
In de tv-serie ben ik ook nooit clown geweest, ik was acrobaat. Bij komische duo's gaat het om tegenstelling. De dikke versus de dunne. De slimme versus de domme. En bij ons: de acrobaat versus de clown."
Dvd's
"Hoeveel dvd’s we hebben verkocht? Ik weet het niet eens meer. Eerst had je die videobanden van Bassie en Adriaan. Kinderen keken ze écht stuk. Dus die werden na verloop van tijd opnieuw gekocht. Daarna kreeg je de dvd's, verkochten we alles nóg een keer.
Lees ook: Jorgen Raymann: eerst een miljoen per jaar, daarna ging het mis
YouTube
Maar toen kwam YouTube enzo. Nu is het gedaan, dachten we. Toch nog de Bassie en Adriaan Collectie uitgebracht: een luxe box in de vorm van onze caravan met al onze 21 dvd's. De eerste oplage van 5000 exemplaren was al bij intekening uitverkocht. Nu zitten we op 15.000. Bij elkaar hebben we echt miljoenen video's en dvd's verkocht."
Verdienen
"Veel aan verdiend, ja. Maar die series kostten ook wat om te maken, hoor. Ik had drie petten op: die van schrijver, regisseur én producer. De schrijver en de regisseur liggen altijd overhoop met de producer, maar die producer heeft het bij mij nooit gewonnen. Als geld verdienen je voornaamste drijfveer is, ontstaat er nooit iets moois. En daarin heb ik Bas altijd aan mijn zijde gehad. Hij is van ons tweeën de artiest, voor 100 procent. Ik houd van verzinnen en organiseren. Acteur heb ik me nooit gevoeld. Ik speelde in de serie de rol van Adriaan, dat was alles, met acteren had het niets te maken."
Maassluis
"Ik ben geboren in de oorlog, die in ons gezin veel ellende heeft aangericht. Eerst werd ons huis platgebombardeerd. Later moest mijn vader als dwangarbeider naar Duitsland. Hij is daar nooit aan werken toegekomen. Het was al laat in de oorlog en de Russen waren in opmars. Pa is uiteindelijk in een ziekenhuis in Tsjecho-Slowakije overleden, vlak voor het einde van de oorlog. Ik heb zijn dagboek uit die tijd. De laatste aantekening is van 13 maart 1945, daarna ontbreken een paar bladzijden. Wij leefden na zijn dood in bittere armoede. Ik zeg weleens: voor de meeste Nederlanders duurde de oorlog vijf jaar, maar voor ons gezin zeventien. De oorlog was pas voorbij toen ik op mijn vijftiende een baantje als piccolo in een hotel kreeg. Het was de eerste keer dat er bij ons vlees op tafel kwam. Draadjesvlees was het."
Annie
"Mijn zusje, ook overleden in de oorlog. Aan wat je nu wiegendood noemt. Mijn moeder kreeg er een ongelooflijke klap van. Op advies van de dokter kwam er zo snel mogelijk een volgend kind. Dat was ik. Annie heeft altijd deel uitgemaakt van mijn leven. Als ik jarig was, zei mijn moeder: 'Goh, Aad. 35 alweer. Annie zou nu 37 zijn geweest.' Veel later, toen mijn moeder al over de negentig was en in een verzorgingshuis zat, vroeg ik haar toen ze een helder moment had: 'Denk je nog weleens aan Annie?" Zei ze: 'Nog altijd. Maar ik merk nu wel dat het verdriet begint te slijten.' De dood van Annie heeft een enorme impact op mijn moeder gehad. Maar ik heb me nooit een remplacement gevoeld. Ik zal niet zeggen dat ma tegen iedereen een lief mens was, maar als moeder was ze de allerliefste."
Bas
"Kunnen we die niet overslaan, haha? Zoals ik in mijn boek schrijf: hij was het eerste jochie dat ik tegenkwam. Dus daar speelde ik mee, bij gebrek aan beter. Dat ging toen ik twee was een keer goed fout. We speelden verstoppertje. Bas zat in een kast. Toen ik de kastdeur wilde openen, trok hij die gauw weer dicht. Topje van mijn pink eraf. Ik heb er nog altijd pijn aan, echt. Ik heb er weleens over gedacht die hele pink maar te laten amputeren, maar dat zou geen zin hebben: het is fantoompijn. Het handige is dat ik altijd een barometer bij me heb. Kijk, mijn pink begint paars te worden, dat betekent dat we regen krijgen. Als ik steken voel, krijgen we een gigantische bui. Het klopt altijd. Bas zegt dat het vreselijk pijn moet hebben gedaan, maar dat het niets was vergeleken met wat hij daarna van pa kreeg."
Ruzie
"Van de directeur van Circus Renz kregen we een onderscheiding: twee bekers met daartussen een ketting. Er zat een bordje op: 'Bas en Aad. Aan elkaar geklonken door succes.' Door ons beroep zijn onze levens altijd met elkaar verweven geweest. Kranten maakten er nieuws van als we ruzie hadden. Ik zou denken: het was pas nieuws geweest als we géén ruzie hadden. We konden vreselijk botsen, maar het kwam ook áltijd weer goed."
Kanker
"Niets ten nadele van journalisten, hoor, maar ze kunnen de boel vreselijk opblazen. Vijftien jaar geleden had ik kanker. Ik zat nogal in over de operatie. Zei Bas: 'Ach, komt wel goed.' Daar kregen we weer eens woorden over. Vlak daarna had ik een interview. 'U heeft in deze moeilijke tijden zeker wel veel steun aan uw broer?' vroeg de journalist. Had ik nooit moeten doen natuurlijk, maar ik zei: 'Steun? We hebben net nog bonje gehad.' De volgende dag stond alleen die ruzie in de krant, op de voorpagina. En álle kranten en websites namen het over, terwijl wij het alweer hadden bijgelegd. Bas en ik bellen naar zo'n site: 'Kan dat er niet af? Het klopt niet.' Nee, dat kon niet, want het werd zo goed gelezen."
"Die kwestie achtervolgt ons tot de dag vandaag. Vragen mensen: 'Zeg, hoe is het nou tussen jullie?' Maar er is helemaal niks mis tussen Bas en mij. Vanavond ga ik met hem uit eten."
Salto
"Ja, zo heet mijn autobiografie: Moe, ik kan een salto. Op mijn dertiende riep ik het tegen haar. Na dik een half jaar repeteren zouden Bas en ik haar eens laten zien wat we konden. Maar ik ging me toch op mijn bek, niet normaal. Bont en blauw was ik. Moe was ons eerste publiek. Ze vond het prima dat we acrobaten wilden worden. Ze vond alles best, zolang we maar niet gingen varen. Haar eerste verloofde was omgekomen op zee, net als haar oudste broer, drie neven en een stuk of wat achterneven."
Siegfried & Roy
"Als acrobatenduo The Crocksons zijn we echt de hele wereld over geweest. Europa, Zuid-Amerika. We traden vooral op in nachtclubs en theaters. In de jaren zestig stonden we in een club in Bern samen met Siegfried & Roy, die toen een act met een jachtluipaard hadden. Op de camping stond hun wagen naast de onze. 'Kunnen jullie op Chico letten?' vroeg Siegfried een keer. We hadden een vrije dag en hij ging naar Circus Knie, dat in de stad was. Aan een tuigje liep dat beest tussen onze caravans. 'Mamma mia, mamma mia,' brulde ineens een Italiaanse collega. Bleek dat Chico zich uit dat tuigje had weten te wurmen."
Supersterren
"Ik probeerde hem te vangen, maar hij ging ervandoor. Zwitserse politie erbij, die dat luipaard wilde neerschieten. Ik roepen: 'Stop, ik haal de eigenaar!' Als een gek ben ik naar het circus gereden, drie kilometer verderop. 'Ik zoek een grote, blonde flikker,' riep ik tegen de portier. Hij wist precies wie ik bedoelde: 'Hij zit in de loge.' Net op tijd waren we terug bij de camping. Echt, de agenten legden de karabijn al aan. Siegfried en Roy zijn ons eeuwig dankbaar. Op vakantie in Amerika ben ik heel gastvrij door ze ontvangen in Las Vegas, waar ze als illusionistenduo inmiddels supersterren waren. Later hebben ze nog meegespeeld in een Amerikaanse avontuur van Bassie en Adriaan. Deden ze gratis hè, gasten die normaal een half miljoen per dag verdienen."
Spanje
"Het grootste deel van het jaar woon ik in Benalmádena, helemaal aan de zuidkust, in de buurt van Malága. In de jaren zestig kwam ik er voor het eerst. Een Belg was er een huis aan het bouwen en ik dacht: dat wil ik later ook. Daar rond mijn vijftigste te gaan wonen werd mijn droom. Maar toen ik vijftig was, was ik als altijd keihard aan het werk. Mijn vrouw zei: 'Zeg moet jij je grote droom niet eens gaan waarmaken? Je hebt het geld ervoor, wat let je?' Strakjes op 4 oktober, Dierendag, zitten we er al 25 jaar. Dat huis daar is nog altijd een warme deken. Rudi Carrell leerde me: als bekendheid ben je publiek bezit. Dus in Nederland krijgt iedereen die dat wil een handtekening van me en ga ik ook met iedereen op de foto. Heb ik geen enkel probleem mee. Maar ik vind het ook wel heel lekker dat het in Spanje niet hoeft."
Nieuwe DVD box
Vanaf januari 2017 is een heruitgave van Ultieme Collectie van Bassie en Adriaan verkrijgbaar. Inclusief de bioscoopfilm 'Keet & Koen en de speurtocht naar Bassie & Adriaan'. De box ziet eruit als de caravan, binnenin zit de auto als bouwplaat en bevat 28 DVD's. Kopers krijgen ook een genummerd echtheid certificaat met de originele handtekeningen van Bassie & Adriaan.
Bij elkaar hebben we echt miljoenen video's en dvd's verkocht
Aad van Toor
