Bij de uitbraak van de financiële crisis in 2008 stond in Amsterdam net iets meer dan 10 procent van de totale voorraad kantoorvloer in de steigers. De leegstand die mede daardoor ontstond, liep in de daarop volgende jaren in sommige delen van de stad op tot boven de 20 procent. Tientallen oudere kantoorgebouwen werden omgebouwd tot hotel of appartementencomplex, of simpelweg gesloopt.
Het gemeentebestuur kondigde in 2010 een kantorenbouwstop af die tot 2018 werd volgehouden – te lang volgens de vastgoedbranche. De gemiddelde leegstand van Amsterdamse kantoren daalde daardoor tot onder de 4 procent, wat betekent dat er geen geschikte kantoorruimte meer is voor nieuwkomers en bedrijven nauwelijks kunnen uitbreiden, schrijft Het Parool.
Lees ook: Het anti-corona kantoor: ‘Flexwerkplekken worden weer vaste plekken’
'Kantoreninfarct' mogelijk effect coronapandemie
Dat leidt sinds vorig jaar tot een hausse aan bouwprojecten, onder andere het nieuwe kantoor van Booking op het Oosterdokseiland, de nieuwe WTC-toren en de onlangs aangekondigde ombouw van Hudson’s Bay tot hoofdkantoor van Adyen.
Nu vanwege de coronapandemie de economische vooruitzichten tot tenminste eind volgend jaar negatief zijn, kan dat opnieuw tot een kantoreninfarct leiden. De nieuwbouwkantoren worden weliswaar snel gevuld, maar – net als na 2008 – kunnen oudere gebouwen leeg komen te staan.
,,De uitgangssituatie is wel anders dan in 2008,” zegt Jeroen Bloemers van vastgoedadviseur Colliers. ,,Destijds was de leegstand in Amsterdam al 16,5 procent, waar die 10 procent nieuwbouw nog bovenop kwam. Nu staat in Amsterdam gemiddeld 5,3 procent van de kantoorvloer leeg. Gezien de huidige leegstand, aantrekkingskracht van de stad en bedrijven die al naar Amsterdam wilden komen, blijft de toename van de leegstand volgens ons beperkt.”
Lees ook: Dit gebeurt er met het kantoorpand waar het voor bol.com allemaal begon
57.000 minder kantoorbanen is 950.000 vierkante meter minder kantoorvloer
Wel komen daar nog de gevolgen van de economische crisis op de werkgelegenheid bij. Volgens het zwartste scenario van het Centraal Planbureau verdwijnen er dit jaar en volgend jaar 57.000 kantoorbanen in ons land. Omgerekend is daardoor in heel Nederland 950.000 vierkante meter kantoorvloer minder nodig. Omdat Amsterdam in vergelijking met de rest van het land relatief veel kantoorbanen telt, zal de impact hier groter zijn.
Wel zal de 1,5 metersamenleving grote gevolgen hebben. Door de afstandsmaatregelen neemt het aantal werkplekken in een gemiddeld kantoor 40 tot 60 procent af – tot 1,2 miljoen bureaus in Nederland worden onbruikbaar. Doordat thuisarbeid en flexwerkplekken nu de norm worden, is de werkelijke impact van zulke ingrepen kleiner. Kantoren zullen in het vervolg met minder werkplekken toekunnen.
In de vier andere grote steden wordt momenteel aanmerkelijk minder nieuwbouw neergezet dan na 2008. In heel Nederland gaat het om 36 procent minder. Colliers verwacht dan ook dat in de rest van het land de problemen zullen uitblijven.
