PluimveehouderRuud Zanders had geweldige plannen voor het eerste klimaatneutrale eiter wereld, schrijft het AD. Hij zag de stallen al voor zich, waar kippen zoudenworden gevoerd met voedselresten, oud knäckebröd en beschuit.Alleen het belangrijkste miste: een supermarkt die beloofde zijneieren te verkopen, een partner die zo gek was om te garanderen deeieren voor vijf jaar af te nemen, zonder ooit één ei te hebbengezien, laat staan geproefd.
Van alle Nederlandse supermarkten was eréén die 'ja' zei: Lidl, de supermarkt die steeds meer aanspraakmaakt op de titel van duurzaamste supermarkt van Nederland. Zandersherinnert zich dat hij aan tafel zat met algemeen directeur MarcelOosterwijk. ,,Over prijsafspraken hebben we het vijf minuten gehad.''Vijf jaar later is Kipster een bekend merk; er zijn nu drieNederlandse Kipster-stallen en in de Verenigde Staten wordt de tweedebijna geopend. Nummer drie en vier zijn onderweg.
Demonteerbare Lidl om te hergebruiken
Hetis geen toeval dat Lidl toehapte. De 'dozenschuiver' zette in 1997 deeerste stappen op Nederlandse bodem als prijsvechter, maar inmiddelskomt het bedrijf om heel andere redenen in het nieuws. Bijvoorbeeldomdat de supermarkt aankondigde alle tabak te verbannen, of vanwegehet besluit om geen groente en fruit meer in te vliegen. De winkelverkoopt nu ook de Kipster-worsten van vlees van hanen engepensioneerde leghennen, die anders vergast zouden worden.
Er ismeer: supermarktonderzoeker Questionmark noemt Lidl een voorloper ophet gebied van gezondheid, en de keten doet het ook goed op hetgebied van duurzaamheid. Volgens Oxfam Novib presteert Lidl (samenmet Aldi) het best op het gebied van mensenrechten.
In een van houtopgetrokken Lidl in Almere staat Quirine de Weerd, Hoofd Duurzaamheiden Communicatie, met de eieren van Kipster in haar hand. Bijbinnenkomst lopen klanten langs het grote bord, waarop staat dat de1566 zonnepanelen de koelingen hier draaiende houden. Als muurisolatie zijn oude bedrijfspolo's gebruikt. Mocht het ooit nodigzijn, dan is de winkel demonteerbaar om ergens anders tehergebruiken. ,,Verspillen vinden we zonde.''
Lees ook: Inflatie stuwt populariteit van ALDI, Lidl én huismerken
Lidl is een overzichtelijke supermarkt, met slechts 2500 producten
Lidlheeft nu 440 winkels in Nederland. En volgens bureau IRI heeft hetvan oorsprong Duitse bedrijf samen met Aldi een gezamenlijkmarktaandeel van 16 procent. Maar veelzeggender: Lidl heeft Jumboingehaald en is na Albert Heijn de tweede best bezochte supermarkt,aldus marktonderzoeksbureau Q&A.
De Duitse discounter doet datmet weinig A-merken, en vooral met hun eigen producten, en moet hethebben van goede kwaliteit en een lage prijs. Schoonmaakmiddelen,groente en fruit scoren vaak goed in lijstjes, zoals die van deConsumentenbond.
Wat helpt: Lidl is een overzichtelijk bedrijf, ineen gemiddeld filiaal liggen zo'n 2500 producten, bij een AlbertHeijn of Jumbo wel 15.000 of meer. ,,Wij bieden de basis voor eenhuishouden. Pindakaas hebben we in twee soorten: met en zondernootjes'', zegt De Weerd. Het zit in het DNA van het bedrijf, zegtze: ,,Al het onnodige laten we weg.''
Om klanten te verleiden, moet je een verhaal hebben. En dat verhaal zit bij Lidl goed in elkaar: goedkoop én duurzaam
Retailkenner Rupert Parker Brady
Duurzame supermarkt is geen vanzelfsprekendheid, maar een strategische keuze
Maarvanwaar die vergroening? Volgens haar komt het vanzelf als je er goedover nadenkt: ,,Daar zit de kern: alles wat nog bruikbaar is, wordtgebruikt. Kijk maar naar de oude polo's in de muren.'' Ookretailkenner Rupert Parker Brady is lovend: ,,Om klanten teverleiden, moet je een verhaal hebben. En dat verhaal zit bij Lidlgoed in elkaar: goedkoop én duurzaam. En je hebt het gevoel dat jekunt kiezen: je hebt de basis en de luxe, het gevoel dat je meer kuntkopen dan er daadwerkelijk is. En dat is knap als je bedenkt dat zetwintig jaar geleden echt een basale discounter waren.''
ToineTimmermans, programmamanager duurzame voedselketens bij WageningenUniversiteit, en directeur van de stichting Samen TegenVoedselverspilling, werkt al jaren samen met Lidl op het thema'voedselverspilling tegengaan'. Hij kent De Weerd, noemt haar zeergedreven. ,,Ook Marcel Oosterwijk, de algemeen directeur van deNederlandse tak, is een belangrijke ambassadeur van het onderwerpduurzaamheid. Duurzaamheid was geen vanzelfsprekendheid, maar eenstrategische keuze. En het komt alleen van de grond als het door detop wordt gedragen.''
Korte lijnen, om snel stappen te kunnen zetten
InAlmere is De Weerd in het magazijn verdwenen, waar flessen wordeningezameld om vervolgens weer te worden hergebruikt en waar dekartonnen dozen worden geperst tot kartonbalen om uiteindelijk terugte komen als nieuwe. ,,Wij hebben voor het eerst écht positieveaandacht gegeven aan verspilling.'' Lidl kwam als eerste metverspil-mij-niet stickers. Producten die bijna over de datum zijnmogen weg voor 25 cent, vlees, vis en vega voor 50 cent.
Het past bijde ambitie van Lidl: 95 procent van het afval wordt al hergebruikt,maar de doelstelling is 100. Brood dat ze niet meer verkopen, gaatterug naar Lidls bakkers om veevoer van te maken. En een deeldaarvan gaat naar de kippen van Kipster. Ook Timmermans wijst naar destructuur van het bedrijf: korte lijnen, waardoor snel stappengemaakt kunnen worden. ,,Zonder anderen tekort te willen doen, maarin Nederland lopen twee van de grotere supermarktketens voorop in hettegengaan van voedselverspilling: Albert Heijn, die onlangs deklimaatdoelstellingen voor de gehele keten verscherpte, en Lidl. Dietwee doen iets extra's en dagen elkaar uit.''
Transparant en leergierig
Datis ook wat Charlotte Linnebank, de directeur vansupermarktonderzoeker Questionmark, die jaarlijks invloedrijkeranglijsten maakt, merkt. ,,Andere supermarkten willen ook met ons praten,maar wat Lidl doet is anders. Ze gaan in op de inhoud, willentoelichting, vragen wat beter kan.''
Lidl wordt door Questionmarkgecomplimenteerd op het gebied van gezondheid, vooral omdat het alsenige supermarkt transparant is over hoeveel procent van de omzetkomt uit de Schijf van Vijf, de belangrijkste eis van Questionmark.En Lidl heeft ook concrete doelen opgesteld voor het verminderen vansuiker en zout.
Is er dan helemaal geen kritiek? Jawel, zegtLinnebank: droge broodproducten en ontbijtgranen zijn nog teongezond, ook doet Lidl nog veel aan marketing van ongezondeproducten gericht op kinderen. ,,Maar dan zeggen ze altijd: kom vakermet die lijst, wij kunnen ervan leren.'' Het zijn allemaal dingenwaar De Weerd trots op is. Ze pakt een reep Way to Go chocolade(cacaoboeren krijgen er een eerlijke minimumprijs en premie voor) uithet schap. ,,Iedereen kent Tony Chocolonely, maar deze chocolade nogniet. Daar gaan we eens aan werken.''
