Gemeente bemoeit zich met menu fastfoodrestaurants: eten tijdelijk groener, gezonder en duurzamer

Op de Korte Lijnbaan, met veel ongezonde eetzaken tussen kledingwinkels, neemt Fabian (42) een flinke hap van zijn dubbele Whopper met bacon. Terwijl de saus langs het dubbel belegde broodje druipt, slaakt hij een gelukskreet. ,,Lekker man!” Normaal eet de boomlange steigerbouwer drie keer in de week fastfood, vertelt hij aan het AD. ,,Maar deze week ben ik al vijf keer geweest.”

Om het ongezond eetgedrag van Rotterdammers als Fabian een halt toe te roepen, is de gemeente in november 2022 een pilot op de Korte Lijnbaan gestart. Ze vroeg McDonald’s, Taco Bell, Donutella, Halal Fried Chicken en Waw Burger om, onder begeleiding van adviesbureau Greendish meer gezonde producten op het menu te zetten.

Veggie McChicken burger van McDonalds verkrijgbaar met salade

De kipsalade met gegrilde stukken pontificaal op het menu, boven de variant met gefrituurde stukken? Burgertent Wawburger deed het. Klanten kregen ook water in plaats van frisdrank bij het eten. Bij Halal Fried Chicken (HFC) werd een appel aangeboden bij het veggieburger-menu. En de Veggie McChicken burger van McDonalds is nu ook verkrijgbaar met salade.

,,Salade en water zijn natuurlijk gezonder dan patat en cola”, reageert Lieke Sauer van Greendish, die voedselaanbieders ondersteunt in het gezonder maken en verduurzamen van de menukaart. ,,Donutella, een eetzaak met donuts, pancakes en andere zoete lekkernijen op het menu, introduceerde een vegantaartje. Die is gemaakt van noten en fruit, met dadels als zoetstof. Dat is gezonder dan een donut.”

Gezondheidsproject bij fastfoodketens onderdeel van Rotterdamse gezondheidscampagne

Het gezondheidsproject bij de fastfoodketens aan de Korte Lijnbaan is onderdeel van een Rotterdamse gezondheidscampagne. Het Nieuwe Nassen; een betere voedselomgeving voor de hele stad, waar eerder al horecazaken als De gele kanarie, Bokaal, Dudok en Het Nieuwe Café zich bij aansloten.

De gerechten zijn niet alleen gezonder, maar ook duurzamer, stelt Sauer. ,,Door de productie van een gegrilde kipsalade van Wawburger komt veel minder co2 vrij, dan bij de best verkopende gerechten op het menu.”

Maar die gezonde producten zijn aan de meeste fastfoodklanten op de Korte Lijnbaan niet besteed. ,,Groenten en fruit eet ik thuis wel. Niet in een fastfoodzaak”, aldus hamburgerliefhebber Fabian, die zijn Whopper inmiddels heeft verorberd.

Kiezen klanten daadwerkelijk die gezondere optie?

Daar is de 17-jarige vwo-student Danyl Geers het roerend mee eens. ,,De bedoeling is goed, maar waarom zouden klanten van McDonalds gezonde producten bestellen? Boterhammen met verantwoord beleg uit de supermarkt smeer ik liever zelf. Dat is niet alleen gezonder, maar ook goedkoper.” Vandaag knibbelt Geers van zijn portie kipnuggets. ,,Ik heb ook een lunchbox met gesmeerde boterhammen bij me”, zegt hij. ,,Maar mijn vrienden wilden naar de Mac. Dan ga ik niet in mijn eentje lunchen en vind ik het wel zo gepast om ook wat te bestellen", verdedigt hij zijn ongezonde eetkeuze.

Terwijl het dieet van menig fastfoodklant niet bepaald past in de schijf van vijf, is wethouder Faouzi Achbar (Welzijn, Samenleven, Sport en Digitale inclusie) optimistisch gestemd over de proef. ,,Een aantal fastfoodondernemers gaat door met het aanbieden van gezondere producten”, vertelt hij trots. Maar hoeveel van de vijf ondernemers precies en wie wel en wie niet, dat wil hij niet zeggen. En of klanten daadwerkelijk die gezondere optie kiezen? Voor dat antwoord verwijst de wethouder naar de ondernemers. Zij geven geen van allen geen antwoord op die vraag. De appel wordt in elk geval al geschrapt van de kaart.

'Rotterdammers zijn volwassen genoeg om hun eigen keuzes te maken'

In mei hoopt Achbar met nieuwe horecaondernemers te kunnen starten met een gezonde en duurzame menukaart. ,,Wij gaan fastfoodketens niet weren uit de stad, maar wel wijzen op hun verantwoordelijkheid", verklaart hij. ,,Overgewicht, met name obesitas onder kinderen, moeten we op alle manieren bestrijden.”

Maar in het stadhuis komt de dieetbemoeienis van Achbar de wethouder ook op felle kritiek te staan. ,,Rotterdammers zijn volwassen genoeg om hun eigen keuzes te maken", reageert Leefbaar Rotterdam-raadslid Caroline Aafjes - van Aalst, die tevens spreekt van betutteling.

,,De gemeente moet zich niet bezighouden met de menukaart van fastfoodketens”, stelt de politica, die zelden bij de McDonalds komt. ,,Natuurlijk is gezond eten belangrijk, maar zorg dan ook voor meer afwisseling in het aanbod van restaurants in de stad. Niet alleen maar fastfood, maar ook met gezonde keukens.”

IJsbak vol groente- en fruit-smoothies en vitrine vol sinaasappelen en bananen

,,Precies zoals in onze zaak", zegt Rash Habboush, franchisenemer van twee Backwerk-broodjeszaken, waaronder eentje op de Korte Lijnbaan, naast McDonalds. Ze wijst naar de ijsbak vol groente- en fruit-smoothies en een vitrine vol sinaasappelen en bananen. ,,Mensen die gezond voedsel willen, komen al bij ons. Daarvoor hoeven ze toch niet naar een fastfoodzaak?”

Daar denken de Duitse vriendinnen Mercides (18), Pauline, (18) en Lucy (17) anders over. Hoewel ze een cheeseburger, McPlant en vanillemilkshake hebben gekocht bij McDonalds, staan ze zeker open voor gezond eten in hun favoriete fastfoodketen. ,,In Duitsland is overgewicht ook een groot probleem", vertellen ze. ,,Samen moeten we overstappen op een gezonder dieet.”

Maar wel met een patatje en kipnuggets op zijn tijd, reageert een jongedame op het buitenterras van de McDonalds, met een dienblad vol Franse frietjes en gefrituurde kipstukken. ,,Ik ga niet vaak naar de Mac en ik sport veel. Dan mag je best een keertje snacken. Al hoop ik dat mijn patat de volgende keer wel warm is.”