Janneke Niessen: 'Geen toekomst als je niet innoveert'

Janneke Niessen is sinds zestien jaar ondernemer en richtte Improve Digital (bijna 200 medewerkers, omzet van 150 miljoen euro) in 2008 op met compagnon Joëlle Frijters. Toen het bedrijf in 2013 bezig was met een investeringsronde, werd na een onverwacht bod 85 procent van de aandelen verkocht aan het Zwitserse PubliGroupe (dat later weer overgenomen werd door Swisscom). In 2015 volgde de overige 15 procent. Niessen en Frijters stelden bij de overname de eis dat ze het bedrijf onafhankelijk konden blijven runnen.

Je bent co-founder en chief innovation officer van Improve Digital. Wat is jouw rol binnen het bedrijf?

"Ik ben verantwoordelijk voor de hele productstrategie en het development. Ik moet zorgen dat de overall productstrategie past bij de strategie van het bedrijf. Binnen het bedrijf heb je te maken met verschillende afdelingen, die allemaal iets willen van het product dat je maakt. Daarbij heb je nog de klanten. Dat komt allemaal samen in een roadmap - ik werk in totaal met negen verschillende roadmaps - en dan is het zaak om te focussen op de juiste prioriteiten. Het is een hele puzzel om alles in elkaar te passen en het is enorm complex, maar ook onwijs leuk."

Hoe kun je als bedrijf innovatief bezig zijn?

"Voor mij is het iets dat in me zit. Ik kijk altijd of dingen anders of beter kunnen. Ik denk dat het binnen een bedrijf heel belangrijk is om mensen de vrijheid te geven om te experimenten. Accepteer dat dingen mis kunnen gaan en zie dat niet als een probleem. Als je tijdig signaleert dat iets de verkeerde kant op gaat, is er niks aan de hand. Dus probeer nieuwe dingen uit, ook als je niet weet wat de uitkomst daarvan is."

In hoeverre stuur je mensen daarin?

"Ik stuur het liefst zo min mogelijk. Ik geloof dat mensen weinig sturing nodig hebben als je ze verantwoordelijkheid geeft. Ik vind ook dat je mensen moet aannemen die beter zijn dan jij, dan ben je tenminste niet bezig met people management. Op die manier kun je echt inhoudelijke discussies voeren."

Hoe belangrijk is innovatie in de technologiesector?

"Innovatie is in iedere sector belangrijk. Wij zijn als bedrijf gesprongen in iets wat tien jaar geleden nog niet bestond, maar eigenlijk zou ieder bedrijf net zoveel bezig moeten zijn met innovatie als wij.

Je moet innovatie niet als apart onderdeel van je bedrijfsvoering zien. Zo werkt dat niet. Het moet er gewoon zíjn. In de manier van denken, in de manier van opereren. Het moet in alle lagen van het bedrijf zitten; alleen dan krijg je iedereen mee.

Sommige bedrijven vinden dat lastig; die zijn te veel bezig met het vasthouden van het verleden. Ze willen wel innoveren, maar kunnen dat niet omdat ze vastzitten in allerlei processen. Dan kan het helpen om innovatie in je bedrijf weg te zetten als een apart onderdeel, om frictie te voorkomen."

Hoe vaak is het voorgekomen dat je bij Improve Digital iets nieuws probeerde wat uiteindelijk niet bleek te werken?

"Oh, heel vaak. Dat moet je accepteren. Veel startups mislukken; meer dan er succesvol worden. Maar je gaat niet succesvol worden als je ook niet eerst een paar keer op je bek gaat. Je moet je niet afvragen wat het kost als iets mislukt, maar wat het kost als je iets niet probeert. Die uitgangspositie is heel anders. Als bedrijf heb je mogelijk geen toekomst als je geen nieuwe dingen probeert."

Je investeert zelf ook in startups. Waar kijk je naar?

"Het is voor mij een vereiste dat het om een techbedrijf gaat en dat het schaalbaar is. Verder kijk ik heel erg naar de persoon. Vijf mensen kunnen hetzelfde idee hebben, maar degene die het beste is; het meeste doorzettingsvermogen heeft, wordt succesvol."

Behalve innovatie is het interesseren van vrouwen voor de technologiewereld een belangrijk speerpunt voor jou. Waarom?

"Ik denk dat het goed zou zijn om meisjes op jonge leeftijd al in aanraking te laten komen met technologie. En dan heb ik het niet alleen over programmeren, maar over interesse in de technologiewereld in z'n algemeen. Ik vind het jammer dat meisjes daar vaak een verkeerd beeld van hebben."

Je runt Improve Digital met een vrouwelijke compagnon. Moet je je als vrouw extra bewijzen in de technologiewereld?

"Zeker. Ik had daar laatst een discussie over met een collega-ondernemer. Hij geloofde niet dat je je als vrouw extra moet bewijzen, dus ik vroeg hem hoe vaak hij van een investeerder de vraag had gehad hoe je werk en gezin combineert. En zo zijn er meer vooroordelen waar je tegenaan loopt.

Maar goed, ik ben niet iemand die over dit soort dingen klaagt. Ik denk liever in mogelijkheden. Ik ben bijvoorbeeld mede-initiator van Inspiringfifty (lijst van vijfitg inspirerende zakenvrouwen in de techwereld, red.): een Europees initiatief om diversiteit in technologie te vergroten door het meer zichtbaar maken van rolmodellen."

Hoe is de verhouding man-vrouw bij Improve Digital?

"Ongeveer de helft is vrouw. Maar diversiteit is breder dan gender. Het gaat niet alleen om het aannemen van meer vrouwen; het gaat meer om het bieden van gelijke kansen en dán de beste persoon aannemen.

Wij hebben bijvoorbeeld een CTO in dienst die blind is. In eerste instantie dacht ik: hij is blind, hoe moet dat dan? Maar dat bleek mijn eigen beperkende gedachte, want hij doet z'n werk echt fantastisch. Hij is echt de hire van de eeuw."

Tot slot: welke drie tips zou je andere ondernemers willen geven?

1. Wees je bewust van hoe je overkomt naar de buitenwereld
"Wij hebben vooral concurrentie van Amerikaanse bedrijven, en die gaan heel anders om met communiceren naar de buitenwereld. Wij waren wat dat betreft in het begin heel Hollands en heel feitelijk: als iets af is en het is volledig doorgetest, maken we dat bekend. Een Amerikaans bedrijf begint al veel eerder met communiceren: we doen dit en dit, en kijk eens hier! Daardoor kan bij de buitenwereld de perceptie ontstaan dat dat andere bedrijf veel meer bezig is met innovatie en veel verder is, terwijl dat helemaal niet zo hoeft te zijn."

2. Ga het gewoon doen en zie geen beren op de weg
"Dat er problemen gaan komen is zeker, maar welke problemen dat zijn, weet je niet. Als je in zo'n situatie terechtkomt, ga dan die problemen gewoon oplossen en vraag indien nodig om hulp. Dat is helemaal niet erg."

3. Betrek een 'glas halfleeg-persoon' in je aannameproces
"Het vinden van de juiste personen is heel erg belangrijk voor het succes van je bedrijf. Een verkeerde hire is snel gemaakt en kost heel veel geld. Het is daarom goed om een 'glas halfleeg-persoon' bij het aannameproces te betrekken. Ik ben heel positief en kijk altijd naar waarom het wel zou werken, maar eigenlijk wil je weten waarom het eventueel niet zou werken. Niemand is perfect, maar het is wel handig om te weten zodat je dan kunt bepalen of het wel of geen reden is om iemand niet aan te nemen."