Generatie Z is zo gedoopt als de alfabetische opvolger van Generatie Y (tot 1990) die weer volgde op Generatie X (tot 1980). Het is de verzamelnaam voor de 3,8 miljoen de Nederlanders geboren na 1990, die op dit moment jonger dan 20 zijn.
De jongens en meiden uit generatie Z, die het vaakst als Mark of Lisa door het leven gaan, zijn nog jong en overlijden gelukkig zelden. Bij de geboorte was de levensverwachting voor deze Z-mannen 74,3 jaar. De Z-vrouwen worden met 80,2 jaar waarschijnlijk nog wat ouder. Voortijdig overlijden komt voornamelijk door verkeersongelukken en zelfdoding. Daarna volgen kanker en hart- en vaatziekten.
Tijdbesteding van Z
Geboren in een tijd met overal internet en telefoons is het de online wereld waar generatie Z zich moeiteloos in beweegt. TV kijken gebeurt on-demand en Instagram, Snapchat en YouTube zijn de social media kanalen waarop generatie Z domineert. Deze digitale generatie zit gemiddeld 7,5 uur per dag achter een beeldscherm, waarvan 4 uur op hun telefoon. Dat heeft gevolgen voor hun spierkracht, want op 7-jarige leeftijd heeft deze generatie 30 procent minder spierkracht dan vorige generaties toen die 7 waren.
Helden van Z
Elke generatie heeft zijn helden. Zo ook generatie Z. Dit zijn er drie:
Beyoncé Knowles
Atletische zangeres. Beste performer van haar generatie. Multigetalenteerd popicoon, songwriter, actrice en modeontwerpster. Debuteerde in meidengroep Destiny's Child. Daarna solo ongeëvenaard succesvol. Optelsom van Aretha Franklin, Whitney Houston, Michael Jackson, Tina Turner en zichzelf. Maatschappelijk geëngageerd. Hedendaags feministe die strijdt tegen discriminatie en seksisme. Staat hoog in lijsten van 100 invloedrijkste mensen ter wereld. Getrouwd met rapper Jay-Z, moeder van drie kinderen.Jason Statham
Acteur. Viel op in cultfilms als Lock, Stock and Two Smoking Barrels(1998) enSnatch (2000) van cultregisseur Guy Ritchie. Allrounder: voormalig modemodel, kampioen schoonspringen en autocoureur. Doet eigen stunts en vechtscènes. Speelt vaak bodyguard. Antiheld met norse blik. Expert in karate, kungfu en kickboksen. 55 miljoen likes op Facebook. Jean-Claude van Damme van zijn generatie.Justin Bieber
Kindster, inmiddels groot popidool. De Canadese jongen wordt via YouTube ontdekt, en dan gaat het hard. Zijn eerste grote hit is Baby, een lieflijk kinderliedje. Zijn 'Belieber'-fanbase groeit - een grote schare meisjes, nog net iets jonger dan de held zelf. Een Belieber is een extreme fan; verslaafd aan de jongen met de befaamde windcoup. Ondertussen wordt hij ouder, opstandiger (gooit met eieren, gaat op de vuist), en uiteindelijk volwassen. Werkt samen met de groten der aarde.
Rapper Lil' Kleine overtuigd van zichzelf
In ons eigen land is rapper Lil' Kleine (Jorik Scholten, 22) het icoon van de huidige generatie tieners. Ja, hij weet het. Jeugdige fans kijken tegen hem op. Hij groeit in die rol. ,,Ik weet nu dat ik kinderen kan inspireren door te laten zien wat ik heb bereikt en verdiend.''
Had jij als kleine jongen posters op je kamer hangen?
,,Toen ik een jaar of 9 was misschien eentje van Eminem. En ik keek op naar de jongens van D-Men, een rapgroep met Baas B en Lange Frans. Die liepen voorop in de Nederlandse hiphop, maar van hen had ik geen posters. Dat zou niet cool zijn geweest. Tupac vond ik ook goed. Ik verstond er niet veel van, maar ik luisterde wel veel. Maar een poster? Waarom zou je dat doen?''
Ik denk dat veel jonge tienermeisjes jou nu op posterformaat boven hun bed hebben. Je bent hun idool.
,,Je bedoelt dat ik een voorbeeldfiguur ben? Dat vind ik een beetje moeilijk, hoor. In het begin helemaal. Als je een bekend persoon wordt, lijkt het wel of mensen vergeten dat je daarvoor ook nog een leven had. Voor mij gebeurde dat met Drank & Drugs (dat in 2015 drie weken op 1 stond in de Top 40, red.). Dat nummer bepaalde het beeld dat mensen van me hadden. 'Weet je wel dat je als bekende persoon een voorbeeldfunctie hebt?' vroegen ze aan mij. Nou, niet dus. Toen ik die tekst maakte, wist ik helemaal niet dat ik bekend zou worden! Maar weet je, ik vind dat nummer nog steeds niet zo schokkend. Als ouders echt denken dat hun kinderen ervan aan de drugs gaan, hebben ze hen gewoon niet goed opgevoed.''
Kinderen kijken wel snel tegen popsterren op.
,,Ik heb geleerd hoe ik daarmee ook iets positiefs kan doen. Nu ik succes heb, kan ik mensen op het goede pad brengen. Kinderen kan ik bijvoorbeeld inspireren door te laten zien wat ik heb bereikt en wat ik allemaal heb verdiend. Ik wil ermee zeggen: dit kunnen jullie ook als jullie er net als ik volledig voor gaan.''
Welke methode gebruik je daarvoor?
,,Nou, ik hou er sowieso wel van om te laten zien wat ik heb. In dat opzicht ben ik een beetje Amerikaans. Ik weet heus dat het niet alleen om bezittingen draait in het leven. Het gaat om geluk. Natuurlijk maakt geld ook best wel gelukkig, maar het is vooral een mooi middel om kinderen te laten denken: 'Wow, een dikke auto of een horloge van 13.000 euro, hoe heeft hij dat voor elkaar gekregen? Dat wil ik ook.' Ik hoop dat ze inzien dat ze dat ook kunnen bereiken.''
Hoe dan?
,,Door hard te werken. Je kunt er nooit komen als je het niet probeert. En je mag niet opgeven. Nooit. Eigenlijk moet je zover gaan dat je het bijna niet meer ziet zitten en het dan toch nog een keer proberen. Het gaat bij de een sneller dan bij de ander, maar eens lukt het. Natuurlijk heb je wat geluk nodig, maar het begint bij dedicated zijn.''
Lees ook: Lil' Kleine begint patatzaak op Rembrandtplein in Amsterdam
Beantwoordt de vervulling van die droom aan je verwachtingen tot nu toe?
,,Ik ben nog niet rijk, hoor. Ik ken er genoeg die 25 keer rijker zijn dan ik. Er is nog wel wat te doen dus. Ik zal nog harder moeten werken. Maar ik realiseer me heel goed hoe goed het leven voor me is. Vooral omdat ik mag doen wat ik leuk vind: optreden en muziek maken.''
Wat was er gebeurd als dit nooit was gelukt?, rap je op je nieuwe album Alleen. Wat is het antwoord?
,,Tja, ik vraag me weleens af of ik dan nog op het plein zou hangen met de jongens van vroeger. Zouden we nog steeds bezig zijn met jointjes roken en brommers stelen? Zelf denk ik toch van niet. Ik had mezelf wel ontwikkeld, denk ik. Als ik niet als artiest succesvol was geworden, had ik wel iets anders gevonden.''
Kun je de tijd zonder sociale media herinneren?
,,Ja hoor. Ik ben wel blij dat ik dat heb meegemaakt. Ik weet nog dat mijn vader zijn eerste mobiele telefoon kreeg. Ik ben niet opgegroeid met iPads, maar met hutten bouwen en vies worden in de sloot. Er is in tien jaar enorm veel veranderd.''
Is het er beter op geworden?
,,Op sommige vlakken wel, op andere niet. Via sociale media is het contact veel makkelijker geworden, da's het voordeel van de internettijd.''
Internet heeft jouw bekendheid gemaakt, toch?
,,Het heeft me heel erg geholpen. Ik ben superblij dat ik in deze periode leef. Ik kan veel makkelijker mensen bereiken. Echt top. Ik kan de mooie dingen van mijn leven delen op Instagram. Dat is toch geweldig? Ook voor iedereen die kijkt. Ik zeg altijd: raak er door geïnspireerd, raak er jaloers of boos van. Maar je vindt er altijd iets van. En da's goed.''
Vaak zeggen mensen als ze ouder worden: 'Ach, in mijn jonge jaren wist ik eigenlijk nog niets van het leven.' Kan jou dat overkomen?
,,Nee. Nee. Als ik over tien of vijftien jaar terugkijk, weet ik zeker dat ik zeg: dat ik heb toen heel goed uitgestippeld en slim gedaan. Misschien weet ik later nog wel beter wat écht geluk is. Maar ik ga nooit denken dat ik in 2017 niets van de wereld snapte.''
Ik ben superblij dat ik in deze periode leef
Lil'Kleine
