Wekelijks zijn er nieuwe faillissementen van installatiebedrijven doordat orders uitblijven. Bedrijven melden dat ze op sommige dagen nul opdrachten hebben, en dus ook geen inkomsten, terwijl het personeel duimen zit te draaien. Uitgerekend nu, op de zonnigste dagen van het jaar.
De eerste harde cijfers bevestigen de crisis. In de eerste vijf maanden van dit jaar meldden 163.000 mensen aan de netbeheerders dat ze stroom gaan terugleveren vanwege de installatie van zonnepanelen. In de eerste vijf maanden van vorig jaar waren er 303.000 meldingen. Degenen die in de eerste vijf maanden van het jaar de zonnestroominstallatie aanmeldden, wisten nog niet dat in 2027 de salderingsregeling abrupt wordt beëindigd door het kabinet-Schoof.
De omzet geminimaliseerd
Sinds die ene zin in het hoofdlijnenakkoord zijn de orders nog verder teruggevallen. Volgens Doekle Terpstra, voorzitter van brancheorganisatie Techniek Nederland, is de omzet inmiddels ‘geminimaliseerd’. ,,Vergeleken met september vorig jaar is het nu wel 95 procent minder’’, zegt hij in het AD. Van de ongeveer 3000 bedrijven die actief zijn in de sector zijn volgens Terpstra vooral de door InstallQ erkende installatiebedrijven - en dat zijn er zo’n 650 - de dupe. ,,Zij hebben geïnvesteerd in kwaliteit en hebben te maken met hogere kosten.’’
Consumenten wachten nu massaal met een nieuwe installatie totdat duidelijk is wat het nieuwe kabinet nu precies wil met de zonnestroom. Ondertussen lopen de kosten voor mensen met zonnepanelen op.
Vanaf maandag 1 juli terugleverkosten
Maandag 1 juli beginnen de grote energiemaatschappijen met de invoering van terugleverkosten. Wie stroom opwekt en die niet meteen zelf gebruikt, maar aan het net levert om op een later moment weer te gebruiken moet daarvoor gaan betalen. Vorige week nog maakte energiebedrijf Greenchoice - als een van de laatste - bekend terugleverkosten te gaan rekenen van ruim 11,6 cent per kWh (kilowattuur) gesaldeerde stroom. Wie 3000 kWh saldeert gaat daar 348 euro voor betalen bij Greenchoice.
En daar blijft het niet bij. De nieuwe coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB wil per 2027 in één keer van de salderingsregeling af, maar heeft nog niet duidelijk gemaakt of er een verbod op de terugleverkosten wordt ingevoerd. Zonder salderingsregeling lopen de kosten met nog eens honderden euro's op. De kans dat de salderingsregeling nog in enige vorm blijft bestaan of geleidelijk wordt afgebouwd, is klein. Het nieuwe kabinet heeft vanaf 2027 al 700 miljoen euro per jaar aan extra inkomsten uit energiebelasting ingeboekt doordat mensen niet meer mogen salderen.
Het jojo-beleid heeft desastreuze gevolgen
Volgens Terpstra heeft het jojobeleid van politiek Den Haag met de salderingsregeling - afschaffen, afbouwen, behouden en toch weer abrupt afschaffen - ‘desastreuze gevolgen’ voor de installateurs. ,,Na februari hadden we een korte opleving omdat de Eerste Kamer met steun van PVV en BBB zei dat de salderingsregeling overeind moest blijven om er vervolgens een streep door te zetten. Daarmee komen de mensen die nu eindelijk een perspectief zouden kunnen krijgen op goedkope stroom met zonnepanelen van een koude kermis thuis. Dit is echt kiezersbedrog. Anders kan ik het gewoon niet zien. En dat betekent dat de zonne- energie in de consumentenmarkt op dit moment compleet stilvalt.’’
Terpstra wijst erop dat ook zonder salderingsregeling zonnepanelen een goed idee zijn. Bovendien zijn de prijzen van installaties afgelopen jaar bijna gehalveerd. Maar dat besef dringt volgens hem op het moment niet door tot de consumenten.
Lees ook: Marloes en Reinier ontwikkelen ‘mooie’ zonnepanelen: Solarix gaat nu internationaal
Wijnand van Hooff, directeur van Holland Solar de branchevereniging van bedrijven in de zonnestroombranche, beaamt de malaise op de markt. ,,Het is onduidelijk voor consumenten of ze wel of geen zonnepanelen moeten leggen. En als mensen twijfelen, dan doen ze vaak niks. Eigenlijk raar, want je investeert nu in zonne-energie en je hebt 25 jaar gratis stroom. Een kilowattuur (kWh) zelf opgewekte stroom kost misschien 5 cent terwijl je daar bij een energiemaatschappij momenteel 26 cent voor betaalt.’’
De sector gaat echt niet kapot, we zullen weer groeien
Wijnand van Hooff
Van Hooff is niet in paniek. ,,Zon speelt een heel grote rol in het nieuwe energiesysteem, daar twijfelt niemand aan. Deze sector gaat echt niet kapot. We zullen weer groeien, maar we hebben nu wel een behoorlijke dip. Als je nu tegen je faillissement vecht, dan heb je niks aan deze woorden over de toekomst. Dat realiseer ik me ook, maar op sectorniveau zullen we echt weer gaan groeien. We moeten nu eerst met z’n allen hier doorheen.’’
Het is ongewis hoe lang het gaat duren voor het nieuwe kabinet duidelijkheid schept over de nieuwe regels voor zonnestroom. Mogen de energiebedrijven bijvoorbeeld terugleverkosten blijven rekenen als de saldering is verdwenen? Van Hooff: ,,De toezichthouder Autoriteit Consument en Markt zal heel scherp blijven kijken of de kosten die de energiebedrijven doorrekenen eerlijk zijn. En als de salderingsregeling verdwijnt, dan zullen die kosten dus lager zijn. Maar of ze helemaal weggaan? Nou, daar ben ik niet helemaal gerust op.’’
