Het zou een rustige baan worden, maar het werd de meest uitdagende en turbulente in zijn werkzame leven. Droogjes zegt Dirk Beljaarts dat hij maar één normaal jaar had als algemeen directeur van Koninklijke Horeca Nederland (KHN). ,,Het was business as usual, toen brak begin 2020 de coronapandemie uit. In het begin dacht ik nog ‘een paar weekjes pijn’, maar het werden twee heel pijnlijke jaren, dat had niemand gedacht. Ik ga het beslist niet missen en ben blij dat het mei 2024 is.”
Alvorens corona aan te snijden, kijk eens terug. Is uitgekomen waarom je bij KHN bent begonnen?
Met een resolute stem zegt hij: ,,Absoluut. Ik had voorgenomen het ambtelijke imago van KHN af te schudden. We moesten meer de taal van de ondernemers gaan spreken, dat is gelukt. Het is een wereld van verschil als je ziet hoe we nu communiceren en hoe we dat 9 jaar geleden deden. Voor die tijd hadden sommige horecaondernemers het idee: het team in Woerden is stoffig en ambtelijk. Mede door corona hebben we wel wat anders kunnen laten zien.”
Lees ook: Dirk Beljaarts: ‘Probeer rekening te houden met waar je wél invloed op hebt’
De smartphone van Beljaarts is gevuld met 06-nummers van alle ministers, staatssecretarissen, leden van de Tweede Kamer en topambtenaren die op wat voor manier dan ook zich bezighouden met de horeca. KHN is een powerhouse van een lobby- en belangenorganisatie met circa 20.000 leden. Vanaf de eerste lockdown op 15 maart 2020 tot de laatste op 19 december 2021 bleken die nummers noodzakelijk voor het bijvoorbeeld beter regelen van steunpakketten. ,,Ik kon direct mijn ei kwijt bij onder andere Mona Keijzer (staatssecretaris Economische Zaken voor CDA) of Ferd Grapperhaus (minister van Justitie voor CDA). In de coronaperiode waren die contacten zeer intensief. Ik had soms wel vier keer op een avond een bepaalde minister aan de telefoon.”
Ik kon direct mijn ei kwijt bij de bewindslieden Mona Keijzer of Ferd Grapperhaus
Dirk Beljaarts
In die periode opereerde hij samen met de Rotterdamse horecaondernemer en voorzitter van KHN Robèr Willemsen soms in een soort good cop, bad cop-methode. ,,Samen werkten we meestal 16 uur per dag, 7 dagen per week. Ik had nog nooit zo hard gewerkt in mijn leven. Het hing van het onderwerp of de gesprekspartner af wie de goede dan wel de slechte agent was. In de politiek gingen we daar heel bewust mee om.”
Dirk Beljaarts werd bedreigd tijdens corona
Wat Beljaarts niet kon bevroeden toen hij aan deze baan begon dat hij contact had met de politie gedurende de coronaperiode. ,,Het was niet alleen een aanslag op mijn privéleven, maar ik moest ook omgaan met bedreigingen. Het laatste vond ik erg akelig, ik heb er geen ander woord voor. Ik heb contact gehad met de politie over die bedreigingen. In overleg heb ik uiteindelijk besloten geen aangiftes te doen.”
Je bent nog steeds boos over die derde harde lockdown vanwege de omikronvariant. Ontstemt over het advies van Jaap van Dissel, voorman Outbreak Management Team, aan de regering?
,,Nee, niet op Van Dissel, maar op het kabinet. We waren het enige land in Europa dat net voor de kerst van 2021 op slot ging met een slecht onderbouwde argumentatie. Waarom moest dit, voor die ene procent besmetting? Het was onbehoorlijk wat het kabinet (Rutte III, red.) deed en daardoor hebben veel horecaondernemers onnodig geleden.”
Je boosheid zit ook in het feit dat de steunpakketten niet alles dekten.
,,Ik ben nog steeds van mening, als je vanuit overheidswegen iemands voordeur dichtdraait en verbiedt om te ondernemen, dat je ook 100 procent moet compenseren. Nee, bellen had bij die derde lockdown geen zin. Het was binnen de coalitie beklonken en iedereen hield elkaar de hand boven het hoofd.”
We waren het enige land in Europa dat net voor de kerst van 2021 op slot ging met een slecht onderbouwde argumentatie
Wat de vertrekkende voorman opvalt hoe weinig inzicht bewindslieden en het ambtelijk apparaat eigenlijk hadden over zijn horecasector in crisistijd. ,,Het baarde mij zorgen dat ze geen idee hadden wat er daadwerkelijk in de sector plaatsvindt en wat we nodig hebben. Het heeft mij inzicht gegeven dat er redelijk weinig bekend is hoe onze sector echt werkt. Het zijn wel dezelfde bewindslieden en ambtenaren die de andere 364 dagen van het jaar ook bezig zijn met ons land beter maken. Ik heb van dichtbij gezien dat niet altijd de juiste en volledige informatie er was om echt alles te kunnen overzien en wat je dan over je afroept. Als KHN hebben we daarom zelf veel onderzoeken gedaan om te kunnen beargumenteren aan ambtenaren, dat bijvoorbeeld de financiële steun niet genoeg was. Wat ook resulteerde in steeds betere steunpakketten.”
Wat zegt dat over de stand van de BV Nederland? Veel brancheorganisaties zeggen ook nog eens dat ondernemers niet de pinautomaat zijn van dit kabinet.
Beljaarts wacht even, denkt na en geeft een voorzichtig antwoord: ,,De BV Nederland is de achterliggende jaren ‘gepest’, vaak om dekking te zoeken voor uitgaven. Met de mogelijke komst van een zakenkabinet komen er wellicht mensen uit de praktijk met praktische kennis en ervaring, dat is goed. Ik hoop dat een nieuwe regering meer waardering heeft voor het midden- klein- en grootbedrijf, dat is nu echt onvoldoende. Het mkb is de grootste werkgever van Nederland.”
Veel verborgen leed bij horecaondernemers
Gedurende jaren dat corona voortwoekerde heeft Beljaarts geleerd ‘dicht bij zichzelf te blijven’. ,,Lieg niet, kom met één verhaal en blijf daarbij. Ik spraak dagelijks veel ondernemers. Het verhaal wat we vertelden, was dan ook het echte verhaal. We hoefden niet te kronkelen, deze ervaring zal ik zeker blijven gebruiken.”
Als hij naar de duizenden leden kijkt, ziet hij veel verborgen leed als nawee van corona. Sommige ondernemers moeten hun steun deels terugbetalen en weer andere hun uitgestelde belastingen. Aan hen heeft hij een boodschap die uit twee woorden bestaat: blijf rekenen. Hij ziet namelijk dat veel ondernemers de afgelopen jaren inboeten op hun marge.
Veel ondernemers zijn bang om de echte prijs door te berekenen, daardoor pakken ze zelf maar hun deel in de marge
Dirk Beljaarts
,,Als indexaties en verhogingen je om de oren vliegen, blijf rekenen kosten versus omzet. Ik heb de afgelopen 2 jaar veel horecaondernemers zien stoeien met hun marges en het hoofd boven water proberen te houden. Veel van hen zijn bang om de echte prijs door te berekenen, daardoor pakken ze zelf maar hun deel in de marge. Maar die marge hebben ze wel nodig om te leven, te investeren. Even interen kan, maar niet structureel.”
Stopgolf belangrijker dan faillissementsgolf
In de optiek van Beljaarts moet de stopgolf een belangrijkere graadmeter gaan worden dan sec de faillissementsgolf als het gaat om de pijn van ondernemers, de personen achter de onderneming. ,,We zien dat er vorig jaar en het eerste kwartaal van dit jaar veel stoppers zijn. Iedereen is gefocust op faillissementsgolf, maar de stopcijfers zeggen meer. In die stoppers zit klein leed. Na 25 jaar ondernemen de deur dichttrekt, omdat het niet meer gaat, dat is niet iets om trots op te zijn.”
Laatste vraag. Heb je al een nieuwe baan?
,,Ja, ik weet het al. Over een paar weken zal ik dat melden. Eerst vakantie.”
