Elske Doets
ceo/eigenaar Doets Reizen
Elske Doets is eigenaar van Doets Reizen, initiator van de sociaal geëngageerde startup BuddyBold en oprichter van de Young Lady Business Academy (YLBA). Met haar spraakmakende visie op de toekomst van samenleving en economie is ze een graag geziene gast in programma’s als Op1, WNL op Zondag en Nieuwsuur. Tweewekelijks schrijft ze een expertblog voor De Ondernemer.
Kernboodschap van Elske is dat we collectief moeten loskomen van oude denkpatronen en -reflexen. Waar Elske verschijnt, ontstaat beweging. En verlegt ze op charmante en lichtvoetige wijze de aandacht van het meningsverschil naar de structurele oplossing. Haar laatste boek ‘Bloei’ (‘een nieuw scenario voor groei’) heeft al vele mensen geïnspireerd een omslag in hun leven te maken.
Black Friday wordt door veel bedrijven gepromoot als een feestdag. Een dag waarop de consument door tijdelijke kortingen meer exemplaren van een bepaald product kan kopen, of überhaupt producten kan kopen die anders onbereikbaar zijn. Ik snap dat Black Friday, juist vanwege deze voordeeltjes, bij een breed publiek populair is. Niettemin maak ik zelf de keuze om niet mee te doen aan Black Friday.
Lees ook: 'Black Friday past niet bij duurzaam ondernemen'
Een eerste reden om de feestvreugde tijdens Black Friday niet te verhogen is dat arbeid wat mij betreft eerlijker betaald moet worden. Als ik aan mijn eigen reisbranche denk, gaan mijn gedachten bijvoorbeeld uit naar cruises waar vergoedingen voor personeel zo minimaal zijn, dat je kunt spreken van verborgen slavernij. Black Friday draagt helaas bij aan een klimaat waarin het logisch is dat er hongerlonen worden betaald, immers, wanneer je dumpprijzen normaliseert zullen de betrokken arbeidskrachten nooit zicht krijgen op fatsoenlijke betaling.
Verkeerde prikkels op Black Friday
Een andere reden om Black Friday links te laten liggen is dat het verkeerde prikkels geeft. Het verleidt mensen om van het schaarse geld dat ze hebben extravagante aankopen te doen, zoals luxe tv-schermen, hippe designertassen of mega chique sieraden. Natuurlijk is er even de kick spullen te kunnen kopen die anders te duur zijn. Maar als die kick is uitgewerkt en je bent aan die spullen gewend geraakt, rest de conclusie dat je minder geld te besteden hebt voor zaken die echt belangrijk zijn, zoals eten, beweging en gezondheid.
Misschien wel de belangrijkste reden om afstand te bewaren tot Black Friday is de toestand van de planeet. Zeker in de eindejaarperiode van schaarste en donkerte lijkt de aanschaf van scherp geprijsde wegwerpproducten (en de milieubelasting die daaraan vastzit) mij geen troost te bieden, maar eerder: het waarderen van wat je wél hebt. En áls je per se iets wil kopen, investeer dan in iets unieks of intiems dat je altijd al wilde hebben en waar je nog jaren plezier van hebt (een bijzonder kledingstuk,een gezellig etentje of een onalledaagse weekendtrip).
Lees ook: Toerisme-minister Saskia Griep in Ondernemerskabinet: 'Minder vliegen, en minder ver vliegen'
Voor individuele mensen en ondernemers in nood kan Black Friday voorlopig nog een tijdelijke opleving zijn. Als je bedrijf of portemonnee het zwaar heeft, kan het kortstondige wat opluchting brengen, met de nadruk op kortstondig. Maar, uitzoomend, is Black Friday niet veel anders dan een eruptie van verspilling, vervuiling en liefdeloosheid.
Opgelet. Ooit kijken we terug op Black Friday zoals we nu op het jaarlijkse afsteken van vuurwerk terugkijken: als een zinloos en destructief ritueel.
