Ondernemen in coronatijd (1) - 'Compensatie van omzetverlies zou veel eenvoudiger en sneller werken'

Eind februari zou L&M meerdere stands bouwen op Mobile World, de grootste telecombeurs ter wereld. ‘Maar hoe en waarom dan’, vroegen Ed Luthart en zoon Guus zich nog af. 'met al die Chinezen die je nooit allemaal kunt controleren?' Mobile World ging niet door en vele evenementen volgden, in een paar weken tijd. De trotse eigenaren van het typisch Nederlandse familiebedrijf keken naar elkaar en het planbord. ,,Ons hele voorjaar, de halve jaaromzet weggeveegd: vier ton.”

De standbouwer verdiepte zich in:

• de implementatie van de noodmaatregelen,
• de liquiditeit en solvabiliteit,
• de rol van de overheid en de banken en
• de verkoopwaarde van zijn bedrijf..

Sober in goede tijden

Eds vader was het bedrijf op 29 januari 1970 begonnen als afscheiding van Stokvis handelsmaatschappij, op advies van McKinsey en aanvankelijk louter als adviesbureau voor tentoonstellingen. Ed bouwde 1979 de activiteiten uit door ook de uitvoering ter hand te nemen en de onderneming groeide gestaag. Sober in goede tijden en met eigen pensioengeld overeind gebleven in de verschillende crises.

,,Als je een goede boterham verdient, wat wil je dan nog meer? Dit keer kan ik moeilijk mijn pensioengeld weer inzetten. Ik ga in juni volgend jaar met pensioen. Dan is dat mijn boterham.”

Implementatie noodmaatregelen

Een maand verder zijn Ed en Guus Luthart afhankelijk van de overheid en de banken. Als enigen vullen ze de dagen op kantoor om ‘het schip niet te verlaten’. Ondernemen is ook vooruitzien en als één van de eerste bedrijven vroegen ze in de eerste week van maart werktijdverkorting aan. ,,Dat was nog de oude regeling, de WTV. Die vroeg je per medewerker voor een percentage aan. Wij kregen voor alle vier 50 procent toegekend. Dat bleek al snel optimistisch en werd nul.”

WTV vervangen door NOW

De WTV bleek met meer dan 55.000 aanvragen niet houdbaar en werd vervangen door de Noodmaatregel Overbrugging ten behoeve van behoud van Werkgelegenheid (NOW). L&M’s aanvraag werd overgeheveld. Daarin is het criterium aantoonbaar 20 procent omzetverlies. De verwachting werd uitgesproken dat het UWV eind maart, zelfs voor de salarisbetalingen, zou betalen.”

'Het moreel appel begrijp en waardeer ik'

,,Hoe dan? Kijk, ze nemen als basis de jaaromzet 2019 gedeeld door vier. Als je in de maanden maart, april en mei 2020 minder dan 80 procent van die omzet hebt gedraaid, krijg je tot 90 procent van je loonkosten vergoed. Dat weet je toch pas eind mei? De snelheid, het vertrouwen en het moreel appeI begrijp en waardeer ik, al kan ik er niks mee… Betalen ze nu dan voorschotten? Ik moet nog afwachten of mijn aanvraag in de nieuwe regeling wordt toegekend en van de miljoenen die zijn uitgekeerd had ik op goede vrijdag nog niets gezien.”

De man die zijn leven op de mooiste evenementen doorbrengt, zit nu vier uur per dag op kantoor formulieren in te vullen, te zoeken op internet en digitaal vragen te stellen. Om het schip drijvende te houden. ,,Ja, niemand komt ‘s morgens langs om te vertellen wat er is gebeurd. Ook mijn accountant niet. Bij BDO zitten ze natuurlijk ook allemaal thuis. Natuurlijk kan ik bij het UWV vragen stellen, digitaal en dan maar wachten op antwoord. Ik begrijp het wel hoor, 55.000 aanvragen. Ga dat maar eens doen.”

Dga's betalen het loon uit eigen zaak

Een prangende vraag is waar dga’s recht op hebben. Ze betalen het weliswaar uit eigen zaak, anders dan ceo’s, maar ook directeur groot aandeelhouders ontvangen loon en derven dat als een direct gevolg van corona. Voor de Lutharts is dat het volledige loon en voor de NOW komen ze niet in aanmerking. Het merendeel van de dga’s niet omdat je daarvoor verplicht verzekerd moet zijn voor werknemersverzekeringen en dat zijn er weinig, eenvoudigweg omdat veel dga's voldoende aandelen bezitten om eventueel ontslag tegen te kunnen gaan.

'ONL was een aangename verrassing'

,,Je mag tijdelijk wel lager aanslaan dan de standaard 46.000 euro, dat wel. Schieten we niet veel mee op, is het wel? Ook voor de 4000 euro uit de TOGS komen wij niet in aanmerking omdat een medewerker van de KVK heeft ons ooit de SBI-code van een reclamebureau gegeven. Dat zijn we niet, maar bezwaar maken kan alleen via een formulier bij het ministerie van EZK, op de grote stapel.”

De Lutharts verdiepen zich nu meer in brancheverenigingen en ontdekten Ondernemend Nederland (ONL). ,,Dat was een aangename verrassing. ONL probeert nu de NOW door de minister te laten verruimen, ook voor dga’s. Lijkt mij terecht en goed voor de economie. Het mkb zorgt voor 70 procent van de banen en het zijn vooral dga’s die voor het behoud kunnen zorgen.”

Liquiditeit en solvabiliteit

Om voorschotten, eventuele noodkredieten of uitstel van betaling aan te gaan, zou Luthart eerst willen weten hoeveel schuld hij na de crisis kan goedmaken. Want ondersteuning in liquiditeit nú is één ding; solvabiliteit - de verhouding schuld / eigen vermogen - ná de crisis is iets heel anders. Doet de standbouwer niets, dan bedragen de maandelijkse vaste lasten 30.000 euro.

,,De solvabiliteit van ons bedrijf is nu 31 procent en de liquiditeit goed voor nog maximaal 5 maanden. Dan, in september beginnen de najaar evenementen, zouden we geen kapitaal meer hebben om te investeren in projecten. Die worden bovendien pas na 30 of 60 dagen betaald.”

Een zwaar verliesjaar, maar draaglijk

Wordt het liquiditeitsprobleem opgelost, dan is de voortbestaansvraag of L&M het omzetverlies kan goedmaken. Het voordeel van de evenementen branche is dat veel beurzen later alsnog worden gehouden. ,,Werk is er in het najaar genoeg, áls we dan weer vol aan de bak kunnen. Ik hoop het, maar geloof het nog niet. Dan zouden we, vooral de uitvoerders, het twee keer zo druk krijgen. Als we de helft van de voorjaarsomzet kunnen goed maken, overleven we. Dan halen we een jaaromzet van zes in plaats van acht ton. Een zwaar verliesjaar, maar draaglijk.”

Overheid en banken

De Lutharts zijn dan afhankelijk van de bank en begrijpen niet hoe die ‘onderdeel van de oplossing’ zouden zijn. Het lijkt er meer op dat de liquiditeit voor de ondernemers is en de solvabiliteit voor de banken.

,,Spelen de overheid en de banken niet paniekvoetbal? Ik begrijp dat we allemaal in de overlevingsstand staan en het klinkt goed dat er miljarden in de economie worden gepompt, maar wat gebeurt er feitelijk? De overheid vraagt de banken krediet beschikbaar te stellen en staat garant, op 10 procent privé aansprakelijkheid na. Stel, ik vraag mijn bank of ik 50.000 euro rood mag staan op mijn rekening courant. Terwijl de Euribor (het rentetarief waartegen een groot aantal Europese banken elkaar leningen verstrekken) onder nul is, vraagt de overheid 3,9 procent rente plus een afsluitvergoeding van 3500 euro per borgstelling aan banken en terwijl het risico zeer beperkt is, brengen die mij 5 tot 12,9 procent rente in rekening.”

Watertrappelen met duur krediet

Als mkb-ondernemers de longen van het land zijn, is meer nodig dan watertrappelen met duur krediet. Dat houden veel bedrijven niet vol. Compensatie van omzetverlies, lijkt Ed Luthart een beter alternatief.

,,De staat compenseert het verlies aan omzet in de periode dat we op slot zitten ten opzichte van dezelfde periode in bijvoorbeeld 2019 minus de winst. Dan is er geen werktijdverkorting nodig en vallen er geen ontslagen en komen er niet noodgedwongen zzp-ondernemers en ww-gerechtigden bij. Dan derft de overheid geen vennootschaps- en inkomstenbelasting in de jaren na 2020. Bedrijven die wel blijven bestaan, zullen bovendien de winst voor de komende jaren compenseren met verliezen van 2020, waardoor de staatsschuld oploopt.”

95 miljard euro om diepe recessie te voorkomen

Praktisch zou het snel kunnen. De omzetcijfers uit voorgaande jaren zijn bekend, waardoor het Rijk snel kan handelen. De vraag is dan of dat financieel haalbaar is. Geen eenvoudige vraag, beseft de standbouwer die voorlopig meer tijd dan geld heeft. ,,Nu raamt de regering dat er 95 miljard of meer nodig is om een diepe recessie te voorkomen. Ik heb even het bruto nationaal product opgezocht en dat was in 2019 790 miljard. Een kwartaal zou dan gemiddeld 197 miljard zijn. Als je daar de voordelen die ik noemde van aftrekt, heb je een rekensom die de moeite waard is.”

Waarde bedrijf

Terug naar de rekensommen en schuivende scenario’s van L&M. Komt Ed Luthart voor het duivelse dilemma te moeten kiezen tussen zijn pensioengeld en de toekomst van het familiebedrijf?

De waarde van het bedrijf is door corona moeilijk in te schatten, net als de toekomst van beurzen en evenementen in een anderhalve meter-maatschappij. Afgesproken is dat de derde generatie in twee tranches van 50 procent in vijf jaar de aandelen overneemt van de tweede en dat betaalt uit inkomsten tot en met 2021. Dan volgt de tweede tranche. Normaal wordt de waarde veelal gebaseerd op een x aantal jaren keer ebitda: de winst voor rentelasten, belastingen en afschrijvingen. X keer nul is nul. ,,Voor corona draaiden we een goede omzet met een mooi resultaat. Nu zijn we een verliesgevend bedrijf. Wie wil er nou een verliesgevend bedrijf kopen? Mijn zoon is ook niet op zijn achterhoofd gevallen.”

Lees hier aflevering 2 van Ondernemen in coronatijd - Meer nodig: maatregelen ledigen de nood maar mondjesmaat